Zijn lidmaatschap van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie werd onreglementair opgezegd, tot een andere conclusie kan de gepensioneerde ING-medewerker Reinier van der Heijden niet komen. Dat gebeurde in april 2013. ‘Ik ontving een brief van meneer J.A. de Bruijn, de directeur van de Facultatieve Verzekeringen. Dagtekening 19 april. Ik weet dat precies, ik heb alle correspondentie bewaard.’ 

In een geblokt overhemd met korte mouwen vertelt Van der Heijden zijn verhaal aan de twee journalisten tegenover hem. Hij spreekt zacht en formuleert zorgvuldig.

‘De verzekeringsportefeuille was aan ASR verkocht en mijn lidmaatschap en dat van meer dan 65 duizend andere leden was daarmee komen te vervallen. Pas jaren later kwam ik erachter dat de opzegging niet deugdelijk had plaatsgevonden. Het staat duidelijk in de statuten van de vereniging: een opzegging moet worden gedaan via een aangetekend schrijven van het bestuur. Zo’n brief heb ik nooit mogen ontvangen. Na mei 2012, toen ik voor de allerlaatste keer het verenigingsnieuws ontving, heb ik nooit meer van ze vernomen.’

Net als veel anderen hoort Van der Heijden later een heleboel over de vereniging. Dat is in de lente van 2017, wanneer Follow the Money onthult op welke wijze Henry Keizer het crematieconcern de Facultatieve heeft verworven. Keizer, die dan voorzitter van de VVD is, is vervolgens wekenlang in kranten en op televisie te zien. Zijn reputatie brokkelt in hoog tempo af en hij treedt uiteindelijk af als partijvoorzitter.

Van der Heijden volgde de stroom aan publicaties over de zaak nauwgezet. Hij dook meteen in zijn eigen dossier met uitvaartpolissen. Van der Heijden heeft een fascinatie ‘voor alles wat met de dood en begrafenissen te maken heeft’ en heeft alle afleveringen van het verenigingsblad – het tijdschrift Ooit – bewaard. Vanaf 1988 tot en met het laatste nummer van Ooit uit mei 2012: hij beschikt over elk bericht van de vereniging aan haar leden. Wat hij ontdekte, maakt hem nog altijd boos: ‘De leden zijn door het bestuur van de vereniging en de ledenraad misleid.’

‘Het is een smerige zaak, er is ons onrecht aangedaan’

Van der Heijden was dan ook teleurgesteld toen het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie afgelopen mei bekendmaakte dat het de bestuurders van het uitvaartconcern de Facultatieve niet zal vervolgen. Het OM startte kort na de onthullingen van FTM een onderzoek, en legde zelfs beslag op Keizers bezittingen. Keizer overleed in oktober 2019. Een half jaar daarna besloot het OM dat alleen sprake was van oplichting indien Keizer c.s. het bedrijf hadden buitgemaakt na een onjuiste weergave van zaken aan de verkoper, de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie. Maar, zo stelde het OM: ‘Die conclusie kunnen wij op basis van het onderzoek niet trekken. De kopende partij heeft de verkoper geen rad voor ogen gedraaid.’

De dag dat dit nieuws naar buiten kwam, nam Van der Heijden contact op met FTM. Hij is bang dat nooit bekend zal worden hoe de leden van de vereniging voor de gek zijn gehouden. ‘Voordat ik zelf het loodje leg, wil ik er alles aan doen om dit deel van het verhaal onder de aandacht te brengen. Het is een smerige zaak, er is ons onrecht aangedaan.’

‘Zonder de verzekeraar’

Het dossier van Reinier van der Heijden vormt een belangrijk onderdeel van het vervolgonderzoek van Follow the Money. Naast een reconstructie van de ontmanteling van de crematievereniging spitst dat zich toe op het lot van de verzekeringsmaatschappij van de Facultatieve; een essentieel onderdeel van de transactie die eind 2012 plaatsvond. Met die deal kwamen Henry Keizer en zijn zakenpartners voor een investering van slechts 30 duizend euro in het bezit van een winstgevend crematieconcern, met een omzet van 106 miljoen.

