Branden in noordpoolgebied zorgen voor recorduitstoot CO2

De branden in het noordpoolgebied, met name in Siberië, hebben het jaarrecord uit 2019 voor de uitstoot van het broeikasgas CO2 nu al gebroken. Sinds januari heeft een kwart miljard ton CO2 de atmosfeer bereikt als gevolg van de branden in de koudste gebieden op aarde, een derde meer dan in heel vorig jaar, blijkt uit satellietgegevens van Copernicus, het aardobservatieprogramma van de Europese Unie.

Het oostelijke district van de Russische Federatie, dat voor een deel in het arctische gebied ligt, stootte tussen juni en augustus meer dan een half miljard ton koolstofdioxide uit, ook een recordhoeveelheid.

Uit satellietbeelden is weliswaar niet op te maken hoe de branden ontstaan, maar algemeen wordt aangenomen dat zogenoemde zombiebranden een rol spelen. Dat zijn branden die in de winter doorsmeulen en later in het seizoen weer oplaaien. Hoge temperaturen in grote delen van Siberië gecombineerd met een lage grondvochtigheidsgraad - waarschijnlijk een gevolg van de mondiale klimaatopwarming - zorgen voor gunstige omstandigheden voor het vuur.

In Rusland is dit jaar inmiddels meer dan 20 miljoen hectare in rook opgegaan, een gebied ruim vijf keer zo groot als Nederland, reageert Greenpeace. De milieuorganisatie is vooral bezorgd over het gebrek aan brandbestrijding in Siberië. "De heftige branden in noordelijke streken versnellen het smelten van de permafrost en het poolijs, waardoor de uitstoot van de broeikasgassen methaan en CO2 nog verder toeneemt" , zegt Gregory Kuksin van Greenpeace Rusland. "De branden zijn niet alleen een gevaar voor de Russische bevolking, maar voor de mensheid als geheel."

De fluctuaties van de temperatuur in het poolgebied verschillen fors van jaar tot jaar. Dat het dit jaar zo lang zo warm is in de regio is ongewoon, waarschuwde Copernicus-directeur Carlo Buontempo vorige maand al. "Wat zorgelijk is, is dat het arctische gebied sneller opwarmt dan de rest van de wereld", zei hij.

In beide poolgebieden ligt de gemiddelde temperatuur 2 graden hoger dan in het midden van de negentiende eeuw, twee keer zo veel als het mondiale gemiddelde. De grootste stijging deed zich voor in de afgelopen 50 jaar.
De wereldwijde uitstoot van CO2 door branden ligt sinds 2000 op jaarlijks ongeveer 7 miljard ton. Dat is overigens minder dan in het decennium ervoor. Naast branden in het poolgebied leveren natuurbranden in het westen van de VS en het Amazonegebied een grote bijdrage. Het aantal branden in het Braziliaanse Amazonegebied lag vorige maand op het op een na hoogste peil in tien jaar.

De totale uitstoot van broeikasgassen door verbranding van fossiele brandstoffen was vorig jaar 37 miljard ton.