500 euro. Zo veel loopt Jeroen mis omdat hij in thuisquarantaine moest en zijn werkgever hem niet door wilde betalen. Vakbonden en rechtsbijstandsverzekeraars krijgen meer van dit soort meldingen. "Feitelijk wordt de wet hier gewoon overtreden en dat vind ik heel zorgelijk", zegt Kitty Jong van vakbond FNV.
Wie zelf geen klachten heeft, maar thuis moet blijven omdat bijvoorbeeld een gezinslid koorts heeft, wordt niet altijd doorbetaald. Terwijl dat eigenlijk wel zou moeten gebeuren. Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws.
Eerste rechtszaken gevoerd
Inmiddels zijn de eerste rechtszaken daarover gevoerd, en ook rechtsbijstandverzekeraars en vakbonden krijgen veel vragen en klachten over het verplicht opnemen van vakantiedagen en het korten op salaris. En dat mag dus helemaal niet.
Niet ziek
Maar dat gebeurde wel bij Jeroen - die anoniem wil blijven, zijn echte naam is bekend bij de redactie. Vorige week vrijdag hoorde hij dat zijn huisgenoot klachten had. Daarom moest hij ook in quarantaine.
Jeroen werkt als bezorger bij een supermarkt en belde direct zijn werkgever. Aanvankelijk moest hij zich ziek melden om doorbetaald te krijgen, later werd hij gebeld dat hij zich niet ziek kon melden omdat hij niet ziek was. Naar die doorbetaling kon hij dus wel fluiten. "De supermarkt zou het niet rond kunnen krijgen als ze mij door moesten betalen."
Geen geld
En daar baalde Jeroen flink van. "Ik dacht: Jezus, nu moet ik tien dagen binnen zitten en krijg ik niet doorbetaald. Dat is niet voordelig." Zeker niet nu hij afhankelijk is van zijn inkomsten, omdat hij is afgestudeerd en een baan zoekt. "Ik krijg geen geld, maar moet wel de huur zien te betalen. Ik heb ook een studieschuld, dat stapelt allemaal op. Nu moet ik mijn spaargeld gebruiken."
Moet een werkgever doorbetalen? Dat zit zo:
Als je in quarantaine moet, moet jouw werkgever je meestal gewoon doorbetalen, vertelt Pascal Besselink van DAS. De juridisch dienstverlener krijgt er veel vragen en klachten over.
In een aantal gevallen zijn werknemers zelfs naar de rechter gestapt. Tot nu toe kregen werknemers altijd gelijk.
Klachten verzwijgen
De consequentie van niet doorbetalen is dat mensen niet eerlijk gaan vertellen dat ze in quarantaine moeten zonder klachten, zegt Besselink. "Dat is gevaarlijk, want als je toch besmet bent, kun je collega's besmetten."
De oplossing? Overleg is het sleutelwoord, zegt Besselink. "Je ziet mooie oplossingen. Bijvoorbeeld dat de werkgever 70 procent betaalt over de periode van quarantaine."
Op een oproep van RTL Nieuws reageerden meer mensen met soortgelijke verhalen als die van Jeroen. "Omdat de regels zo zijn, ben ik thuisgebleven. En die eerlijkheid wordt nu afgestraft", zegt iemand die vakantiedagen moest opnemen voor de quarantainedagen.
Anderen laten weten dat ze de gemiste uren later in moesten halen, of zelfs gewoon moesten komen werken. "Van mijn leidinggevende moet ik gewoon komen werken, met een mondkapje op", reageert iemand.
Vijf dagen
Pieter - zijn echte naam is bekend bij de redactie - kreeg van zijn werkgever een vreemd bericht. Hij werkt via een payroll-bedrijf en ontving een mail waarin uitgelegd stond hoe om te gaan met de coronamaatregelen en met quarantaine.
"Tijdens de eerste vijf werkdagen van quarantaine wenden wij jouw bovenwettelijke vakantiedagen aan dan wel bij gebreke daarvan neem jij vijf dagen onbetaald verlof op, gerekend vanaf het moment dat je in quarantaine moet", staat in die mail.