De cruciale vraag is: was verzekeringsmaatschappij de Facultatieve onderdeel van de deal? Keizer beweerde van niet

De cruciale vraag is: was verzekeringsmaatschappij de Facultatieve onderdeel van de deal? Keizer beweerde van niet. In 2017 zei hij tegen Follow the Money dat hij – samen met zijn zakenpartners Jaap de Bruijn, Patrick de Meyer en Jeffrey Pickard – het uitvaartbedrijf had gekocht zónder de verzekeraar. ‘Daar was het verzekeringsbedrijf al uit,’ zei hij. En: ‘Dat verzekeringsbedrijf namen wij niet over. Want dat was nou net de bron van discussie bij de vereniging.’

Keizer deed daarmee uitspraken die niet met de werkelijkheid overeenstemmen, zo blijkt uit de talrijke feiten die wij het afgelopen jaar boven tafel haalden. De voormalige VVD-voorzitter en zijn zakenpartners namen de verzekeraar wél over, staken de opbrengsten heimelijk in hun zak en verlosten zich met diezelfde transactie op mogelijk onreglementaire wijze van de eigenaren: de circa 65 duizend leden van de vereniging.

De koopovereenkomsten die van Keizer en zijn drie zakenpartners instant miljonairs maakten, werden eind december 2012 getekend. De overname vormde het slotstuk van de demontage van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie.

De splitsing

Op 1 januari 1997 wordt Henry Keizer in de directie van BV Beheermaatschappij ‘de Facultatieve’ benoemd. Keizer, die eerder ondernemer in het luxe-taxivervoer was, heeft zich binnen het crematieconcern snel omhoog gewerkt. Van woordvoerder is hij tot commercieel directeur gepromoveerd en inmiddels heeft hij de leiding over de internationale crematie-ovenfabrikant TABO INEX, een dochter van de Beheermaatschappij. 

De vereniging de Facultatieve heeft in de decennia daarvoor tal van bedrijfsactiviteiten opgezet, zoals het beheer en exploitatie van crematoria, ovenbouw en uitvaartpolissen. In 1990 worden die activiteiten in aparte rechtspersonen ondergebracht, en zo ontstaat een splitsing tussen de in 1874 opgerichte vereniging en het bedrijf. De bedrijfsactiviteiten als geheel worden de ‘Facultatieve Groep’ genoemd, en zijn voor 100 procent eigendom van de vereniging.

De Commissie 2000 moet ‘antwoord geven op de vraag welke toekomst er is in de 21e eeuw voor de Vereniging’

Voor de Facultatieve Groep liggen er genoeg kansen om zich verder te ontwikkelen; de vraag is hoe de vereniging haar toekomst ziet. De vereniging was opgericht om het recht op crematie te bevechten, en die strijd was met de herziening van de wet op de lijkbezorging in 1991 beslecht. Bijgevolg kalft het ledenaantal af. Wanneer Keizer in 1997 tot de directie toetreedt, telt de vereniging ongeveer 100 duizend leden; tien jaar eerder waren dat er nog 137 duizend.

Enkele maanden na zijn promotie tot directielid neemt Keizer zitting in de zevenkoppige Commissie 2000 die door de ledenraad van de vereniging is ingesteld. ‘Deze commissie, waarin het Bestuur, Ledenraad en de Raad van Bestuur van de “Facultatieve Groep” zijn vertegenwoordigd, heeft de opdracht om een antwoord te geven op de vraag welke toekomst er is in de 21e eeuw voor de Vereniging,’ zo staat in het blad Ooit. Dat tijdschrift verschijnt twee keer per jaar en bevat naast interviews met bekende Nederlanders over sterven, begraven en cremeren, ook servicerubrieken, artikelen over ‘funeraire rariteiten’ en het verenigingsnieuws.

De bezinning komt op een gepast moment. Over enkele jaren – in 1999 – viert de vereniging haar 125e verjaardag. In de stuurgroep die de activiteiten voor het jubileumjaar zal bepalen, heeft ook Keizer een plek.

Bij het 125-jarig jubileum van de Facultatieve wordt een gedenkboek gepresenteerd, geschreven door Wim Cappers. De Van Stolkparkkoerier – de buurtkrant van de wijk waar het kantoor van de Facutatieve is gevestigd - wijdt er in oktober 1999 een artikeltje aan.

