Korter douchen, de tuin niet sproeien en zwembadjes niet vullen: drinkwaterbedrijven roepen Nederlanders op zuinig te zijn met drinkwater vanwege de grote vraag op dit moment. Toch spoelen we iedere dag liters kraanwater door de wc en douchen we er ook mee. Kan dat niet anders?
Bij de gemiddelde douchebeurt spoelt 65 liter drinkwater door het doucheputje. De wc doortrekken kost zo’n 35 liter per persoon per dag. Allemaal water dat je ook had kunnen gebruiken om te drinken of mee te koken. Zouden we niet kunnen douchen of de wc doortrekken met water dat niet drinkbaar is maar wel schoon genoeg voor ander gebruik?
Nee, zo stelt Vewin, de vereniging van drinkwaterbedrijven in Nederland. Er is jaren geleden geëxperimenteerd met het gebruik van zogeheten huishoudwater. Dit water is niet geschikt om te drinken, maar wel schoon genoeg voor wc en wasmachine. Denk bijvoorbeeld aan water uit de rivier dat niet zo grondig is gezuiverd als drinkwater.
Virussen
Douchen kan hiermee sowieso niet, omdat het risico op maagdarminfecties veroorzaakt door virussen in het water te groot is. Hierdoor kan de volksgezondheid in gevaar komen. Tijdens het douchen kan namelijk een beetje van dit water worden gedronken of worden ingeademd.
Wat de wc doorspoelen met huishoudwater betreft: daar is zo’n twintig jaar geleden in verschillende nieuwbouwwijken mee geëxperimenteerd. Een daarvan was Leidsche Rijn in Utrecht. Voor we toekomen aan waarom dit experiment mislukte, moet je eerst even dit weten: drinkwater en huishoudwater mag absoluut niet met elkaar in aanraking komen. Daarom moeten twee verschillende waterleidingnetten worden aangelegd.
Tientallen mensen ziek
In Leidsche Rijn ging dit niet helemaal goed en kwam er door verkeerde aansluitingen toch huishoudwater in het drinkwaternet terecht. In dit water zat ook de E.colibacterie, waardoor tientallen mensen ziek werden. Het huishoudwater dat hier werd gebruikt kwam uit de rivier de Lek en was licht gezuiverd.
Toen vervolgens bleek dat er ook nog een gezin was waarbij meer dan een jaar lang huishoudwater uit de drinkwaterkraan kwam, besloot men het experiment te stoppen. Later verbood de toenmalige staatssecretaris van milieu het gebruik van huishoudwater zelfs.
Ook de proeven in andere wijken stopten al snel, omdat het nogal prijzig is om twee waterleidingnetten aan te leggen. Bovendien blijkt er niet overal makkelijk te zuiveren rivierwater beschikbaar en viel de milieuwinst nogal tegen.
Regenput in de tuin
Maar dat betekent niet dat je niet zelf als burger iets kunt doen. Klimaatpanellid Roger heeft bijvoorbeeld een regenput in zijn tuin. Met het opgevangen regenwater spoelt hij de wc door, wast hij de auto en sproeit hij de tuin. "Het blijft raar dat we in Nederland toiletten doorspoelen met drinkwater. Toen ik in een nieuwbouwwijk ging wonen, heb ik lang nagedacht en gerekend over hoe ik regenwater kon hergebruiken." Het resultaat: een ondergrondse tank waarin 2750 liter past.
In Vlaanderen is dit zelfs verplicht: daar moet iedere nieuwbouwwoning en gerenoveerde woning een regenwaterput installeren. Met het regenwater kunnen de bewoners de tuin sproeien, kleren wassen, de wc doorspoelen en de auto wassen.
Roger heeft een aparte leiding aangelegd om het water uit de put naar de wc te voeren. "Dat klinkt alsof het vreselijk veel werk is, maar het was zo gedaan. Je merkt er ook niets van in de wc, het regenwater stinkt niet."
Put leeg
Vanwege de langdurige droogte staat de put nu leeg, maar hij hoeft maar een schakel om te zetten om zijn wc weer aan te sluiten op het drinkwaternet. "Het duurt gemiddeld 25 jaar om de investering terug te verdienen, maar ik ben blij dat ik het heb gedaan. Dat de wereld er beter van wordt is ook rendement. Je kunt niet alles wat je doet omzetten in euro’s."
Ook wat douchen betreft kan het wel een tandje minder met drinkwater, zo toonde uitvinder René Betgem aan. Hij bedacht een douche die het gebruikte water opvangt, zuivert en weer omhoog pompt om te hergebruiken. "Mijn dochters stonden vroeger zo lang onder de douche. Ik kreeg enorme gasrekeningen. Daarom ontwikkelde ik de Upfallshower."
Verboden
In eerste instantie verbood de rechter dit type douche in hotels en vakantieparken omdat de wet verplicht dat douchewater van drinkwaterkwaliteit is, ook omdat het weer in het riool terechtkomt. Na een jarenlange juridische strijd oordeelde de rechter in maart dit jaar dat de douche toch is toegestaan. "Ik ben hartstikke blij met de uitspraak", zegt Betgem. "De drinkwatercrisis toont aan dat het anders moet en mijn uitvinding laat zien dat het ook anders kán."
