De VS gaf in 2014 een beeld vrij waarop ze het pad van de BUK raket aangaf. Nabestaanden vragen Amerika nu ook de onderliggende beelden vrij te geven. © US embassy

Nabestaanden MH17 tegen VS: ‘Geef satellietbeelden van lancering Buk-raket vrij’

Een groep nabestaanden van de MH17-ramp doet een dringend beroep op de Verenigde Staten: geef de satellietbeelden vrij waarop, volgens de Amerikanen, de Buk-raket te zien is die MH17 neerhaalde. ,,Help mee aan gerechtigheid.” Dat schrijft de groep in een brief aan Pete Hoekstra, de Amerikaanse ambassadeur in Nederland.

Cyril Rosman 10-07-20, 10:22 Laatste update: 10-07-20, 14:53

Volgens het Nederlandse Openbaar Ministerie werd vlucht MH17 op 17 juli 2014 boven Oost-Oekraïne neergehaald door een Buk-raket, afgeschoten vanuit gebied dat toen werd gecontroleerd door pro-Russische separatisten. Kort na de ramp, waarbij alle 298 inzittenden omkwamen, meldde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry dat op satellietbeelden de baan van een Buk-raket naar het toestel te zien was. ,,We zagen de lancering, we zagen de raketbaan en we zagen de inslag.” De Amerikanen gaven een beeld vrij waarop die baan was ingetekend, maar niet de onderliggende beelden en gegevens.

De groep nabestaanden die samenwerkt in de Werkgroep Waarheidsvinding MH17 vreest dat een gebrek aan bewijs kan leiden tot het mislukken van het MH17-proces. ,,En dat is precies wat de daders, en hun beschermers, al zes jaar proberen te bereiken. Het zou een overwinning zijn voor de duistere krachten op deze planeet.” Om dat te voorkomen vragen de nabestaanden Hoekstra, die ze twee jaar geleden persoonlijk ontmoetten, ‘welwillend naar het nieuwe verzoek van de Nederlandse justitie te kijken'.

De satellietbeelden speelden een rol tijdens de zittingen in de MH17-rechtszaak de afgelopen weken. De rechtbank gaf het Nederlandse OM de opdracht nogmaals bij de Amerikanen aan te kloppen en te vragen onder welke voorwaarden de gegevens openbaar zouden kunnen worden. Justitie heeft daar in 2016 voor het laatst om gevraagd.

De advocaten van de Russische verdachte Oleg Poelatov willen ook de beschikking hebben over de beelden. Zij stelden, in een lang pleidooi, dat er niet genoeg onderzoek is gedaan naar alternatieve scenario's voor de ramp.

Wel inzage

Een vertegenwoordiger van het OM, de Landelijk Officier van Justitie Terrorismebestrijding, Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, heeft wel inzage gekregen van de Amerikanen. ,,Hij heeft in de VS een intelligence briefing gekregen van meerdere Amerikaanse functionarissen en hij heeft ook inzage gehad in verschillende geclassificeerde en niet-geclassificeerde documenten. Een deel van de achterliggende metadata en onderzoekgegevens is hem niet ter inzage gegeven", zo stelde justitie eerder deze maand op een zitting in het proces. ,,De Amerikaanse autoriteiten hebben laten weten dat zij niet meer informatie over de detectie van de raket kunnen verstrekken dan vermeld is in de schriftelijke verklaring en dat vertrouwelijk ter inzage is gegeven aan Nederlandse Landelijk Officier van Justitie.” Die officier stelt dat de bronnen die hij heeft ingezien de bewering van de Amerikanen ondersteunen. Justitie zei niet wanneer die beelden zijn ingezien.

Het MH17-proces gaat op 31 augustus weer verder.