Joden vaker en ‘van alle kanten’ slachtoffer van discriminatie: ‘Moeten hier specifiek aandacht aan besteden’

Joden zijn vaker het slachtoffer van discriminatie in Nederland dan andere minderheden. Maar hoe pakken we antisemitisme aan? Daar gaat de Tweede Kamer vandaag over in debat. Fractievoorzitter van de ChristenUnie Gert-Jan Segers en Tweede Kamerlid voor de VVD Dilan Yeşilgöz hebben een plan ontwikkeld om antisemitisme een halt toe te roepen.

Volgens Yeşilgöz is het belangrijk dat er meer aandacht komt voor antisemitisme. “De joodse gemeenschap in Nederland is heel klein. Je krijgt de Arena er niet meer vol. Toch zie je dat als je kijkt naar cijfers bij bijvoorbeeld het OM en bij de politie over racisme, dat joden daar echt in oververtegenwoordigd zijn. We moeten hier specifiek aandacht aan besteden”, zegt het Kamerlid in Goedemorgen Nederland. Yeşilgöz beklemtoont dat al het racisme even erg is. “Maar als je alles op één hoop gooit, kun je je afvragen of je genoeg oog en aandacht hebt voor een specifieke groep die zegt: wij hebben hier écht last van.”

Volgens Segers is antisemitisme geen probleem van één groep. “Dus het kan uit islamitische hoek komen, dan is het vaak verbonden met het conflict tussen Israël en Palestina. Maar het kan ook uit extreemrechtse hoek of extreemlinkse hoek komen.” Volgens Segers zijn er joden die zeggen dat als ze op straat lopen, ze bespuugt en uitgescholden kunnen worden door een willekeurige blanke man. “Het komt echt van alle kanten”, stelt hij.

Volgens de voorman van de ChristenUnie moeten joden in Nederland daarom veel beter beschermd worden. “Dit is een groep die klein maar ook historisch erg beladen is. We hebben een ereschuld ten opzichte van deze groep, ze waren niet veilig in de Tweede Wereldoorlog. Als wij deze kleine groep niet kunnen beschermen en geen veiligheid kunnen bieden, wat stellen wij dan voor als beschaving?”

Antisemitisme op straat en op social media

Stafmedewerker van het CIDI (Centrum Informatie en Documentatie Israël) Hidde van Koningsveld is joods en krijgt vaak te maken met antisemitisme. Op straat en op social media, zegt hij in Goedemorgen Nederland. Ook op scholen is antisemitisme een probleem. “We zien jongeren die bijvoorbeeld hakenkruizen in hun schrift getekend krijgen, omdat klasgenoten weten dat ze joods zijn. Ook op social media zien we dat jongeren er last van hebben. Een verhaal dat wij hebben gehoord is dat iemand op Facebook op zoek ging naar joodse namen en die mensen ging lastig vallen in de Facebookchat, met de meest vreselijke verwoordingen”, zegt Van Koningsveld.

Volgens hem is belangrijk dat er bij het CIDI melding wordt gemaakt van een antisemitisch incident, zodat het geregistreerd wordt. “Daarnaast raden wij aan om aangifte te doen, zodat de politie het kan oppakken en zodat het probleem in kaart wordt gebracht en antisemitisme ook echt wordt aangepakt.”

Segers vindt dat social media-bedrijven zoals Twitter en Facebook strenger moeten handhaven op antisemitisme. “Wij doen echt een beroep op de platforms zelfs om het op te pakken”, zegt hij. “En de politie moet er actiever achteraan. Desnoods moeten mensen van het bed worden gelicht.” Harde maatregelen zijn volgens Segers broodnodig, nu er zelfs joodse kinderen zijn die les krijgen in een beveiligde school. “We hebben met jongeren gesproken die allemaal een verhaal hebben over intimidatie en over incidenten in de klas. En wat was het ergste? Het zwijgen van leraren en mede-leerlingen. Daarom hebben wij ons voorgenomen om niet te zwijgen. We moedigen ook iedereen aan en ook zeker de politie om nooit te zwijgen en om nooit weg te kijken.”

Leraren mijden onderwerp

Op dit moment zijn scholen al verplicht om aandacht te besteden aan de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging, maar volgens Yeşilgöz en Segers is dat niet genoeg. Leraren zouden het onderwerp zelfs mijden uit angst voor heftige reacties uit de klas. Yeşilgöz: “En zelf weten ze niet goed hoe ze daarmee om moeten gaan.” Er wordt ook steeds meer gevraagd van leraren, zegt zij. “Eigenlijk wil je dat kinderen thuis leren dat je respect moet hebben voor anderen. Als je dat allemaal niet leert, zeggen wij tegen een leraar: leer jij het ze even.” Leraren moeten daarom meer sturing krijgen. “Je kunt leraren helpen door via de opleiding niet alleen aandacht te hebben voor de inhoudelijke kant van het verhaal, maar ook over hoe je het overbrengt en hoe je regeert als er op een hele foute manier wordt gereageerd door leerlingen.”

LEES OOK: CIDI telt fors meer gevallen van antisemitisme

Daarnaast moet in de klas niet alleen antisemitisme worden besproken, maar ook de bijdrage van joden aan de samenleving. “Joden zijn niet alleen slachtoffers”, benadrukt Segers. “Tot op de dag van vandaag zie je joden op allerlei prominente plekken excelleren. De joodse traditiecultuur hoort bij onze samenleving. Je moet niet alleen vertellen wat er aan drama’s is gebeurd, maar ook welke bijdrage de joodse gemeenschap aan Nederland heeft geleverd. Dat zie je ook hoe rijk het is.”

Nationaal coördinator

Segers en Yeşilgöz willen dat er een nationaal coördinator komt, die controleert of het de goede kant opgaat met de strijd tegen het antisemitisme. Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) heeft laten weten dat niet te zien zitten. Zij vindt dat er al genoeg instrumenten zijn om discriminatie te melden, bijvoorbeeld het meldpunt anti-discriminatie.

Yeşilgöz: “Maar een nationaal coördinator is wat ons betreft echt een apart persoon, die voor twee of drie jaar wordt benoemd, die heel kritisch kan kijken naar alles waar wij het over hebben. Hoe zit het lesprogramma in elkaar? Hoe gaat de politie om met antisemitische incidenten? Het gaat het OM daarmee om? Wij gaan ons niet bemoeien met het werk van het OM, wij zijn onafhankelijk, dus dat kan niet. Maar het is fijn als iemand van een afstand meekijkt en kan zeggen als er iets anders moet.”

Door: Peter Visser