Er is geen complot
Onderzoek doen was vroeger iets dat je op de universiteit of in een laboratorium deed. Er waren regels en standaarden voor en een degelijk wetenschappelijk onderzoek kostte jaren.
Nu lijkt 'onderzoek doen' voor sommige mensen te zijn verworden tot een paar uur googelen en je door algoritmes laten verleiden om meer van hetzelfde te lezen, ongeacht wie of wat de bron is.
Eindelijk is er iets dat je gemeen kan hebben met een supermodel zonder dat je eruit hoeft te zien als eentje.
"Zet mensen die geloven dat de coronacrisis een complot is niet weg als gekkies"
Drie weken geleden publiceerde RTL Nieuws het artikel: Zo ga je om met complotdenkers in je omgeving: "neem de ander serieus". In het artikel adviseert gedragswetenschapper Jan-Willem van Prooijen om mensen die geloven dat de coronacrisis een complot is niet weg te zetten als gekkies, maar het gesprek met ze aan te gaan.
Complotdenkers proberen te overtuigen dat er geen complot is of ze negeren, raadt hij af. Je moet ze serieus nemen, is zijn advies.
Ik heb geprobeerd dat advies op te volgen, maar het werkt niet voor mij. Je komt er geen stap verder mee en het wordt er niet gezelliger op. Ik merk dat ik gedurende zo’n gesprek alleen maar bozer word en gaandeweg het gevoel krijg dat ik in een loopgravenoorlog terecht ben gekomen.
"Op die column kwamen veel boze reacties"
Eerder schreef ik een column over een filmpje van longarts David Prins. Ik vond dat de arts uit de bocht vloog door ongegrond te insinueren dat onze overheid niet het beste met ons voor heeft en dat iemand als Bill Gates het verloop van deze crisis bepaalt.
Op die column kwamen veel boze reacties: wie was ik om een arts te bekritiseren? Ik kreeg tientallen berichten met in totaal uren aan videomateriaal toegestuurd waarom het wel terecht was dat Prins deze vragen stelde.
Met een aantal van deze mensen ben ik het gesprek aangegaan en een aantal stuurt nog steeds berichten met wat zij zien als het bewijs van een groot complot dat gaande is: de overheid grijpt de coronacrisis aan om onze vrijheden af te nemen, een vaccin tegen corona is overbodig en alleen maar in het belang van de farmaceutische industrie en ondertussen wordt er een nieuwe totalitaire wereldorde gesmeed door politici en bedrijven.
"Ik weiger mee te gaan in de gedachte dat de coronacrisis een complot is"
Ik hoorde hoe boos of bang mensen zijn. De coronacrisis heeft de wereld op zijn kop gezet en er zijn veel zekerheden verdwenen. Ook is het virus voor veel mensen nog steeds abstract. Als je zelf niet ziek bent geweest en jouw naasten ook niet, is het moeilijk te bevatten dat er echt een pandemie gaande is. En dat begrijp ik, maar ik weiger mee te gaan in de gedachte dat de coronacrisis een complot is.
Gedragswetenschapper Van Prooijen stelt dat je complotdenkers serieus moet nemen omdat je niet kan bewijzen dat er geen complot is, maar ik merk dat ik dat niet kan want ik heb nog helemaal niks gezien dat op een complot duidt.
Worden er fouten gemaakt in de aanpak van de coronacrisis? Vast en zeker. Worden er mensen rijk van de coronacrisis? De kans is groot. Is er sprake van tunnelvisie of machtsmisbruik? Het zou kunnen. Is er sprake van een allesomvattend complot waarbij er als pionnen met de wereldbevolking wordt gespeeld? Ik geloof niet dat er iemand op de planeet is die dat voor elkaar kan krijgen.
En dus heb ik het advies van Van Prooijen overboord gegooid. Ik voer geen loopgravenoorlog meer. De gedragswetenschapper kan het afraden, maar ik kies ervoor om de complottheorieën te negeren.