Klokkenluiders en Vrijmetselaren

Voordat het historische jaar aanbreekt, krijgt de pas gepromoveerde directeur het stevig aan de stok met een paar klokkenluiders binnen het bedrijf. Een daarvan is de directeur van de Facultatieve Verzekeringen, Hans de Zoete. Die stelt vast dat Keizers partner voor tonnen aan valse facturen aan dochters van de Beheermaatschappij heeft verstuurd, en wendt zich tot de raad van commissarissen van de Facultatieve Groep. Daar vallen de meldingen echter in dorre aarde. Directeur Hans de Zoete meldt zich eind 1998 ziek en wordt vervangen door een manager relatiebeheer. 

In dezelfde periode krijgt het nieuwe directielid te stellen met toezichthouder de Verzekeringskamer; die deelt Keizer mee dat hij niet aan de toetsingseisen voldoet en daarom ‘niet betrokken [mag] zijn bij de beleidsbepaling binnen de groep ten aanzien van de Facultatieve Verzekeringen N.V. (FVNV)’.

Ondanks deze hobbels ligt Keizers carrière op koers: hij is de gedoodverfde opvolger van de ceo van de Facultatieve Groep

Ondanks deze hobbels in het wegdek ligt Keizers carrière op koers: hij is de gedoodverfde opvolger van Kees van Dam, de bestuursvoorzitter van de Facultatieve Groep. Diens afscheid zal na de feestelijkheden in 1999 plaatsvinden. Na een driedaags internationaal congres in Den Haag over ‘Crematie en Milieu’ dat door burgemeester Deetman wordt geopend, is er een afsluitend galafeest – ‘met discomuziek’ – in Sociëteit De Witte, op een steenworp afstand van het Binnenhof.

De Haagse sociëteit was ooit een belangrijke ontmoetingsplek voor crematisten en speelt een voorname rol in de geschiedenis van de vereniging de Facultatieve: vijf van de zes oprichters waren lid van De Witte, en ook de oprichting van de crematievereniging vond daar plaats.

De oprichters hebben meer gemeen: drie van de zes waren lid van een andere vereniging, die al eeuwen bestaat: de Orde van Vrijmetselaren. Jan Sepers, de pas aangetreden voorzitter van de vereniging, is vrijmetselaar – evenals veel van zijn voorgangers. Henk Koning, een zeer prominent VVD’er die in juni 1999 wordt benoemd tot voorzitter van de rvc van de Beheermaatschappij, is lid van de Orde. Ook de belangrijkste man van de Beheermaatschappij is vrijmetselaar. Hij heeft in augustus 1999 het bestuursvoorzitterschap van Kees van Dam overgenomen. Zijn naam: Henry Keizer.

Keizer volgt van Van Dam op als ceo [Ooit, 1999/2]

Nieuwe statuten

Als hoogste baas van het bedrijf wordt Keizer – net als zijn voorganger eerder – benoemd tot ‘gecommitteerd adviseur’ van het verenigingsbestuur. Hij treedt ook toe tot andere commissies van de vereniging, zoals de ‘Commissie procedures en vergoedingen’ en de redactiecommissie van het blad Ooit. De Commissie 2000, die de ‘toekomstmogelijkheden’ van de vereniging in kaart heeft gebracht en waarin hij ook zitting heeft, deelt in maart haar eindrapport met de ledenraad van de vereniging.

Aan de statuten – de ‘grondwet’ van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie – wordt sinds begin jaren negentig getornd

Zonder dat de leden – in 2000 zijn dat er 95 duizend – inhoudelijk van het rapport op de hoogte worden gesteld, stemt de vergadering van de ledenraad met het rapport in, op 11 maart 2000. De Commissie 2000 krijgt een vervolgopdracht: een concept maken voor nieuwe statuten en voor een algemeen reglement van de vereniging.

Volgens hoogleraar Marjan Olfers, specialist op het gebied van verenigingsrecht, wordt in een goede vereniging een democratische organisatie nagestreefd en zijn de statuten haar ‘grondwet’. Aan die van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie wordt sinds begin jaren negentig getornd. Tot en met 1992 hadden de leden directe invloed en konden zij zelf het bestuur kiezen. De herziene statuten van 1993 perkten die democratie sterk in: ze bepaalden dat er een ledenraad kwam, die voortaan de leden van het verenigingsbestuur koos. Ook de voordrachten voor de ledenraad werden door de ledenraad gedaan. Wilden gewone leden iemand kandideren, dan kon dat alleen als ze tenminste 15 handtekeningen wisten te verzamelen.

