Toen het presidentiële Twitter-account om kwart voor één ’s nachts boze berichten begon uit te spuwen, wisten de conservatieven van het Lincoln Project dat ze beet hadden. Hun spotje Mourning in America – een gitzwarte pastiche van Reagans legendarische, opbeurende campagnefilmpje Morning in America uit 1984 – had ook het tv-scherm van Donald Trump bereikt.
Nog beter: hun zinsnede dat „ons land onder zijn leiderschap zwakker, zieker en armer is geworden”, had de president duidelijk ontriefd. „Een groep van zogenaamde Republikeinen die de afgelopen jaren steeds verloor […] probeert zich te revancheren”, sneerde de president over de makers. „Het zijn allemaal LOSERS.”
Dat Trump met deze nachtelijke twittertirade toehapte, illustreert hoe goed het Lincoln Project onder Trumps huid kruipt. Het politieke actiecomité werd eind 2019 opgericht door oud-partijstrategen, die zich niet langer thuis voelen bij de Grand Old Party sinds die vier jaar geleden gekaapt werd door buitenstaander Trump. Bekendste naam is die van George Conway, man van de hoge Witte Huis-adviseur en voormalig woordvoerder Kellyanne Conway.
Dissidenten verlieten partij
Als zelfverklaarde Never Trumpers kwamen de dissidenten sinds Trumps aantreden nergens meer aan de bak, velen verlieten de partij. Dit verkiezingsjaar zetten ze hun campagne-ervaring in om dagelijks anti-Trump-filmpjes uit te brengen die razendsnel inhaken op de actualiteit.
Dit weekeinde, na de strafkwijtschelding voor Trump-adviseur Roger Stone, lanceerden ze er een waarin Trump en zijn team worden weggezet als „criminele organisatie”. „Trump geeft helemaal niet om law and order. Hij geeft alleen om Donald Trump.” Nadat die laatst moeite had een hellinkje af te lopen en een glas water aan zijn mond te zetten, maakten ze het spottende clipje. Hashtag: #trumpisniethelemaallekker.
Om ervoor te zorgen dat de president deze met eigen ogen ziet, spelen ze in op zijn kijkgedrag. Ze kopen reclamezendtijd in op zijn huiszender Fox News, in zijn woonplaats Washington en juist ’s avonds, als hij doorgaans uren voor de buis hangt.
Doel van dit ‘trollen’ is Trump zo te ontregelen dat hij aan campagnevoeren amper toekomt en geen tweede termijn wint. Of dat laatste lukt, is afwachten tot november. Maar sinds de doorbraak met Mourning in America, begin mei, haalde het Lincoln Project miljoenen dollars op voor nieuwe filmpjes en meer reclamezendtijd en advertentieruimte op sociale media. Als Trump het project weer eens bekritiseert, is dat materiaal voor een ronde bedelmailtjes voor nieuwe donaties.
Felle kritiek van rechts
Dat het Lincoln Project een serieuze rol in de campagne opeist, blijkt ook uit de felle rechtse kritiek die de initiatiefnemers oproepen. Ze zouden hun groep slechts voor persoonlijk financieel gewin hebben opgericht, nu in Trumps Washington niemand hen inhuurt. Ze zouden slechte verliezers zijn, die na hun mislukte campagnes voor de Republikeinse kandidaten McCain (in 2008) en Romney (in 2012) nooit konden accepteren dat Trump wél het Witte Huis wist te veroveren. Ze zouden ‘RINO’s’ zijn: Republicans in Name Only, zogenaamd Republikeinse fossielen.
De rechtse actiegroep Club for Growth Action bracht twee weken terug al een filmpje uit dat al deze verwijten samenbalde. „Ze haten niet alleen hem [Trump]. Ze haten ook jou”, zo begint het. Om te vervolgen: „Nadat ze hun loopbanen in vlammen zagen opgaan, besloten ze een Democratische actiegroep op te zetten, om snel rijk te worden en Joe Biden op te dringen als president. Als Biden wint, verliezen wij.”
Al is het niet aan Biden gelieerd; het Lincoln Project voert inderdaad campagne voor Trumps Democratische uitdager. Dat is puur tactiek, stellen ze zelf. „Wij blazen alleen maar de aanvoerlijnen op. We zijn niet verantwoordelijk voor het winnen van de oorlog”, stelde medeoprichter John Weaver zaterdag in de FT Weekend. De strategie is hun oude partij te heroveren, die een „sekte” is geworden, sinds Trumps machtsovername.
Zo wijzen peilingen op een rotsvast Republikeins vertrouwen in de president. Trump geniet bijna unanieme steun onder zijn vaste kiezers. Het Lincoln Project zal dit niet snel veranderen, maar kan wel Democratische en zwevende kiezers enthousiasmeren voor Biden.
Toch zal Trump verslaan niet gelijk volstaan om hun partij te heroveren en te ‘bevrijden’ van het trumpisme. Zeker als Trump in november slechts nipt mocht verliezen, kunnen de Republikeinen onder zijn invloed blijven staan. Waarschijnlijk is de partij zelfs al te ver afgedreven, stelde George Conway zaterdag tegen New York Times-columnist Frank Bruni. „Persoonlijk denk ik dat het Republikeinse merk vernietigd is.”