In Parijs, Madrid, Mallorca of Ibiza geweest? Dan in thuisquarantaine

Waarom is dat en om welke regio’s gaat het?

De aanpassing van ‘geel’ (let op: veiligheidsrisico’s) naar ‘oranje’ (alleen noodzakelijke reizen) is vooral gedaan omdat het aantal coronabesmettingen in die regio’s de afgelopen twee weken flink is gestegen. Het gaat in België om de regio Brussel – eerder kreeg de provincie Antwerpen al de kleurcode oranje. In Frankrijk betreft het Parijs en de regio Bouches-du-Rhône (het gebied rond Marseille en Aix-en-Provence).

In Spanje werd volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken ‘een uitzonderlijk hoge toename’ van het aantal coronabesmettingen geconstateerd in de regio’s Madrid, Navarra en de Balearen (Mallorca, Menorca, Ibiza en Formentera). Dat geldt ook voor de provincies Burgos, Salamanca en Almería. Eerder gingen de provincies Barcelona, Lerida, Huesca, Zaragoza, Teruel en Soria al op oranje.

Wie bepaalt die reisadviezen?

Het ministerie van Buitenlandse Zaken is eindverantwoordelijk. Het laat zich vooral leiden door adviezen van gezondheidsdienst RIVM. De experts van het RIVM baseren zich vooral op de cijfers over het aantal besmette personen en het aantal uitgevoerde testen per dag in buitenlandse regio’s. Ook mediaberichten over lokale uitbraken worden in de gaten gehouden, aldus het RIVM, net als ‘de maatregelen die in een land gelden en in hoeverre deze goed worden nageleefd’. In sommige gevallen wordt aanvullende informatie opgevraagd, bijvoorbeeld via ambassades of volksgezondheidsautoriteiten in een land.

Wat zijn de belangrijkste gevolgen voor reizigers wanneer een regio van ‘geel’ naar ‘oranje’ gaat?

Mensen die nog op vakantie gaan, wordt dringend afgeraden naar oranje gebied te reizen. Want een vakantie wordt niet gezien als een noodzakelijke reis. Het is niet strikt verboden, maar er wordt wel gewaarschuwd voor de gezondheids- en andere risico’s, waaronder problemen met verzekeringen.

Vakantiegangers die in Nederland terugkeren uit oranje gebied, krijgen het ‘dringende advies’ om bij thuiskomst twee weken in thuisquarantaine te gaan. Dat geldt ook voor mensen die zich bij terugkeer laten testen (bijvoorbeeld op Schiphol), waarbij uit die test is gebleken dat ze geen corona hebben. Een negatieve test is geen vervanging voor de veertien dagen quarantaine.

‘Als u besmet raakt met het coronavirus duurt het tussen de 2 en 14 dagen voordat u klachten krijgt’, aldus de rijksoverheid. ‘Een test is een momentopname. De test laat niet zien of u de ziekte nog gaat ontwikkelen. Het is belangrijk dat u tot die tijd thuisblijft.’

De thuisquarantaine is nu nog ‘een zeer dringend verzoek’, maar de overheid wil dit in de nabije toekomst via een spoedwet gaan verplichten. Vorige week ontstond echter zoveel oproer in de Tweede Kamer over de verplichte zelfisolatie van mensen zonder coronaklachten, dat het zeer de vraag is of de wet het zonder kleerscheuren gaat halen.

Het advies geldt niet voor kinderen van 4 tot en met 12 jaar. Die mogen wel naar school en de kinderopvang of sporten.

Wat houdt (thuis)quarantaine in?

Blijf op de plek waar u in quarantaine bent en ontvang geen bezoek. Alleen de mensen die bij u wonen, mogen samen met u in huis zijn. Heb wel zo weinig mogelijk contact met huisgenoten en blijf zo veel mogelijk op 1,5 meter afstand. ‘Dus niet knuffelen, niet zoenen en geen seks.’ Laat anderen boodschappen doen. Alleen als dit niet kan, mag u zelf even naar buiten om snel een boodschap te doen - maar alleen als u geen klachten hebt.

Mensen wordt opgeroepen thuis te werken en niet met het openbaar vervoer te gaan. Voor zorgpersoneel wordt een uitzondering gemaakt: ‘Als u in de zorg werkt, mag u alleen bij uitzondering en onder voorwaarden werken. Overleg dit met de GGD of de bedrijfsarts.’

Gaan al die mensen die sinds zaterdagnacht terugkeren uit oranje gebieden zich daaraan houden?

Dat is natuurlijk zeer de vraag. Het is niet verplicht en er staan geen sancties op als je het niet doet. Het is de bedoeling dat de GGD controles uitvoert, maar die is al overbezet met andere taken. Bovendien is het een maatregel die nog meer twijfels oproept dan andere coronamaatregelen, zelfs bij mensen die de overheid over het algemeen goedgezind zijn en niets moeten hebben van de ‘viruswaanzin’-beweging. Want je zal maar ergens met je gezin een eenzaam huisje hebben gehuurd op het platteland bij Salamanca of Aix-en-Provence – moet je dan met z’n allen bij terugkeer van vakantie twee weken thuis blijven, zonder enige klachten?

Het ligt ook aan de situatie. Een administratief medewerker kan makkelijker vanuit huis werken dan een fabrieksarbeider. En iemand in vaste dienst zal er minder moeite mee hebben dan een zzp’er die enkele opdrachten buitenshuis heeft uitstaan. Het kabinet deed eerder deze maand een beroep op ieders verantwoordelijkheid en gezond verstand. Het hoopt ook op sociale controle binnen bedrijven en instellingen – werkgevers of docenten die in de gaten houden dat werknemers of leerlingen die op vakantie zijn geweest in een oranje gebied, even thuis blijven.