De Commissie 2000 vervult haar opdracht ruimschoots. Op 28 december 2000 zet verenigingsvoorzitter Sepers bij de notaris zijn handtekening onder de gewijzigde statuten. Ook over kandidaten voor de ledenraad wordt voortaan gestemd door de ledenraad zelf. De drempel voor gewone leden om een voordracht te doen, wordt substantieel verhoogd. Niet langer volstaan 15 handtekeningen van leden; voortaan moet één tiende van alle leden een voordracht ondertekenen. Eind 2000 zijn er 95.873 mensen lid; dat betekent dat nu minimaal 9.588 leden een kandidaat moeten steunen om hem voor te dragen.

Het is een ingrijpende wijziging van het democratische gehalte van de vereniging, maar die wordt niet op voorhand aan de leden gecommuniceerd. In de vooraf gepubliceerde agenda voor de 124e jaarvergadering die in november 2000 zal plaatsvinden, staat niets over de voorgenomen statutenwijziging. Nergens in 2000 wordt in het verenigingsnieuws gerept over de aanstaande statutenwijzigingen, laat staan over de inhoud ervan.

Geen woord over het feit dat de akte inmiddels al bij de notaris is gepasseerd

In 2001 wordt het er niet beter op. In Ooit van maart 2001 staat een verslag van de 124e jaarvergadering; daarin wordt melding gemaakt van een ‘concept voor aangepaste Statuten en Reglementen’. Een paar kolommen verder blijkt opeens dat de nieuwe statuten al op een niet aangekondigde ‘extra Ledenraadsvergadering’ in oktober 2000 ‘definitief zijn vastgesteld’ en dat leden ‘die geïnteresseerd zijn in de toezending van de stukken’ zich schriftelijk bij het secretariaat kunnen melden. Geen woord over het feit dat de akte inmiddels al bij de notaris is gepasseerd.

Wiel Hillebrandt, de secretaris van het bestuur, die samen met Keizer lid is van de redactiecommissie van Ooit, rapporteert pas in september 2001 in het blad voor het eerst over de ingrepen.

Zelfs met terugwerkende kracht worden de tienduizenden leden niet in kennis gesteld van de inhoud van de statutenwijzigingen. ‘Alle principes van een democratische vereniging zijn hier overboord gegooid,’ concludeert hoogleraar Marjan Olfers. ‘Niet expliciet communiceren over ingrijpende wijziging van de statuten – dat kan eigenlijk niet, die wijzigingen moeten voor alle leden kenbaar zijn, de statuten zijn de grondwet van je eigen vereniging.’

‘Uitstekende’ vooruitzichten

Zonder er enige ruchtbaarheid aan te geven, zijn de rechten van de leden geminimaliseerd. Toch laten het bestuur en de ledenraad bij herhaling weten dat er nog toekomst in de vereniging zit. De Commissie 2000 had in een tussenverslag al geconstateerd ‘dat ook na het jaar 1999 nog activiteiten nodig zullen zijn om de nieuwe doelstellingen van de vereniging te kunnen bereiken’. Ook de algemene ledenvergadering van 4 november 2000 beantwoordt de vraag of hun vereniging toekomst heeft, met een volmondig ‘ja’.

Met de financiële toekomst van de bedrijven van de Facultatieve zit het meer dan goed, zo blijkt uit de cijfers. De Beheermaatschappij sluit 2002 af met een omzet van 32,5 miljoen euro; in 1990 was dat nog ongeveer 6 miljoen. ‘Echter,’ zo stelt Henry Keizer later op de jaarvergadering, ‘groei is geen doel op zich. Groei moet gepaard gaan met een positionele versteviging zodat de continuïteit voor cliënten, medewerkers en aandeelhoudster op de lange termijn veilig gesteld blijft.’

