Lenin heeft 30 jaar na de val van De Muur standbeeld in Duitsland

Het in 1957 in Tsjechoslowakije gegoten standbeeld staat voor het partijbureau van de MLPD (marxistisch-Leninistische Partij Duitsland) in Gelsenkirchen in het Ruhrgebied. Het zou in maart al worden onthuld maar het coronavirus strooide roet in het eten. Na het wegtrekken van een groot rood doek kon de buitenwereld vanmiddag kennismaken met het 2.15 meter grote zilverkleurige beeld van Vladimir Iljitsj Lenin (1870-1924).

Op het moment van de onthulling door de extreemlinkse partij, volgens de organisatie bijgewoond door 800 mensen, vonden iets verderop twee rechtse tegendemonstraties plaats waaraan volgens de politie zo’n 50 personen deelnamen.

Het standbeeld is omstreden. Volgens de partijen in de districtsvertegenwoordiging Gelsenkirchen-West stond Lenin voor geweld, onderdrukking, terreur en verschrikkelijk menselijk lijden, zo verklaarden ze in een resolutie. De raad probeerde de komst van het beeld dan ook te dwarsbomen door de afkondiging van een bouwstop maar de hoogste administratieve rechtbank in de deelstaat Noordrijn-Westfalen maakte daar korte metten mee.

Burgemeester Frank Baranowski (SPD) noemde het afgelopen week “moeilijk te verdragen” dat het standbeeld in Gelsenkirchen zou komen te staan. ,,Het is echt bizar om zo’n monument vanuit blinde persoonlijkheidscultus in de stad te hebben, maar we moeten er nu gewoon mee leren leven.’’

MLPD-voorzitter Gabi Fechtner ziet de Russische revolutionaire leider als “een pionier van wereldhistorische betekenis en voorvechter van vrijheid en democratie voor de massa.’’ In een tijd waarin kritiek op het kapitalisme en het zoeken naar alternatieven volgens haar alomtegenwoordig zijn, “hebben we terecht kritiek op het gebrek aan discussie over socialisme als alternatief”, verklaarde ze tegenover persbureau AFP.

Fechtner, wier partij in de gaten wordt gehouden door de Duitse Binnenlandse Veiligheidsdienst (BfV), omschrijft de MLPD als “zeer modern”, geïnspireerd door grote historische figuren. Vol lof noemt ze in één adem Lenin, de filosofen en vaders van het communisme Karl Marx en Friedrich Engels, de stichter van de Volksrepubliek China Mao Tse-tung én de Russische dictator Joseph Stalin.

Lenins’ standbeeld is het eerste ooit in Duitsland en dat ruim 30 jaar na de val van De Muur die het communistische oosten scheidde van het kapitalistische westen. De onthulling komt op een moment dat overal ter wereld beelden sneuvelen van historische figuren met een koloniaal verleden. Dit in een reactie op de dood van de zwarte arrestant George Floyd door toedoen van politieagenten in Minneapolis.

In Duitsland vonden ook “Black Lives Matter” betogingen plaats, vooral in Berlijn, maar van een ‘beeldenstorm’ zoals in België, het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten is tot nu toe geen sprake. Alleen een standbeeld van Otto von Bismark in Hamburg werd met rode verf beklad. Van deze “ijzeren kanselier”, vader van de Duitse eenwording in 1871, is ook bekend dat hij in 1884 de conferentie van Berlijn organiseerde waar de verdeling van Afrika tussen de Europese machten plaatsvond.

Pogingen straten te hernoemen die vernoemd zijn naar Adolf Lüderitz, een koopman die een grote rol speelde in de kolonisatie van Namibië, of Carl Peters, een kolonist die actief was in Oost-Afrika, mislukten door verzet van bewoners.

In een land dat al decennia wordt achtervolgd door zijn nazi-verleden “hebben we niet veel vooruitgang geboekt met het kolonialisme waarmee Frankrijk, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië al lang worden geconfronteerd”, zegt directeur Urte Evert van het Citadel Museum in Spandau, een district in het westen van Berlijn waar oude beelden worden tentoongesteld die niet meer zijn toegestaan ​​op de openbare weg.