Net als vijf Chinese huurmoordenaars wint Donald Trump de Nobelprijs die op de lachspieren werkt
Vrijdag werden de Ig Nobelprijzen uitgereikt, om wetenschap te eren die op de lachspieren werkt en tot nadenken stemt. Onder meer 9 wereldleiders, 5 Chinese huurmoordenaars en een Amsterdamse psychiater wonnen ’m.
Donald Trump heeft gisteravond de Nobelprijs gewonnen. Echt blij zal hij er niet van zijn geworden. Niet alleen omdat hij de prijs moet delen met acht andere regeringsleiders; het was ook niet de echte Nobelprijs. Trump werd onderscheiden met de zogeheten Ig Nobelprijs, de prijs die volgens de organisatoren ‘een glimlach opwekt en vervolgens tot nadenken stemt’. Hij won in de categorie medische educatie, omdat hij – net als onder anderen Jair Bolsonaro, Boris Johnson en Vladimir Poetin – tijdens de coronapandemie ‘aan de wereld heeft laten zien dat politici een directer effect hebben op leven en dood dan wetenschappers en artsen’.
Voor de dertigste keer werden de Ig Nobelprijzen uitgereikt – de naam is een Engels woordgrapje: ignoble betekent onwaardig. De organisator is nog altijd Marc Abrahams, hoofdredacteur van het blad Annals of Improbable Research, maar de ceremonie vond voor het eerst niet plaats aan de Harvard-universiteit in Boston, maar was geheel online.
Wel namen er traditiegetrouw echte Nobelprijswinnaars aan deel, zoals de Nederlands-Britse fysicus Andre Geim, de enige die ooit beide prijzen won – de echte in 2010 voor zijn ontdekking van grafeen, tien jaar nadat hij de Ig-variant had gewonnen omdat hij een kikker in een magneetveld had laten zweven.
Het was als altijd weer meligheid troef, gisteravond. De winnaars kregen een biljet van tien biljoen Zimbabwaanse dollar (niet meer dan een paar eurocenten waard). En Abrahams sloot de avond af met het traditionele ‘als je geen prijs hebt gewonnen, maar vooral als je dat wel deed: volgend jaar meer geluk’.
Ook over de humor van de prijzen valt te twisten. Zo ging in de categorie natuurkunde de prijs naar twee Australiërs die het effect hadden onderzocht van hoogfrequent geluid op de vorm van regenwormen. Psychologen uit Canada werden geëerd omdat ze hadden ontdekt dat je een narcist kunt herkennen aan zijn geprononceerde wenkbrauwen. Vijf Chinese huurmoordenaars wonnen in de categorie management omdat ze een opdracht naar elkaar hadden doorgesluisd; iedereen verdiende eraan maar geen van de vijf pleegde de moord. De vredesprijs was voor India en Pakistan. Deze landen hadden hun onenigheid uitgevochten door hun diplomaten opdracht te geven bij elkaar in het holst van de nacht aan de bel te trekken en dan hard weg te rennen.
3 Ig Nobelprijswinnaars van dit jaar
Misofonie
Smakken, snurken, zwaar ademen. Veel mensen storen zich aan geluiden die anderen maken, maar sommigen worden er agressief van. Krijgen letterlijk moordneigingen. Er zijn ook mensen die zulke reacties krijgen bij visuele prikkels, bijvoorbeeld als ze iemand zien zitten die voortdurend met zijn onderbeen wipt. Psychiaters van het AMC in Amsterdam beschreven het fenomeen voor het eerst in 2013 en classificeerden het als een aparte dwangstoornis. De symptomen kwamen namelijk nog niet voor in het handboek voor de psychiatrie. Hoogleraar psychiatrie Damiaan Denys was de stoornis tien jaar eerder tegengekomen toen een vrouw hem vertelde dat ze agressief werd van mensen die niesden. Hij doopte het fenomeen misofonie, haat aan geluid. Het leverde hem en twee medewerkers de prijs voor geneeskunde op.
Gillende krokodillen
Krokodilachtigen brullen voortdurend, de vrouwtjes net zo goed als de mannetjes, maar waarom ze dat doen is niet helemaal duidelijk. Een idee is dat ze met dat gebrul aan hun soortgenoten kenbaar maken hoe groot ze zijn. Een vrouwtje is op zoek naar een stevige, grote man, terwijl mannetjes een joekel juist willen ontlopen. Zweedse en Japanse biologen onderzochten het gebrul door een vrouwelijke alligator in een ruimte te plaatsen waar ze de lucht konden mengen met helium. Als mensen helium inademen, gaan ze praten als Donald Duck (in helium krijgt geluid een hogere snelheid en daarmee ook hogere frequentie). Ook de alligator brulde hoger, maar de structuur van haar brul bleef gelijk. Daarin zagen de biologen het bewijs dat de brul een maat is voor de lichaamsgrootte. En omdat krokodillen ook al bestonden in de tijd van de dinosauriërs, vermoeden de biologen dat die laatste ook brulden, om dezelfde reden. Voor dit onderzoek kregen ze de Ig Nobelprijs in de categorie akoestiek.
Spinnenfobie
Entomologen bestuderen insecten. Mieren, muggen, pissebedden. De kleine kriebelbeestjes zijn dagelijkse kost voor hen. Maar toen een groep Amerikaanse entomologen gevraagd werd wat ze van spinnen vonden, bleek een groot gedeelte daar een aversie tegen te hebben. Sommigen waren er zelfs bang voor. Ze hielden niet van de manier waarop ze liepen. Het onverwachte ervan. Ze waren bang dat ze zouden bijten. En meest opvallend: ze vonden dat spinnen te veel pootjes hadden. Dat twee pootjes zo’n verschil kunnen maken, schreef de onderzoeker van deze fobie, de Amerikaan Richard Vetter, in 2012. Hij kreeg er de Ig Nobelprijs in de categorie entomologie voor.
Lees ook:
Wetenschap neemt zichzelf op de korrel
Zijn pizza’s gezond? Drie wetenschappelijke onderzoeken die even grappig als serieus zijn.