Het SCP krijgt onder meer als positieve antwoorden dat het kabinet rust en eenheid uitstraalt, doorpakt en de leiding neemt in moeilijke tijden.
Ook de goede overheidsfinanciën die nu als buffer worden gebruikt om de economie er bovenop te hepen, krijgen waardering. Vooral als dat wordt vergeleken met buurlanden die er financieel minder goed voor staan.
Het onderzoek, dat sinds 2008 ieder kwartaal verschijnt, vertelt niet wat de individuele argumenten zijn om de politiek hoger te waarderen dan in voorgaande kwartalen.
Met de stelling dat politici bekwame mensen zijn was 43 procent van de respondenten het eens, een stijging van 24 procentpunt vergeleken met een kwartaal eerder. Een vijfde was het oneens met de stelling, 37 procent wist het niet of had geen mening. Niet eerder noteerde het SCP zo'n grote verandering in de voorafgaande 49 kwartalen dat dit onderzoek wordt uitgevoerd.
Niet alleen de politiek kreeg een vertrouwensboost. Ook andere instituties zoals de rechtspraak en grote ondernemingen scoorden goed in het afgelopen kwartaal.
De trend zet zich verder door naar de verhoudingen in de samenleving. Mensen zijn eerder bereid een ander te helpen, vertrouwen elkaar meer en voelen zich eerlijk behandeld. Over het algemeen was er het afgelopen kwartaal meer gemeenschapszin en betere omgangsvormen dan in de eerste drie maanden van dit jaar, aldus het SCP.
Vertrouwen te verklaren met Rally around the flag-effect
Een toenemend vertrouwen in de politiek, andere instituties en in de medemens komt vaker voor in tijden van crises, schrijft het Planbureau.
Voor wat de politiek betreft is dat te verklaren met het idee van Rally around the flag, zoals de Amerikaanse politicoloog John Mueller dat in 1970 voor het eerst beschreef. Mueller zag dat Amerikaanse presidenten meer steun van het volk kregen wanneer zij belangrijke beslissingen namen om dreigingen van buitenaf te bestrijden.
Patriottische gevoelens en een afkeer van verdeeldheid liggen daaraan ten grondslag. Ook het gebrek aan kritiek van de oppositie op de regering in de media speelt een rol. Burgers krijgen zo het idee dat de president zijn werk goed doet.
Hetzelfde effect was te zien na 11 september, bleek uit een ander onderzoek. Naast het Rally around the flag-principe, werden nog twee andere effecten zichtbaar: een toename van een autoritaire overheid met steun van militair optreden en minder privacybescherming en een toename van onderling vertrouwen in de samenleving.
Het SCP ziet in Nederland geen hang naar autoritarisme, gezien de dalende voorkeur voor 'krachtige leiders'.
Het positieve sentiment voor politici is niet oneindig. Het SCP verwacht dat als de coronacrisis langer duurt, het 'rally-effect' kan veranderen in een beschuldigende vinger richting de overheid vanwege de aanhoudende maatregelen.
NUjij: Uitgelichte reacties