Oud-EU-diplomaat verdacht van doorverkopen van gevoelige informatie aan China
De Belgische en Britse autoriteiten verdenken een ex-EU-diplomaat van het doorverkopen van informatie aan Chinese inlichtingendiensten. De Brit Fraser Cameron zou gevoelige info hebben doorgegeven aan twee Chinese spionnen, die onder een journalistieke dekmantel in Brussel werkten. Volgens de Belgische staatsveiligheid vormt Cameron ‘een duidelijke bedreiging voor de Europese instellingen’.
Het nieuws werd vrijdag bekendgemaakt door Belgische media en door Politico, een in de Europese Unie gespecialiseerd medium. In de loop van het weekend werden meer details over het onderzoek bekend.
De Britse Cameron wordt ervan verdacht jarenlang gevoelige informatie te hebben doorgespeeld aan twee Chinezen, die officieel als journalist bij Chinese staatsmedia in Brussel werkten, maar in werkelijkheid verbonden zijn met de Chinese staatsveiligheid en militaire inlichtingendienst. Hij zou duizenden euro’s van de Chinezen hebben ontvangen, aldus een bron van de Belgische veiligheidsdiensten.
Hoofd van denktank
Cameron staat sinds 2005 aan het hoofd van de denktank EU-Asia Centre, die nauwere relaties tussen de EU en Azië promoot. Volgens Britse media werkte hij van 1976 tot 1991 voor de Britse buitenlandse inlichtingendienst MI6. Daarna was hij jarenlang adviseur voor de Europese Commissie, waardoor hij over een uitgebreid diplomatiek netwerk beschikt. Hij zou geen toegang hebben tot vertrouwelijke dossiers, maar wel tot gevoelige interne informatie, zoals bijvoorbeeld over 5G.
Cameron noemt de aantijgingen in een e-mail aan Politico ‘absurd’ en ‘zonder enige basis’. Hij erkent dat hij een wijd netwerk van Chinese contacten heeft ‘en dat sommigen van hen mogelijk een dubbelrol spelen’, maar zegt ‘nul toegang te hebben tot gevoelige informatie.’ Zijn denktank krijgt ‘een kleine jaarlijkse beurs’ van de Chinese EU-vertegenwoordiging, zegt hij in Belgische media, maar wordt verder niet door China gefinancierd. Volgens Cameron is de denktank ‘kritisch voor China’.
Spionage
Maar volgens de Belgische staatsveiligheid is het onderzoek naar Cameron ‘een duidelijk signaal dat wie aan spionage doet in Brussel, vroeg of laat op de radar van de inlichtingendiensten zal komen en zijn activiteiten niet ongestraft zal kunnen voortzetten’. De Britse binnenlandse inlichtingendienst MI5 liet een ‘spionagesignalement’ uitgaan, waarin het buitenlandse overheden waarschuwt dat Cameron een mogelijk veiligheidsrisico vormt.
Het onderzoek komt op een moment dat steeds meer westerse landen zich zorgen maken over spionage en beïnvloeding door China, vaak via Chinese journalisten of diplomaten. De Australische autoriteiten hielden eind juni een huiszoeking bij vier journalisten van Chinese staatsmedia, in een onderzoek naar beïnvloeding van een Australisch parlementslid. De Verenigde Staten bestempelen Chinese staatsmedia sinds begin dit jaar als ‘buitenlandse missies’, uit argwaan over hun activiteiten.
Ernst van Chinese dreiging
Vorig jaar werd de directeur van het Confucius Instituut verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel voor acht jaar uit de Schengenzone verbannen, omdat hij informanten voor de Chinese inlichtingendiensten zou hebben gerekruteerd. Ook in Nederland liggen de Confucius Instituten onder vuur. Over de ernst van de Chinese dreiging is discussie, omdat het niet altijd duidelijk is waar propaganda en soft power eindigen en infiltratiecampagnes en spionage beginnen.
Ook in het onderzoek naar Cameron is de kans klein dat hij voor spionage zal worden vervolgd, zelfs als de feiten worden bewezen. De Belgische spionagewetgeving is verouderd en niet toereikend voor de huidige spionage- en beïnvloedingsoperaties. Een nieuw wetsvoorstel is klaar, maar blijft liggen door de moeizame regeringsvorming in België. Volgens juristen is dit problematisch: als hoofdzetel van internationale instellingen zoals de EU en NAVO is Brussel een broeinest van spionnen.