De Britse buitenlandminister wil ‘desnoods oorlogsschepen’ inzetten om migranten tegen te houden
Nu de weersomstandigheden gunstig zijn komen in het Verenigd Koninkrijk migranten aan per boot. Tot grote ergernis van de minister van binnenlandse zaken, Priti Patel.
Het was kritiek uit hele opmerkelijke hoek. De bekende ijsmaker Ben & Jerry’s stuurde deze week een serie tweets de wereld in met het verzoek aan de minister van Binnenlandse Zaken Priti Patel om wat meer menselijkheid te tonen richting de immigranten die soms wel met honderden per dag per rubberbootjes de Britse kust bereiken. Deze mensen ontvluchten oorlog, schreven de ijsmakers, die eigendom zijn van Unilever.
Daarop reageerde een woordvoerder van het ministerie dat de minister niet onder de indruk was van de tweets van een “veel te dure maker van junkvoedsel”. Illustratief voor de manier waarop het immigratiedebat momenteel in Groot-Brittannië verloopt.
Het draait de laatste dagen erg om Priti Patel, één van de haviken in het kabinet van Boris Johnson. Patel heeft er schoon genoeg van dat immigranten in groten getale de Engelse kust bereiken. Ze bezocht deze week de havenstad Dover waarin ze vurig beloofde er alles aan te zullen doen om de aantallen terug te dringen. Ook wil ze zoveel mogelijk opgepakte immigranten zo snel mogelijk terugsturen. “Ik weet dat dat is wat de Britten willen”, zei ze. Een opmerking die haar op veel kritiek kwam te staan van mensenrechtenorganisaties, oppositiepartijen en dus van Ben & Jerry’s.
De jungle van Calais
Door het zomerse en relatief windstille weer is de overtocht over het soms onstuimige Kanaal deze weken veel eenvoudiger. Van Calais naar Dover is het hemelsbreed 33 kilometer varen; dat is met een beetje rubberen motorboot zo gedaan. Al is het zelfs nu niet zonder gevaar: het Kanaal is vanwege alle vrachtschepen en veerdiensten één van de drukste vaarroutes ter wereld.
Patel verweet deze week Frankrijk veel te weinig te doen om de immigranten te stoppen. De meesten vertrekken uit wat er nog over is van het voormalige vluchtelingenkamp “de jungle” in de Franse havenstad. Daarbij spelen ze een kat-en-muisspel met de Franse politie. De lange kuststrook in en om Calais is onmogelijk permanent te bewaken, waardoor veel immigranten erin slagen weg te komen. Daarnaast zegt de Franse regering op haar beurt dat ze ook uit Groot-Brittannië meer hulp verwachten, vooral financieel. Frankrijk is immers een Brits probleem aan het oplossen, vindt Parijs.
Afgelopen week is er overleg geweest in Parijs tussen vertegenwoordigers van beide regeringen waarin ze overeenkwamen snel een concreet actieplan op te stellen om de overtocht van de immigranten tegen te gaan.
De Brusselse asielregels
Het is een herhaling van de gesprekken van vijf jaar geleden. Toen zorgde de grote vluchtelingencrisis ervoor dat veel immigranten in Calais via vrachtwagens het Britse eiland probeerden te bereiken. De grensovergang veranderde daardoor steeds meer in een streng bewaakte vesting, waardoor die optie steeds onaantrekkelijker is geworden.
Het probleem voor de minister is dat het in de praktijk bijzonder lastig is om aan land gekomen immigranten weer terug te sturen. De meesten komen in een Brits detentiecentrum terecht en omdat Groot-Brittannië in de meeste gevallen het eerste land is in de EU waar ze geregistreerd worden, moeten ze daar ook de asielprocedure in. Hoewel de Britten officieel niet meer in de EU zitten, moeten ze zich deze overgangsperiode van brexit nog wel aan de Brusselse asielregels houden totdat de nieuwe relatie met de Europese Unie is uit onderhandeld.
Van de ruim 4000 immigranten die dit jaar door de Britse kustwacht zijn onderschept zijn er tot nu toe 166 teruggestuurd. Bij een kleine 600 anderen wordt die mogelijkheid nu onderzocht. Maar de overgrote meerderheid heeft een reële kans dat ze in het Verenigd Koninkrijk kunnen blijven. Dat maakt de overtocht per rubberboot voor veel immigranten aantrekkelijk.
Patel zei daarom nu de Britse marine te willen inzetten. Oorlogsschepen desnoods, als ze de angel maar uit deze illegale vluchtroute weet te halen. Maar gezien de alsmaar toenemende aantallen is dat voorlopig makkelijker gezegd dan gedaan.
Ramptoerisme
‘Rubbernecking’, noemden verschillende mensenrechtenorganisaties het. Ramptoerisme. Zowel het commerciële Sky News als de publieke BBC kregen veel kritiek deze week voor de manier waarop ze verslag deden van immigranten die per boot het Verenigd Koninkrijk proberen te bereiken. Verslaggevers aan boord van een schip probeerden dichtbij de rubberbootjes te komen om ze vervolgens te interviewen. “Hallo”, zwaaide de Sky-verslaggever. “Gaat alles goed?” En hoewel één immigrant z’n gezicht bedekte en zei: “Alsjeblieft, geen camera”, riepen anderen dat ze uit Iran kwamen. Of maakten met wijs- en middelvinger het vredesteken.
“Journalisten zouden geen spektakel moeten maken van zo’n menselijk trauma”, zegt Minnie Rahman van de Joint Council for Welfare of Immigrants, een mensenrechtenorganisatie.
Sky News en de BBC verdedigden zich door te stellen dat dit een groot nieuwsverhaal is en dat deze beelden ervoor zorgen dat kijkers de omstandigheden waarin immigranten zich verplaatsen beter begrijpen.
Lees ook:
Een flinke schep kritiek van Ben & Jerry’s voor de Britse overheid
De Britse regering is in een twitterruzie beland met ijsfabrikant Ben & Jerry’s.