Het stoot een cocktail van gevaarlijke verontreinigende stoffen uit die schadelijk zijn voor de gezondheid.
Wie aan luchtvervuiling denkt, denkt waarschijnlijk aan vervuilende brandstofauto’s of grauwe fabrieken. Maar onderzoekers hebben nu in een nieuwe studie aangetoond dat ook het onschuldig lijkende asfalt op de weg behoorlijk vervuilend kan zijn. Sterker nog, op zonnige dagen is dit asfalt zelfs veel vervuilender dan de brandstofauto’s die eroverheen rijden.
Studie
Asfalt is een materiaal dat overal om ons heen voorkomt. Je treft het aan op de weg, op daken en opritten. Maar het is niet zonder gevaar, zo blijkt nu uit een nieuwe studie. De onderzoekers verzamelden vers asfalt en verwarmden dit tot verschillende temperaturen. Dit leidde tot een opvallende bevinding. “We ontdekten dat het diverse cocktails van organische verbindingen uitstoot,” vertelt onderzoeksleider Peeyush Khare. Afhankelijk van de temperatuur en de hoeveelheid zonlicht dat op het asfalt valt, kunnen er zelfs gevaarlijke verontreinigende stoffen vrijkomen.
Zonnige dagen
Het betekent dat asfalt, met name in stedelijke gebieden, en belangrijke bron is van luchtverontreinigende stoffen. En dan vooral op warme en zonnige dagen. De onderzoekers ontdekten namelijk dat als de zon fel schijnt, de uitstoot aanzienlijk stijgt; tot wel 300 procent. Dit toont aan dat zonnestraling en niet alleen de temperatuur de uitstoot verhoogt.
Uitstoot
Na enige tijd vlakt de uitstoot van de luchtverontreinigende stoffen bij zomertemperaturen af. Toch blijven er in gestaag tempo stoffen vrijkomen. Dit suggereert dat asfalt langdurig en voortdurend vervuilende stoffen uitstoot. “Om deze waarnemingen te verklaren, hebben we de verwachte snelheid van constante emissies berekend,” vertelt Drew Gentner. “Dit toonde aan dat de snelheid van voortdurende emissies wordt bepaald door de tijd die verbindingen nodig hebben om door het asfaltmengsel heen te sijpelen.”
Luchtverontreinigende stoffen
Het betekent dat asfalt dus behoorlijk wat luchtverontreinigende stoffen de atmosfeer in transporteert. En op zonnige dagen is het asfalt zoals gezegd zelfs vervuilender dan brandstofauto’s. De organische verbindingen die vrijkomen kunnen leiden tot zogenoemde secundaire organische aerosolen (SOA); een belangrijke veroorzaker van PM2,5 (zie kader). En deze houden verband met verschillende ernstige gezondheidsproblemen, zoals hart- en longaandoeningen, kanker en ademhalingsproblemen. “Het is best beangstigend om de verhoogde uitstoot van enkele van potentieel kankerverwekkende verbindingen op te merken bij een toenemende temperatuur,” stelt onderzoeker Thava Palanisami verbonden aan de Universiteit van Newcastle. “Continue blootstelling aan zonnestraling is de belangrijkste factor die de emissie van giftige verbindingen beïnvloedt.”
Fijnstof (PM) is een term die gebruikt wordt om een mengsel van vaste deeltjes en druppels in de lucht te beschrijven. Het bestaat uit deeltjes van verschillende grootte, herkomst en chemische samenstelling en is verdeeld in twee categorieën. De eerste categorie bestaat uit PM10; deeltjes met een diameter van 10 micrometer of kleiner. De tweede categorie is PM2,5; deeltjes die een diameter van 2,5 micrometer of kleiner hebben. Zowel PM10 als PM2,5 worden beschouwd als belangrijke verontreinigende stoffen die vrij komen door de verbranding van fossiele brandstoffen waaronder benzine, diesel en andere brandstoffen zoals steenkool, olie en biomassa. Ook andere industriële activiteiten – zoals de bouw, mijnbouw en de productie van materialen zoals cement, keramiek en bakstenen – kunnen zorgen voor een toename aan fijnstof.
De bevindingen uit deze studie wijzen op een voorheen over het hoofd geziene bron van milieuvervuiling. “De studie suggereert dat asfalt in sommige gevallen schadelijker is dan bijvoorbeeld auto’s,” zegt Paul Harvey, expert op het gebied van milieu en volksgezondheid die niet betrokken is bij de studie. “Ik vind dit behoorlijk zorgwekkend, aangezien asfalt overal ter wereld veelvuldig voorkomt. Bovendien woont een groot deel van de bevolking in bijvoorbeeld Australië binnen een paar meter van asfalt vandaan, zeker in nieuwere en dichtbevolkte woonwijken. De studie toont dan ook aan dat hoe meer mensen wegtrekken uit groene ruimtes, hoe meer we ons blootstellen aan mogelijk schadelijke verontreinigende stoffen. Er zou daarom meer onderzoek gedaan moeten worden om de volledige omvang van de effecten die in deze studie uiteen zijn gezet, te bepalen.”
Los Angeles
Ook in de Amerikaanse stad Los Angeles is er veel asfalt te vinden en kunnen de temperaturen hoog oplopen. Verharde oppervlakken en daken maken respectievelijk 45 procent en 20 procent van de stad uit. In de studie berekenden de onderzoekers de potentiële totale uitstoot en de vorming van SOA in Los Angeles. En de onderzoekers schatten dat dit vergelijkbaar is met de uitstoot van motorvoertuigen in de stad. Hieruit blijkt dat het vinden van manieren om wegen milieuvriendelijker te maken net zo belangrijk is als het milieuvriendelijker maken van auto’s en vrachtwagens.
Gentner benadrukt echter dat asfalt slechts een stukje is in de puzzel van stedelijke SOA. “Het is een andere belangrijke bron van emissies die bijdraagt aan de productie van SOA,” zegt hij. Hoewel tientallen jaren van onderzoek naar en regelgeving voor emissies van motorvoertuigen en andere vervuilende bronnen hebben geleid tot een verbeterde luchtkwaliteit in steden, blijkt nu dat we er nog lang niet zijn. Onderzoekers pleiten dan ook voor innovatieve oplossingen om de uitstoot van asfalt terug te dringen.
