Een column zonder onderbouwing racistisch noemen is vooral een aanval op de vrijheid van meningsuiting

Mag je iemand zomaar een racist noemen of een uitlating als racistisch kwalificeren? Columnist Max Pam heeft aangifte gedaan om die vraag beantwoord te krijgen. 

Bij The New York Times woedt al enige tijd een debat over de vraag of je Trump consequent een racist moet noemen. Als je dat nalaat, zo luidt de redenering, wordt het abnormale normaal en schuift de samenleving ongemerkt steeds meer op naar rechts. Dat is een goed punt. Je moet uitlatingen en gedrag beoordelen met objectieve maatstaven, om te voorkomen dat onze morele maatstaven meebewegen met de moraal – of eigenlijk het gebrek daaraan – van populistische leiders. 

Maar het gebruik van het woord ‘racisme’ of ‘racist’ kent ook een risico. Door een column als racistisch te kwalificeren, zeg je in wezen dat die nooit geschreven of gepubliceerd had mogen worden. 

Wie nog verder gaat en iemand een racist noemt, ontneemt hem definitief het spreekrecht. Immers: wie van mening is dat sommige rassen inferieur zijn aan anderen, verdient geen podium. Als iemand een racist is, moet je hem zo noemen, maar de bewijslast is nog zwaarder. 

De beschuldiging dat de columns van Max Pam racistisch zijn, is in mijn ogen absurd en absurde uitlatingen kun je in het algemeen maar het best negeren. Er staan geen racistische columns of uitlatingen in de Volkskrant, tenzij je er een andere definitie van racisme op na houdt dan de Van Dale voorschrijft. Voor sommigen is het blijkbaar al racistisch als je kritische kanttekeningen plaatst bij de Black Lives Matter-beweging en de strijd tegen racisme niet volmondig steunt. 

Valt het niet onder de vrijheid van meningsuiting om er een eigen definitie van racisme op na te houden? In principe wel, maar wij hebben als krant de plicht om aan de officiële definitie vast te houden. Het is prima om een debat te hebben over de vraag wat racisme precies is, maar daarbij moet wel voor ogen worden gehouden dat racisme een strafbaar feit is. Een column of een mens zonder uitgebreide onderbouwing tot racistisch bestempelen is daardoor niet in de eerste plaats een meningsuiting, maar vooral een poging de vrijheid van meningsuiting van een ander te beperken. 

Het hoogst belangrijke debat over de structurele achterstelling van mensen van kleur, is erbij gebaat als iedereen zich vrij voelt zich uit te spreken. Als Volkskrant willen we graag ruimte bieden aan een veelheid van opvattingen om te zorgen dat het onderlinge begrip groeit en de samenleving niet steeds meer verdeeld raakt.