Hoeveel eigen vermogen de Beheermaatschappij heeft, wordt in het financieel verslag al sinds 1993 niet precies duidelijk gemaakt. De teller stond destijds op 23 miljoen gulden. In sommige jaren wordt de intrinsieke waarde van de deelneming weergegeven, in andere niet. In het jaarverslag van 2003 staat onder het kopje ‘niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen’ de intrinsieke waarde van de BV Beheermaatschappij vermeld: 12.449.215 euro. In 2004 is dat tot meer dan 14 miljoen euro gestegen. De vooruitzichten van de Groep zijn ‘uitstekend’, vertelt Keizer op de jaarvergadering in het Promenade Hotel in Den Haag.

Jaap de Bruijn, de nieuwe directeur van de Facultatieve Verzekeringen, maakt eind 2004 zijn opwachting in Ooit. Het tijdschrift is het uithangbord van het verzekeringsbedrijf en het voorwoord is de plaats waar hij de lezer toespreekt. In een van zijn eerste stukken citeert hij zijn grootmoeder: ‘Geld maakt niet gelukkig. Maar het maakt het leven wel gemakkelijker.’ De Bruijn stipt aan dat een uitvaart voor financiële verrassingen kan zorgen en prijst het productenpalet van de Facultatieve Verzekeringen aan. 

‘Deze vereniging krijgt het karakter van een stichting, waarbij de bevoegdheden door kleine groep personen worden uitgeoefend’

In 2004, het jaar dat De Bruijn aantreedt, worden er alweer statutenwijzigingen doorgevoerd. In de aankondiging voor de jaarvergadering ontbreekt dat agendapunt echter. In de terugblik op de jaarvergadering, zeven maanden later, krijgt de toespraak van voorzitter Sepers wel de volle aandacht. Die gaat over twee alternatieve wijzen van ‘behandeling van het menselijk lichaam na overlijden’: vriesdrogen en oplossen in een chemisch bad, ook wel ‘waterontbinding’ genoemd. Ook krijgen de aanwezigen een documentaire te zien. Of er ook maar één woord aan de gewijzigde statuten wordt besteed, maakt secretaris Hillebrandt niet duidelijk in zijn verslag. Later dat jaar vernemen de leden dat de vernieuwde statuten uitvoerig door de ledenraad zijn besproken, maar wat er precies aan wordt versleuteld, blijft zelfs voor de oplettende lezer van het verenigingsnieuws wederom een groot vraagteken.

Dit is wat de wijzigingen behelzen: de omvang van de ledenraad is teruggeschroefd en de ledenraad hoeft niet langer met een meerderheid van minimaal 10 stemmen te besluiten. Tweederde van de aanwezigen volstaat en dat betekent dat bij de nieuwe omvang van het gremium vier raadsleden nodig zijn om een besluit te nemen. ‘Het clubje dat binnen de vereniging aan de touwtjes trekt, wordt steeds kleiner,’ constateert hoogleraar Olfers. ‘Dit betekent dat een zeer kleine groep mensen elkaar benoemt, de vereniging bestuurt, controleert en de regels maakt. Feitelijk krijgt deze vereniging het karakter van een stichting waarbij de bevoegdheden door een kleine groep personen worden uitgeoefend. Alle checks en balances ter borging van democratisch gehalte – daar wordt afbreuk aan gedaan.’

‘De zittende ledenraadsleden zorgden zelf dat er plaatsvervanger kwam,’ zegt Johan van Maarschalkerweerd, oud-bestuurslid en voormalig lid van de ledenraad van de vereniging. ‘Wij gingen zelf iemand zoeken en die werd vervolgens lid van de vereniging: uit eigen kring naar voren geschoven.’

‘Voor vrijheid van keuze’

Toch is er iemand binnen de vereniging die zich nog voor het ideële karakter van de vereniging inzet: voorzitter Jan Sepers. In zijn jaarrede van 2004, die vooral over de milieutechnische voordelen van vriesdrogen en waterontbinden van lijken gaat, benoemt hij ook de toegevoegde waarde van het lidmaatschap van de vereniging: ‘Het lijkt er soms op dat onze Vereniging in stilte werkt en daar moeten wij een einde aan maken!’ zegt hij ‘Onze leden moeten trots kunnen zijn op hun lidmaatschap van de Koninklijke Vereniging voor Facultatieve Crematie. Daarvoor moeten we ze iets kunnen laten zien, moeten we meer aan de weg timmeren.’

