Onderzoek Clingendael: Vaarwel Amerika, hallo Frankrijk en Duitsland

Dat blijkt uit de nieuwe ‘Buitenland Barometer’ die is ontwikkeld door de onderzoeksinstituten Clingendael en Kieskompas. Om beter te weten hoe wij met z’n allen denken over de grote buitenlandse kwesties is deze keer aan ruim 23.000 Nederlanders gevraagd hoe ze aankijken tegen Europa, de Verenigde Staten en China. Eerder werd de relatie met Rusland onderzocht.

Nederlanders lijken eieren voor hun geld te kiezen. Bijna 80 procent van de ondervraagden verwacht dat Amerika de komende vijf jaar de bescherming van Europa verder gaat terugschroeven. Na de Amerikaanse hulp in de Tweede Wereldoorlog en in de Koude Oorlog denken we dat we in de toekomst onze eigen veiligheid moeten garanderen en dat draagt bij aan een duidelijke wending van de publiek opinie in Nederland naar het continent, aldus Monika Sie Dhian Ho, algemeen directeur van Clingendael.

,,Als 72 procent van de Nederlanders zegt vóór meer samenwerking met Fransen en Duitsers te zijn, vind ik dat erg hoog. Zeker als je weet dat de trans-Atlantische samenwerking zo’n belangrijke traditie is voor Nederland. We zijn weliswaar grondlegger van de Europese Gemeenschap maar we wilden nooit opgesloten worden op een door Frankrijk en Duitsland gedomineerd continent. Dus keken we altijd naar het westen. Dan komt het hard aan als Donald Trump voor America First kiest en de Britten de EU verlaten. Fransen zitten daar minder mee, Nederlanders des te meer. Het is daarbij verrassend dat ook veel mensen die Euro-sceptische partijen steunen, zoals de PVV, FvD en SGP voor meer samenwerking met Frankrijk en Duitsland zijn.’’

Opmerkelijk in het onderzoek is dat 29 procent van de Nederlanders de Verenigde Staten als een bedreiging van de Europese veiligheid ziet, net zoals 35 procent bang is voor China en 36 procent voor Rusland. Anders dan in de Koude Oorlog zien Nederlanders de dreiging dus niet meer alleen uit het Oosten komen. We zijn bezorgd geworden over de assertiviteit van alle grootmachten, zegt Sie Dhian Ho.

Uit de peiling komt naar voren dat de binding met Amerika vooral onder jonge Nederlanders minder wordt. In een eventuele Koude Oorlog tussen de VS en China zeggen vooral de jongeren dat ze neutraal willen blijven en niet meer voor Amerika willen kiezen.

Volgens Sie Dhian Ho kunnen Atlantici aan deze kant van de oceaan, maar ook in de Verenigde Staten de uitkomsten van het onderzoek ter harte nemen: een oude vriendschap lijkt in het geding.