Terwijl ook payroll-organisaties volgens Pascal Besselink, arbeidsjurist bij DAS, gewoon door moeten betalen. "Dit is weer een voorbeeld van gewoon proberen, hopen dat mensen ermee akkoord gaan. Maar dit kan dus niet."
Niet expres
"Ik was echt boos", vertelt Pieter. "Je doet alles om te voorkomen dat je corona krijgt, je zoekt dat niet expres op. Zeker als huisgenoten besmet raken, en je daardoor in quarantaine moet. Daar kun je helemaal niks aan doen, en dan zou je vijf dagen vakantie af moeten staan."
Pieter maakt zich vooral boos over de zin onderin de mail, waarin het bedrijf schrijft erop te vertrouwen dat werknemers akkoord gaan met de mail als ze niet binnen drie werkdagen per mail reageren. "Mijn collega's en ik hebben direct gereageerd dat we niet akkoord gaan."
Is zo'n zin nu bindend? Nee, helemaal niet, zegt Besselink. "Dit soort afspraken moet je expliciet vastleggen in een overeenkomst. Het zou wel heel makkelijk zijn om iemand op deze manier te binden aan een afspraak."
'Dit kan niet'
Vakbond FNV herkent het probleem en kreeg al heel wat meldingen binnen. "Feitelijk wordt de wet hier gewoon overtreden en dat vind ik heel zorgelijk", zegt vice-voorzitter Kitty Jong.
De vakbond hoort niet alleen gevallen waarin mensen niet betaald krijgen of vakantiedagen moeten inleveren, maar het komt zelfs voor dat mensen gewoon moeten komen werken. Jong: "Ik zie absoluut het probleem van de werkgevers, maar het is natuurlijk een schande dat werknemers onder druk gezet worden."
Niet accepteren
Ook vakbond CNV krijgt dit soort meldingen. Ook vaak over bedrijven die werknemers ziek melden, terwijl ze dat niet zijn. "Bij sommige bedrijven heb je dan eerst wachtdagen, die je niet betaald krijgt", zegt voorzitter Piet Fortuin. "Het meest bizarre voorbeeld is een bedrijf dat 70 procent van je salaris betaalt als je ziek bent. Dat is heel veel minder loon."
Hij is er dan ook stellig over: "Je moet gewoon doorbetalen en geen misbruik maken van de ziektewet. Laat staan werknemers niet doorbetalen of verlof laten opnemen waardoor het werknemers geld kost. Dat kan niet. En mensen moeten dat ook niet accepteren."
Zware last
Vakbonden FNV en CNV begrijpen dat medewerkers die niet kunnen werken en wel doorbetaald moeten worden een zware last zijn voor werkgevers. Beide bonden vinden dan ook dat de overheid werkgevers op dit punt tegemoet zou moeten komen. "Ik zou het charmant vinden als de overheid werkgevers een steuntje in de rug gaat geven", aldus Fortuin.
Gewoon uitbetaald
Natuurlijk zijn er ook werkgevers die het wel goed doen. Zo moest Linda ruim drie weken in quarantaine omdat haar dochter klachten had. "Van mijn werkgever mocht ik niet komen werken." Ze is receptioniste, dus thuiswerken was geen optie. "Ik vroeg zelf of ik de uren kon inhalen die ik gemist had, maar dat was niet nodig. Ik heb ze gewoon uitbetaald gekregen. Dat is top."
'Compenseer bedrijven voor quarantaine medewerkers'
Branchevereniging MKB-Nederland wil dat er een fonds komt dat werkgevers compenseert voor de loondoorbetaling van medewerkers tijdens preventieve thuisquarantaine. Dat schrijft het MKB op zijn website.
MKB-voorzitter Jacco Vonhof denkt aan een regeling vergelijkbaar met die voor zwangerschapsverlof. Dat voorstel ligt nu bij minister Wouter Koolmees. De branchevereniging hoopt ook dat er sneller getest kan worden zodat mensen sneller aan het werk kunnen, zegt een woordvoerder.
"Het is echt een dilemma voor werkgevers, want je wilt ook niet dat mensen gewoon komen werken, je bent ook verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving."
