Heden van het slavernijverleden
- Semipermanent, vanaf 6 oktober 2019
- Tropenmuseum Amsterdam.
In Het Tropenmuseum wordt hard gewerkt aan een permanente tentoonstelling over het slavernijverleden, met als werktitel 'De Erfenis'. Deze tentoonstelling, Heden van het slavernijverleden, is een voorloper, en vertelt de verhalen van mensen die tot slaaf werden gemaakt.
De meeste tentoonstellingen over dit thema, onze schoolboeken en uitingen van populaire cultuur, zien dit onderwerp als een afgeronde geschiedenis vanuit het perspectief van de kolonisator, zegt Het Tropenmuseum.
Een ijzeren voetboei die werd gebruikt om tot slaaf gemaakten vast te ketenen. (Foto: Tropenmuseum)
Hoe het slavernijverleden doorwerkt in het heden laat deze tentoonstelling zien. Er zijn spoken word performances-optredens van onder anderen Gloria Wekker, je vindt er donaties van het Sinterklaasjournaal - dat symbolisch afscheid nam van de schoenen van de hoofdpiet - en er zijn gruwelijke items uit de kolonies, zoals een ijzeren voetketting en een staaf om tot slaaf gemaakten mee te brandmerken.
HIER. Zwart in Rembrandts tijd
- Van 2 juni tot 6 september
- Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam
Op deze kunstwerken geen negatieve stereotyperingen van zwarte mensen, afgebeeld als ondergeschikten in een bijrol, maar als volwaardige burgers die bovendien het middelpunt van het kunstwerk zijn. Zwarte mensen waren aanwezig in het zeventiende-eeuwse Holland, en dat is lang onderbelicht gebleven, aldus de curatoren. Rembrandt en zijn tijdgenoten hebben prachtige kunstwerken gemaakt van zwarte mensen.
Jasper of Jeronimus Beckx, 'Portret van Dom Miguel de Castro', 1643. en Rembrandt, 'Tronie van een vrouw', ca. 1630. (Foto: Museum Het Rembrandthuis)
Vrije zwarte mensen in de Jodenbreestraat
Tussen circa 1630 en 1660 was er een kleine gemeenschap van vrije zwarte mensen in de omgeving van de Jodenbreestraat, in Rembrandts buurt. In deze periode zijn zwarte mensen ook het vaakst in kunstwerken weergegeven zonder negatieve stereotypering.
De tentoonstelling in Museum Rembrandthuis is tot 6 september te zien. (Foto: Mike Brink)
"HIER. Zwart in Rembrandts tijd is een krachtig statement over zwarte aanwezigheid en representatie in Nederland", zegt museumdirecteur Lidewij Koekoek. "Over beter kijken en blinde vlekken, over zeggenschap en een kantelende beeldvorming." De tentoonstelling is vanwege de coronamaatregelen verlengd tot 6 september.
Amsterdammers en slavernij
- 30 juni tot 11 oktober 2020
- Stadsarchief Amsterdam
Elke Amsterdammer, arm of rijk, verdiende in 1730 aan Suriname, laat een document uit die tijd zien. Bijna drie eeuwen lang, van 1602 tot 1873, was de stad Amsterdam nauw betrokken bij slavenhandel en slavernij in koloniën in Azië en het Atlantisch gebied.
Honderdduizenden slaafgemaakten werden er verhandeld en te werk gesteld en meer dan duizend slaafgemaakten kwamen voor kortere of langere tijd naar Amsterdam. In deze tentoonstelling in het Amsterdamse stadsarchief zijn dertien Amsterdammers te zien die centraal die betrokken waren bij de slavernij; van handelaar tot weeskind.
Tell Me Your Story
- 8 februari tot en met 30 augustus 2020
- Kunsthal KAdE Amersfoort.
Nog een paar weken is deze tentoonstelling met honderd jaar Afrikaans-Amerikaanse kunst te zien in Amersfoort. Vijftig kunstenaars laten er de zwarte cultuur in de Verenigde Staten zien. De ruim 140 bruiklenen komen vooral uit Amerika.
De tentoonstelling laat Afrikaanse-Amerikaanse kunst zien. Deze is van Emory Douglas, Paperboy, 1969. (Foto: Pictoright Amsterdam 2020)
Tell Me Your Story start bij de Harlem Renaissance van de jaren twintig en gaat verder met de Post Harlem Renaissance, Civil Rights, Black Renaissance en Bloom Generation. Deze kunst is gebaseerd op storytelling; een orale traditie die door de slavernij juist werd versterkt in plaats van vernietigd.
Jacob Lawrence, Wounded Man, 1968. (Foto: Pictoright Amsterdam 2020)
Slaafgemaakten werd bewust educatie onthouden, omdat het hen mondig en opstandig zou maken. Dat verbod stimuleerde het vertellen van verhalen en het daarmee behouden van de Afrikaanse geschiedenis. Die verhalen werden van generatie op generatie doorverteld en inspireerden deze kunstenaars tot hun werk.
Victor Sonna - 1525
- 18 juli 2020 tot en met 30 mei 2021
- Van Abbemuseum, Eindhoven
Deze solotentoonstelling van kunstenaar Victor Sonna laat 152 werken zien met het thema slavernij. De kunstenaar kocht in New Orleans de ketens van een tot slaaf gemaakte met daarin het nummer 152 gegraveerd.
Ketenen met nummer 152 van een tot slaafgemaakte, die de kunstenaar inspireerden tot deze tentoonstelling. (Foto: Ronald Smits)
Een ontdekkingsreis langs onder andere Ghana en Suriname volgde en leidde tot de serie 1525: zes films en tweeënvijftig prints. De getallen 0,1,5,2 zijn een rode draad in de tentoonstelling; in het jaar 1525 vond een van de eerste transporten plaats van tot slaaf gemaakten in de trans-Atlantische slavernij, de ketenen hadden het nummer 152 en hij kocht ze in 2015.
De kunstwerken worden op een hoogte van 25 meter getoond zodat ze door bezoekers van beide kanten te bewonderen zijn.