Het is een techniek waar al jaren gebruik van wordt gemaakt, zo vertelt politiewetenschapper Jaap Timmer. Agenten in burger die "raddraaiers herkennen en hen uit de demonstratie trekken".
De medewerkers van de Aanhoudingseenheid zijn onderdeel van de Mobiele Eenheid (ME), maar hun kracht schuilt onder meer in het feit dat ze tijdens een risicovolle demonstratie niet als zodanig herkend worden. Dan lijken ze, in hun T-shirts en spijkerbroeken, op burgers.
Als team gaan ze de menigte in. "Daarbij is hun eerste prioriteit vooral de veiligheid van het team. Ze verliezen elkaar niet uit het oog", aldus Timmer. Eenmaal in de menigte proberen ze zo snel mogelijk te zien wie bijvoorbeeld vernielingen pleegt of geweld gebruikt.
"Ze zijn getraind in het herkennen van bepaald gedrag. Zo weten ze bijvoorbeeld ook wie informeel de leiding hebben bij een protest", merkt de politiewetenschapper op. Deze mensen, die worden aangemerkt als escalerende factor bij een protest, worden soms ook met behulp van de beschikbare camera's in het gebied gevolgd en gemonitord.
Raddraaier wordt in bus getrokken
Op een geschikt moment trekken ze de raddraaier uit de groep en proberen ze diegene zo snel mogelijk in een gereedstaande bus van de Aanhoudingseenheid te stoppen. "Óf ze geven aan de ME door om wie het gaat."
Alle politieagenten weten wie de leden van de Aanhoudingseenheid zijn. Dat moet ook wel, want anders zouden ze ook door collega's kunnen worden aangezien voor een demonstrant, legt Timmer uit. De leden van de Aanhoudingseenheid volgen naast de politieopleiding nog een aparte opleiding en moeten jaarlijks trainingsprogramma's met elkaar doorlopen.
'Geen agenten gestuurd die geweld forceren'
Op sociale media klinkt hier en daar de kritiek dat de agenten in burger juist escalerend werken. Dit lijkt de politiewetenschapper "zeer onwaarschijnlijk".
Ook de politie laat aan NU.nl weten dat in geen geval mensen op pad worden gestuurd om geweld te forceren. "Demonstranten zijn meermaals gevorderd om weg te gaan en gewaarschuwd voor mogelijk geweldsgebruik. De politie mag alleen geweld gebruiken als er geen andere opties zijn om het gewenste doel te bereiken. Agenten die je ziet proberen mensen te sussen en de situatie te de-escaleren, proberen dat doel dan ook te bereiken."
Daarbij wijst de politie er ook op dat toepassen van geweld altijd aan regels is gebonden. Het moet "passend zijn bij de situatie". "Als we geweld inzetten, moeten we dit altijd verantwoorden en wordt beoordeeld of het geweld op de juiste manier is toegepast."
Donderdag zijn acht van de demonstranten opgepakt. Zes van hen blijven voorlopig nog vast, in de andere twee gevallen wordt later besloten wat er "met hun zaken gebeurt". Drie agenten hebben verwondingen opgelopen bij de belaging.
NUjij: Uitgelichte reacties