Asielzoekers demonstreren tegen ‘ongelijke behandeling’ door de IND: ‘Ik wil met mijn leven kunnen beginnen’

Tussen de volwassen demonstranten bij het azc in het Drentse Zweeloo staat ook Mahdi (7) uit Irak. Hij houdt een bordje vast met een verdrietige smiley erop. “Ik wil een huis, niet een azc”, zegt hij met een verlegen glimlach. Met zijn tong tussen zijn tanden schrijft hij zijn naam in het opschrijfboekje van de verslaggever. “Ik spreek eigenlijk geen Arabisch meer”, zegt hij, bijna trots. Hij woont nu vijf jaar in Nederland.

De ongeveer twintig demonstranten die zich deze middag hebben verzameld, protesteren tegen wat zij zien als een ongelijke behandeling door de IND. Die instantie heeft onlangs besloten om iedereen die na 1 april een asielaanvraag deed binnen zes maanden te helpen. Oneerlijk, vinden de demonstranten, die zelf maanden, soms jaren wachten op een oordeel van de IND. 

De Palestijnse, uit Syrië afkomstige Maen (29) is bijna een jaar in Nederland zonder dat zijn asielprocedure is gestart. Hij spreekt een woordje Engels en wijst om zich heen om aan te geven dat alle demonstranten in eenzelfde soort situatie zitten. Mohamed (30) uit Iran bijvoorbeeld, wacht nu tien maanden op zijn procedure. En Ali (40), net als Maen van Palestijnse origine maar afkomstig uit Syrië, woonde gedurende vier jaar in verschillende azc’s. “Eigenlijk zit je hier in een soort gevangenis zonder bewaking. Er is geen werk. Ik wil met mijn leven kunnen beginnen, of in ieder geval duidelijkheid krijgen over mijn toekomst.” De situatie van de Palestijnen uit Syrië wordt bemoeilijkt doordat ze officieel stateloos zijn, denkt Ali. “Nederland weet niet wat het met mij moet doen.”

Angst voor vervolging in de landen van herkomst

Geen van de demonstranten wil met zijn achternaam in de krant. Ze zijn bang voor vervolging in de landen van herkomst, mochten ze worden teruggestuurd. En, zegt Maen, de demonstranten vrezen dat deelname aan het protest hun procedure negatief zal beïnvloeden. Hij wijst naar het azc, verscholen achter de bomen. “Daar zitten nog veel meer mensen die boos zijn. Maar demonstreren durven ze niet.” 

De IND zegt intussen actie te gaan ondernemen. De instelling streeft ernaar om de 14.000 asielaanvragen van voor 1 april voor het einde van het jaar te behandelen. Duizenden aanvragen behandelen in een paar maanden tijd is ambitieus, beaamt een woordvoerder. “Maar het gaat de goede kant op.”

Vluchtelingenwerk Nederland betwijfelt of dat zo is. De IND lag tijdens de coronacrisis grotendeels stil en dus moesten asielzoekers in Nederland langer wachten op hun procedure, zegt de organisatie. “Er zijn de afgelopen tijd minder asielprocedures gestart, waardoor het nog lastiger is geworden om de achterstand weg te werken”, aldus een woordvoerder. Bovendien moet de snelheid waarmee dossiers worden afgehandeld niet ten koste gaan van de zorgvuldigheid van de procedure, vindt Vluchtelingenwerk. 

Demonstraties gaan door

Het aantal nieuwe asielaanvragen daalde overigens over de afgelopen maanden dramatisch, becijferde het CBS deze week. Ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder zijn er 76 procent minder nieuwe aanvragen. Maar met de versoepelingen van maatregelen elders in de wereld verwacht de IND dat de instroom van asielzoekers weer zal toenemen.

Maen zegt dat de groep iedere middag zal blijven demonstreren, tot er een eerlijke regeling komt. Ali valt hem bij. Er moet snel iets veranderen, zegt hij. “Mijn dagen bestaan uit eten en slapen. Zo leven alleen beesten.”

De achternamen van de geïnterviewde demonstranten zijn bij de redactie bekend. 

Lees ook: 

Politiek heeft problemen bij de IND vooral aan zichzelf te danken 

Chaos en eerdere bezuinigingen bij de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) leiden tot lange wachttijden voor asielzoekers, miljoenen euro’s aan dwangsommen en noodopvang in evenementenhallen. Die problemen komen niet uit de lucht vallen. De bezuinigingen op de IND waren te stevig en het kabinet reageerde te langzaam toen wachttijden voor asielprocedures opliepen.