‘Simpel gezegd is de structuur van de Vereniging nu vergelijkbaar met die van onze Parlementaire democratie’

Sepers moet bij de jaarvergadering eind 2005 verstek laten gaan en zijn jaarrede wordt door bestuurssecretaris Wiel Hillebrandt uitgesproken. Uit die tekst blijkt Sepers ambitie om de vereniging nieuw leven in te blazen. Hij heeft de afgelopen jaren geijverd voor meer communicatie met de leden. Het blad Ooit krijgt een nieuw jasje en komt voortaan niet twee, maar vier maal per jaar uit. ‘We hebben de organisatie gestructureerd,’ leest Hillebrandt voor. ‘Simpel gezegd is de structuur van de Vereniging nu vergelijkbaar met die van onze Parlementaire democratie. Het Verenigingsbestuur is dan het kabinet; de Ledenraad het Parlement. De portefeuillehouders leggen verantwoording af aan de Ledenraad.’

‘Twee handen op één buik’

In werkelijkheid is de democratie binnen de vereniging onder Sepers’ voorzitterschap ernstig beknot en werden de leden daarvan niet op de hoogte gesteld, laat staan dat ze erover konden stemmen. De gevolgen van deze besluiten zal hij niet meer meemaken: Sepers overlijdt in april 2006. 

Het wegvallen van Sepers zorgt voor een lege plek in de raad van commissarissen van de BV Beheermaatschappij en van de Facultatieve Verzekeringen NV. Die worden snel gevuld: een maand later wordt VVD’er Loek Hermans in beide toezichthoudende raden benoemd. Hermans is een oude bekende van Keizer en was jaren eerder al kortstondig commissaris van de Beheermaatschappij.

De lege voorzittersstoel van de vereniging wordt later dat jaar gevuld. Op 14 oktober wordt Wiel Hillebrandt benoemd; net als zijn voorgangers is hij lid van de Orde van Vrijmetselaren. Oud-bestuurslid Van Maarschalkerweerd: ‘Hillebrandt is vrijmetselaar geworden omdat Keizer hem erbij haalde. Keizer plukte iedereen voor die club. Ze wilden mij ook lid maken, maar ik weigerde.’ 

Bas Cartigny, voormalig bestuurslid van de vereniging en oud-lid van de ledenraad, beaamt dat Hillebrandt lid van de Orde was. ‘Het waren bijna allemaal vrijmetselaars, een besloten kring.’ Daar behoorde hijzelf overigens niet toe. Via een goede vriend die in de ledenraad zat en waarmee hij wekelijks musiceerde, werd Cartigny uitgenodigd om in de ledenraad zitting te nemen. ‘Mijn vriend was vrijmetselaar, ik wist het van hem. Binnen de ledenraad werd er verder niet over gesproken, maar iedereen wist het.’

Wat Cartigny ook voorstelde; hij kreeg niets voor elkaar. ‘Elke keer ging Keizer daar tegenin en Hillebrandt luisterde naar hem’

Cartigny betoonde zich in de ledenraad actief, was kritisch en werd daar aanvankelijk om geprezen en in het verenigingsbestuur benoemd. ‘Ik kon het ook met voorzitter Sepers goed vinden, die wilde nog iets met de vereniging.’ Daar kwam volgens Cartigny na de benoeming van Hillebrandt een abrupt einde aan. Cartigny kreeg als bestuurslid de taak toebedeeld om contacten te leggen met ‘jongere leeftijdsgroepen’ teneinde de kennis ‘om een bewuste keuze te maken’ met hen te delen. Maar wat hij ook voorstelde; hij krijgt niets voor elkaar. ‘Ik ben in het bestuur van de vereniging gekomen en ik had nieuwe dingen bedacht die we konden doen met het geld dat in de vereniging zat, maar dat lukte niet, elke keer ging Keizer daar tegenin en Hillebrandt luisterde naar hem. Keizer was zeer dominant.’ 

Van Maarschalkerweerd: ‘Hillebrandt en Keizer waren twee handen op één buik. Het werd allemaal in een klein clubje geregeld. In de jaarvergaderingen, waar bijna niemand meer kwam, werd gestemd, maar alles werd in de ledenraad al voorgekauwd, dat was een onderonsje.’

