Was de PVV jarenlang afwezig tijdens debatten over ggz?

Een verzoek van GroenLinks voor een debat over de beschikbaarheid van geestelijke gezondheidszorg (ggz) leidde onlangs tot een aanvaring tussen PVV'er Fleur Agema en SP-Kamerlid Renske Leijten. De laatste stelde voor het onderwerp te bespreken tijdens de komende commissievergadering over de ggz, waarvoor zij ook de PVV 'expliciet van harte' uitnodigde, 'want de afgelopen drie jaar was zij volledig afwezig bij alle debatten die we hadden over de geestelijke gezondheidszorg'.

Agema reageerde fel via Twitter: 'Smerige SP-leugens'.

'Gewoon de feiten', mailt Leijten desgevraagd. 'Ze waren de afgelopen drie jaar afwezig bij alle commissiedebatten (over ggz, red.) en afwezig bij twee hoorzittingen.' Wat is hiervan waar? En hoe ongebruikelijk is de afwezigheid van een partij?

Commissievergaderingen en hoorzittingen

Kamerstukken wijzen uit dat de afgelopen drie jaar vijf keer een commissievergadering (algemeen overleg, afgekort AO) plaatsvond van de Tweede Kamercommissie Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) specifiek over de ggz. Tijdens zo'n AO overleggen en debatteren leden van de commissie met de minister en/of staatssecretaris over het beleid en wetsvoorstellen.

Uit de verslagen, na te zoeken op TweedeKamer.nl, blijkt dat de PVV alle keren afwezig was, inclusief het overleg van dinsdag 24 januari waarvoor de partij door Leijten zo expliciet was uitgenodigd. Ook bij een Algemeen Overleg van de VWS-commissie over ggz-onderwerpen als verslavingszorg en suïcidepreventie was de PVV tot driemaal toe niet vertegenwoordigd, net als bij drie hoorzittingen van de commissie over de ggz. Dan zijn er in de afgelopen drie jaar nog twee tweeminutendebatten over de ggz te vinden waar de partij niet aan deelnam.

Nu is het niet vreemd dat sommige partijen niet altijd bij alle commissievergaderingen en hoorzittingen aanwezig zijn. Zo is de Partij voor de Dieren ook bij geen enkel ggz-overleg aanwezig geweest, evenals 50Plus. Zeker voor de kleinere partijen geldt dat ze nu eenmaal niet overal bij kunnen zijn.  

Een eerlijker vergelijking is dus met partijen die in de Tweede Kamer over ongeveer evenveel mankracht beschikken als de PVV. De PVV-fractie telt - na drie afsplitsingen - momenteel twaalf Kamerleden, evenveel als D66. Die partij was, net als de SP, aanwezig bij alle dertien genoemde commissievergaderingen, hoorzittingen en tweeminutendebatten. De ChristenUnie (vijf Kamerleden) was zes keer van de partij en GroenLinks (vier leden) vier keer. Namens de SGP (drie leden) kwam fractievoorzitter Kees van der Staaij vijf keer opdraven.

Plenaire debatten

Dat wil niet zeggen dat de PVV zich de afgelopen drie jaar helemaal niet heeft laten horen wanneer het ging over de geestelijke gezondheidszorg. Bij een dertigledendebat over wachttijden in de jeugdpsychiatrie was Agema van de partij en bij een plenair debat over anonieme e-mental health voerde haar collega Reinette Klever namens de PVV het woord. Ook bij het plenaire debat over de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg, dat vorige week plaatsvond, was Klever aanwezig.

'Wij zijn een oppositiepartij en maken keuzen omdat we vaak overlappende verplichtingen hebben', reageert Agema per sms. 'Dat doet iedereen.' Overigens is Agema geen PVV-woordvoeder op het gebied van de ggz. Dat onderwerp ligt officieel bij Klever, die naast Economische Zaken ook curatieve zorg in haar portefeuille heeft. Agema en haar SP-collega Leijten zitten beiden alleen in de commissie VWS, maar Klever is lid van twee commissies: VWS en Economische Zaken.

'Beide portefeuilles hebben relatief veel activiteiten', laat Klever weten. 'Het komt regelmatig voor dat activiteiten zoals debatten, AO's, rondetafelgesprekken, hoorzittingen of technische briefings overlappen.' Plenaire debatten hebben prioriteit, meldt Klever. 'De PVV is dan ook bij alle plenaire debatten over ggz aanwezig.'

Agema laat nog weten dat de ggz tegenwoordig is verdeeld over vier wetten, waaronder de Wet langdurige zorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Bij ao's over die onderwerpen was de PVV inderdaad wel vaker aanwezig.

Het kan natuurlijk dat de PVV weer bij andere onderwerpen van andere commissies veel vaker aanwezig is dan andere partijen. Maar zonder concrete voorbeelden is het lastig om dat handmatig na te zoeken in de meer dan 1.500 commissieverslagen van de afgelopen drie jaar. Een kleine inventarisatie van AO's over 'integratieonderwerpen' en 'terrorismebestrijding' levert in ieder geval geen opvallende absenties op. 'Ik ga geen lijstjes bijhouden van anderen', zegt Agema desgevraagd, die dit 'arbitrair en nietszeggend' vindt.

Conclusie

De PVV was de afgelopen drie jaar afwezig bij commissie-activiteiten die specifiek gericht waren op de ggz. Maar de partij was wel aanwezig bij de drie plenaire debatten waar de ggz aan de orde was. Dat laatste zorgt ervoor dat de oorspronkelijke bewering van Leijten niet helemaal klopt, maar het is nou ook weer niet zo dat de uitspraak helemaal nergens op slaat.

De afwezigheid bij veel ggz-debatten van de PVV is opvallend, ook als je het vergelijkt met andere partijen. Dus 'nietszeggend', zoals Agema zegt, is het niet. Het zegt vooral dat de partij de voorkeur geeft aan andere activiteiten. 'Arbitrair' is het wel, want of die andere activiteiten meer of minder zinnig zijn, daar kun je over van mening verschillen.