"Het laatste wat ik ga doen is Nederland smeken zich aan de 1,5 meter te houden", zei de premier vrijdag tijdens de wekelijkse persconferentie na afloop van de ministerraad. "Er is geen alternatief dan het aan de mensen zelf te laten. Het is niet verschrikkelijk ingewikkeld"
Het kabinet is naarstig op zoek naar een manier op weer grip te krijgen op het coronavirus. Rutte: "De cijfers zien er ronduit slecht uit."
Donderdag en vrijdag werden zestien coronagerelateerde sterfgevallen geteld, het grootste aantal sinds 30 mei. Het aantal positieve coronatests blijft zorgwekkend hoog en steeg vrijdag naar 2.777 ten opzichte van 2.544 donderdag. Ook de ziekenhuizen lopen weer vol. Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) waarschuwde vorige week al dat Nederland aan de vooravond staat van een tweede golf.
Tekort aan testen en personeel
Ondertussen zijn er tekorten aan materialen waardoor de teststraten overbelast zijn en is er onvoldoende personeel bij de GGD's om het bron- en contactonderzoek uit te voeren. Tegelijkertijd lukt het mensen niet altijd om afstand te houden op feesten, in winkels en in de bioscoop. Ook op het werk en op school vinden mensen het lastig om zich aan de regels te houden, blijkt uit het gedragsonderzoek van het RIVM.
Rutte en De Jonge kondigden vorige week extra maatregelen aan voor regio's waar het de verkeerde kant op gaat met de besmettingen. Om het tij te keren besloot het kabinet de sluitingstijden in de horeca te vervroegen naar 1.00 uur.
In de Tweede Kamer klonk deze week ongekend forse kritiek op de kabinetsaanpak. Niet alleen oppositiepartijen, maar ook de coalitie stelde vraagtekens bij onder meer de testproblemen, de personeelstekorten en de maatregelen. "Wie gelooft echt dat het schrappen van het laatste rondje in de kroeg het tij gaat keren?" aldus Lodewijk Asscher (PvdA).
Vrijdag kondigde Rutte vast aan dat voor Amsterdam, Rotterdam en Den Haag extra maatregelen nodig zijn.
Beloofde 'dijk' tegen tweede golf is niet af
Om Nederland voor te bereiden op een tweede golf, en vooral om die te voorkomen, kondigde het kabinet in juni stappen aan om een tweede lockdown te voorkomen. Deze 'dijk' zou Nederland moeten beschermen tegen een tweede besmettingsgolf.
Onder meer de corona-app was een van de bouwstenen, maar die is nog niet af. Een uitgebreid testsysteem en effectief bron- en contactonderzoek zou het virus 'uittrappen' als het weer regionaal zou oplaaien, maar er zijn tekorten. Het coronadashboard met signaalwaardes, onder meer met data uit rioolwater, blijkt niet het waarschuwingssysteem te zijn waar op was gehoopt. Ook de gereedschapskist met maatregelen om het virus lokaal in de dammen is er nog niet. "Dat kost tijd", zei Rutte in het coronadebat.
Vrijdag wilde de premier niet terugkijken op 'de dijk' die niet af is. "De golf voorkom je door je aan de regels te houden", is zijn idee.
Roep om landelijke maatregelen zwelt aan
Vanuit de lokale overheden klinkt inmiddels ook kritiek op de kabinetsaanpak om de virusbestrijding voor een deel bij de regio's te leggen. Burgemeester van Nijmegen en voorzitter van de Veiligheidsregio's Hubert Bruls vraagt zich af of lokale maatregelen wel werken. "Is Nederland eigenlijk niet te klein voor een gedifferentieerde aanpak?" zei hij donderdag bij het praatprogramma Op1.
Burgemeester van Rotterdam Ahmed Aboutaleb sprak zich eerder ook al uit tegen de kabinetsaanpak. "Als je ziet dat er nog acht zorgelijke regio's bijkomen, en dat de meeste grote steden in die regio's vallen, dan is de vraag: wat blijft er nog over van de regionale benadering?", zei hij tegen Rijnmond.
Rutte houdt voorlopig vast aan regionale aanpak
Vanuit de Tweede Kamer vragen onder meer coalitiepartijen D66 en CDA om duidelijker en voorspelbaarder beleid. Rob Jetten (D66) riep het kabinet op om de inzichtelijke routekaart met aangekondigde versoepelingen nu ook te gebruiken, maar dan in omgekeerde richting: deze extra landelijke maatregelen zullen volgen als de opmars van het virus zich verder voortzet. Dat maakt ook dat er sneller kan worden ingegrepen.
Daar is de premier nog niet van overtuigd. "De regionale aanpak blijft zoals die is." Dat nu zo ongeveer de helft van Nederland te maken heeft met verscherpingen, is voor de premier nog geen reden om met landelijke ingrepen te komen. Tegelijkertijd sluit hij hard ingrijpen niet uit. "Daar zit een prijs aan. Dat betekent inperking van vrijheden en gevolgen voor de economie."
Rutte komt zondag met de meest betrokken ministers en RIVM-directeur infectieziektenbestrijding Jaap van Dissel weer bij elkaar op het Catshuis om de laatste stand van zaken door te nemen. Ook crisisstructuur keert terug met in principe een tweewekelijkse coronapersconferentie en vaste coronadebatten met de Tweede Kamer.
Rutte: "Dat past in het terugkeer van het vaste ritme." Het is weer alle hens aan dek.
NUjij: Uitgelichte reacties