Cartigny stelde uiteindelijk voor de vereniging op te heffen en het geld aan de leden te geven, maar dat viel bij Keizer niet in goede aarde. ‘Ze hebben mij uiteindelijk uit het bestuur gegooid en ook als lid geroyeerd’.

De informatiestroom aan de leden kalft verder af

Vacatures voor opengevallen plekken in de ledenraad werden vanaf 2005 al niet mee ingevuld, en ook initiatieven die onder Sepers werden opgezet, sterven een langzame dood. Het voornemen om Ooit jaarlijks vier keer te laten verschijnen en leden van meer informatie te voorzien, houdt slechts één jaar stand, in 2007. In 2008 verschijnen drie nummers, in 2009 is het oude aantal van twee weer bereikt.

Na het gedwongen vertrek van Cartigny in 2007 stopt ook de financiële rapportage over de vereniging aan de leden

Na het gedwongen vertrek van Cartigny in 2007 stopt ook de financiële rapportage over de vereniging aan de leden. Op dat moment is het eigen vermogen van de vereniging 3.350.929 euro. Het intrinsieke vermogen van de Beheermaatschappij, die in 2007 nog een grote buitenlandse overname doet, is 15.533.864 euro. Daar blijft het bij. Leden die meer willen weten, moeten bij de KvK op zoek naar de cijfers, maar ook daar wordt de informatiestroom afgeknepen. Vanaf 2008 deponeert de BV Beheermaatschappij 'de Facultatieve' Groep bij de KvK geen uitgebreide balans en geen winst- en verliesrekening meer, hoewel het bedrijf daartoe wettelijk verplicht is. Hierdoor wordt het zicht op de winstontwikkeling binnen de vennootschappen voor buitenstaanders bemoeilijkt.

De kring wordt nog kleiner

In 2009 komen er twee posities vrij in het verenigingsbestuur; er volgen twee benoemingen. Eén bestuurder is een goede bekende van Henry Keizer, hij zit al in de rvc van de Beheermaatschappij en in die van de verzekeraar: Loek Hermans. De nieuwe penningmeester wordt Frans Jacobs, volgens Van Maarschalkerweerd een goede bekende van voorzitter Hillebrandt. De benoemingen zijn bijzonder, want voor het eerst sinds de oprichting van de ledenraad worden verenigingsbestuurders benoemd die niet uit dat gremium afkomstig zijn.

In 2010 wordt VVD-senator Anne-Wil Duthler in de rvc van de Beheermaatschappij benoemd, waar ze haar partijgenoot en collega senator Hermans gezelschap zal houden. Die neemt eind 2011 nóg een rol op zich: hij wordt lid van de ledenraad. De benoeming vindt plaats zonder dat er eerst via Ooit een voordracht plaatsvond. Dat lijkt onreglementair: FTM kon ook geen advertentie in een landelijke krant vinden, een statutaire voorwaarde. Van de zijde van Hermans en de vereniging blijft het stil: ze weigeren op vragen antwoord te geven.

‘Het is de opmaat voor wat er in 2012 zal gebeuren: het wegmaken van het bezit van de vereniging’

Volgens voormalig verenigingslid Renier van der Heijden zijn de taferelen rond de benoeming van Hermans exemplarisch. Hij weet het na uitvoerige analyse van het verenigingsnieuws zeker: ‘Wanneer je de feiten overziet, kun je niet anders dan concluderen dat de leden van de vereniging bewust zijn misleid. Je ziet dat er duidelijk naar is toegewerkt om de informatiestroom naar de leden langzaam maar zeker af te knijpen. Er is willens en wetens niet deugdelijk gecommuniceerd over belangrijke statutenwijzigingen, de benoemingen van leden van de steeds kleiner wordende ledenraad zijn twijfelachtig. En voor een man als Henry Keizer, die zelfs in staat was om de kopstukken van de VVD op één lijn te krijgen, tot zelfs premier Rutte aan toe, is het vrij eenvoudig om het bestuur en de ledenraad van een vereniging om te krijgen. Het is de opmaat voor wat er in 2012 zal gebeuren: het wegmaken van het bezit van de vereniging.’