Terug naar de krant

De melkkoe van de toekomst is een roestvrijstalen fermentatieketel

Leeslijst opinie
Landbouw Melk van de toekomst komt niet meer van de koe, schrijft .
Leeslijst

Is er nog ruimte voor veehouderij, vragen Ingeborg de Wolf en Theun Vellinga zich af in De boer kan het niet alleen (18/7). Ze bevestigen dat volmondig. Koeien vervullen in hun optiek een nuttige functie, door gras en reststromen om te zetten in mensenvoedsel.

Ze zien de problemen op het gebied van dierenwelzijn, milieu en klimaat wel, maar willen die met een maatschappelijke dialoog oplossen. De dialoog over de omvang van de veestapel woedt al sinds de jaren zeventig en er is nog geen oplossing in zicht. We fokken en slachten in Nederland inmiddels 650 miljoen dieren per jaar, bijna 40 dieren per Nederlander. En dat aantal neemt niet af.

Het is tijd voor een paradigmaverandering: de melk van de toekomst komt niet meer van de koe.

Met de paplepel – via Joris Driepinter, schoolmelk en ‘melk de witte motor’ – wordt ons ingegoten dat de koe onderdeel is van de Nederlandse cultuur en dat koemelk noodzakelijk is om gezond te blijven. We zijn daardoor bijna vergeten dat 85 procent van de wereldbevolking lactose-intolerant is en dat we de enige soort zijn die moedermelk van een andere soort consumeert, tot de dood ons scheidt. Of zoals tijdens de boerenprotesten te lezen viel: „tot de schijt ons doodt”.

Lees ook De boer kan het niet alleen
Anton Mauve (1838-1888), Verandering van weiland, ca. 1880-88, olieverf op doek,  Metropolitan Museum of Art, New York

De huidige melkproductie is onhoudbaar, zoals naast de aanhoudende protesten van melkveehouders die 5 cent per liter extra eisen, ook blijkt uit de hagiografie Topkoe Nora gaf 200.000 liter melk in haar leven in NRC (14/7). Soms had de boer wel tien vruchteloze pogingen nodig om de koe zwanger te maken. Nu is ze met pensioen, na minstens 19 keer een kalfje te hebben gekregen. De stiertjes zijn afgevoerd voor de slacht, de andere kalfjes zijn direct na de geboorte bij de moeder weggehaald om zelf melkkoe te worden.

Nora gaf 50 liter melk per dag, waarvoor de boer gemiddeld 30 cent per liter ontving, een dagopbrengst van 15 euro. Daar moeten alle kosten nog vanaf, die van de boer maar ook de aanmerkelijk hogere maatschappelijke kosten. De sector wordt kunstmatig in de benen gehouden.

De koe van de toekomst is een roestvrijstalen fermentatieketel

Het moet anders. We weten uit de kaassector dat stremsel voor kaasbereiding vanouds uit de lebmaag van geslachte kalfjes moest komen. Inmiddels is met behulp van microbiële processen een stremsel ontwikkeld dat geheel plantaardig is en wordt toegepast in 80 procent van alle harde kazen wereldwijd.

Dat biedt geweldige mogelijkheden om ook de overige bestanddelen die nodig zijn voor de productie van melk, yoghurt, kaas, boter en ijs honderd procent plantaardig te maken. Zonder ziekmakers als lactose, maar uitgebalanceerd en precies geschikt voor het doel.

Zoals we plantaardig stremsel kunnen maken, zo moeten we ook via fermentatie buiten de koe caseïne – het dierlijk eiwit dat in melk zit – kunnen maken van gras. De koe van de toekomst is een roestvrijstalen fermentatieketel waar gras in gaat en melk uitkomt.

Lees ook Topkoe Nora gaf 200.000 liter melk in haar leven
Melkveehouder Adrion van Beek met ‘superkoe’ Nora. Zonder eiwitrijk voedsel had zij nooit 200.000 liter melk in haar leven kunnen geven, zegt hij.

De melkveehouder kan gewoon gras blijven leveren, maar hoeft de koe niet langer uit te melken. Wel de melk, niet de koe, dat is de toekomst. De dieren in de veehouderij nemen meer dan vijftien keer zoveel ruimte in als de in het wild levende dieren. We kunnen volgens onderzoek van de Universiteit van Minnesota 4 miljard mensen extra voeden met de opbrengst van bestaand akkerland, als we stoppen met veevoer en biobrandstof.

Veel landbouwgrond kan weer natuur worden en weilanden weer een lustoord voor weidebloemen en –vogels. Met natuurlijke grondwaterstanden en zonder de raaigraswoestijnen die nu ons platteland domineren. Heb geduld en gras wordt melk. Zonder koe, want die mag voortaan zichzelf zijn, met haar kalfje.

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 21 juli 2020.

Reageren

Reageren op dit artikel kan alleen met een abonnement. Heeft u al een abonnement, log dan hieronder in.

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Maximaal 120 woorden a.u.b.
Vul je naam in