Een Amerikaans verbod van TikTok is niet zo simpel

Met de bizarre eis dat de Amerikaanse schatkist een percentage van het overnamebedrag van TikTok krijgt, zou president Trump wel eens de onderhandelingen tussen Microsoft en de Chinese TikTok eigenaar ByteDance kunnen torpederen. En ook de dreiging van een ban is minder eenvoudig als het lijkt.

Aanvankelijk zag Trump TikTok als een veiligheidsrisico; China zou via het moederbedrijf bij gebruikersdata van Amerikanen kunnen komen. Bewijs daarvoor is nooit geleverd.

Naar verluidt was het ByteDance zelf die Microsoft aan de onderhandelingstafel uitnodigde met het idee om alleen de gebruikerdata aan het bedrijf te verkopen. Daarmee zou het belangrijkste bezwaar van Washington worden weggenomen. Trump zag dat anders en drong aan op een totale verkoop.

Om druk te verhogen heeft Trump een ultimatum gesteld: de populaire app gaat op 15 september op zwart, tenzij ByteDance zijn handtekening onder een verkoopcontract zet.

Volgens de New York Times hebben adviseurs Trump ontraden om TikTok te verbieden, wat ernstige juridische en politieke gevolgen met zich mee zou kunnen brengen.

Trump kan namelijk niet zomaar een app verbieden. Dat zou hij moeten overlaten aan CFIUS, een comité dat buitenlandse overnames en investeringen in Amerikaanse bedrijven beoordeelt die de nationale veiligheid kunnen bedreigen. De commissie heeft als enige de bevoegdheid om fusies en overnames met Amerikaanse en buitenlandse bedrijven te blokkeren of terug te draaien.

Vorig jaar heeft CFIUS al eens een overname geblokkeerd, zo kwam Broadcom uit Singapore niet in handen van het Amerikaanse halfgeleiderbedrijf Qualcomm. Datingapp Grindr moest zijn Chinese eigenaren lozen.

Vorig jaar startte CFIUS al eens een onderzoek naar ByteDance, sinds 2017 eigenaar van het Chinese videoplatform Musical.ly dat werd herdoopt tot TikTok. Dat onderzoek is nog niet afgerond. Het zou TikTok ook nog kunnen beboeten, zij het dat de gronden daarvoor niet duidelijk zijn. ByteDance houdt vol dat het geen gegevens met China deelt.

Trumps suggestie om een bedrag in de schatkist te storten komt gevaarlijk dicht in de buurt van afpersing, suggereert de site Recode. Het is moeilijk voor te stellen dat ByteDance en zijn Amerikaanse financiers daar akkoord mee gaan.

Charlotte Jee, een verslaggever bij MIT Technology Review, een tijdschrift in handen van Massachusetts Institute of Technology, noemt de eis ‘bijna maffia-achtig gedrag’.

De door de staat gerunde China Daily krant schreef dinsdag dat Peking niet zou instemmen met de ‘diefstal’ van een Chinees technologiebedrijf. En al helemaal niet als het geld daarvoor voor politieke doeleinden wordt gebruikt.

ByteDance haalt zich nu ook nog eens de woede van China op de hals. Gebruikers van de Chinese TikTok variant Douyin vinden dat ByteDance te weinig weerstand biedt tegen Washington. Zij wijzen op Google, die ervoor koos om zijn zoekmachine van de Chinese markt te halen nadat het in 2010 de zoekresultaten moest censureren. ByteDance-oprichter Zhang Yiming vindt grieven tegen de Amerikaanse regering echter niet op zijn plaats. Hij wil de 100 miljoen Amerikaanse gebruikers liever behouden.

Foto Shutterstock