Leraren en verpleegkundigen krijgen sneller coronatest dankzij ‘fast lanes’ of speciale testtijden

De regionale GGD’en moeten voor hun eigen regio een voorrangssysteem inrichten. Zo denkt minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid voor zorgmedewerkers aan een ‘fast lane’ in een regionaal ziekenhuis. Leraren krijgen mogelijk dagelijks een tijdvak toebedeeld in een bestaande testlocatie. ,,Bijvoorbeeld van 09.00 tot 11.00 uur”, zegt De Jonge in een toelichting. ,,Zodat die buisjes zo snel mogelijk weggebracht kunnen worden.”

Een andere optie is dat leraren naar een laboratorium in hun eigen buurt gaan voor een test. De ‘praktische zaken’, zo schrijft De Jonge vanavond aan de Tweede Kamer, moeten komende week nog worden uitgewerkt. De verwachting was dat die uitwerking vanavond al bekend zou zijn.

Duidelijk is dat niet alle docenten voorrang krijgen. Alleen basisschoolleraren en leerkrachten op middelbare scholen kunnen eerder getest worden, ook als zij in het speciaal onderwijs werken. Het kabinet heeft daarvoor gekozen omdat nu regelmatig leerlingen thuis moeten blijven omdat de leraar in afwachting van de test niet voor de klas mag staan. De Jonge: ,,De maatschappelijke impact daarvan is groot.” Bovendien komt de leerplicht in het gedrang als deze leerlingen thuis komen te zitten.

Voor zorgpersoneel geldt dat zij ‘essentieel’ moeten zijn bij de zorg voor patiënten of cliënten en dat vervanging geen optie is. Ook laboratoriumpersoneel krijgt voorrang. De Jonge wil ‘geen enorme bureaucratie optuigen’ om de geselecteerde beroepen te laten bewijzen dat ze écht in het onderwijs of de zorg werken. ,,Ik denk aan een standaardverklaring van de werkgever.”

Het voorrangsbeleid is tijdelijk, omdat de testcapaciteit momenteel onder druk staat. ,,Je wilt het liefst voor iedereen de normtijd halen”, zegt De Jonge. Maar de wachttijd voor een test loopt bij heel veel testlocaties op, waardoor niet iedereen binnen 24 uur getest kan worden. Na de test duurt het tot 48 uur – en soms langer – voor de uitslag bekend is. Dat betekent dat een leraar dagenlang geen les kan geven.

Het onderwijs pleitte er al langer voor om leraren voorrang te geven; zij vreesden dat de komende tijd meer scholen helemaal hun deuren zouden sluiten door een tekort aan leraren. De Tweede Kamer nam dat pleidooi over en riep het kabinet vorige week per motie op om dat binnen twee weken te regelen. Onderwijsminister Arie Slob is blij dat de GGD voorrang mogelijk gaat maken. ,,We willen dat leerlingen zo min mogelijk lessen hoeven te missen, dat is belangrijk voor hun ontwikkeling.”

De druk op de coronateststraten is immers groot. De afgelopen week werden gemiddeld 36.800 per dag aangevraagd, schrijft De Jonge aan de Kamer. De capaciteit is 30.000. De komende tijd wordt de testcapaciteit uitgebreid door deals met laboratoria in het buitenland. Eerder werd al bekend dat er overeenkomsten zijn gesloten met Duitse labs, daar komt nu een laboratorium in België bij.

Ook zijn er meer tests beschikbaar, zegt De Jonge. Speciaal coronagezant Feike Sijbesma heeft deze week afspraken kunnen maken met leveranciers van testmaterialen en apparatuur. ,,Hij zou eigenlijk in september stoppen, maar hij werkt nog even door. Dat is fijn, want de wereldwijde concurrentie voor de tests is allemachtig groot.”

Eind september, stelt De Jonge, zouden zo 50.000 tests per dag uitgevoerd kunnen worden. Eind oktober moet dat stijgen naar 70.000. Ook heeft de bewindsman – vooruitlopend op goedkeuring van het RIVM – al een optie genomen op sneltests.

Vanwege het tekort aan testcapaciteit geeft de app CoronaMelder na contact met een besmet persoon niet langer het advies zich meteen te laten testen. Ook daarvoor geldt: alleen met klachten. De teststraat op Schiphol wordt na maandag gesloten. Daar werden bij wijze van proef mensen uit risicolanden ook zonder klachten getest. De Jonge wil eerst evalueren of dat zin heeft. ,,Daarom gaat de teststraat dicht – in elk geval voorlopig.”

De koepel van basisscholen PO Raad is blij dat leraren nu voorrang krijgen. ,,Wij kregen de afgelopen weken noodkreten uit het hele land”, zegt voorzitter Rinda den Besten. ,,Nu gaat de wachttijd gelukkig beperkt worden tot maximaal 1 à 2 dagen.” Ook AOb-voorzitter Eugenie Stolk is opgelucht. ,,Corona komt bovenop het lerarentekort, dat moeten we niet vergeten.” De MBO Raad is teleurgesteld dat docenten op het mbo geen gebruik mogen maken van de snellere tests. ,,Wij vragen het kabinet dit besluit met spoed te heroverwegen”, zegt voorzitter Adnan Tekin. 

In de Tweede Kamer diende D66 gisteren nog een motie in om ook medewerkers van de kinderopvang mee te nemen bij de nieuwe voorrangsregeling. Maar die sector valt buiten het nieuwe testbeleid. Daarvoor is volgens De Jonge gekozen omdat de kinderopvang niet verplicht is.

Bekijk al onze video's over het coronavirus in deze playlist.