Direct naar artikelinhoud

"Islam, zelfs het salafisme, niet oorzaak van terrorisme"

Professor Rik Coolsaet.

"Laat ons het debat over de islam deradicaliseren. De islam - en zelfs het salafisme - zijn niet de grondoorzaak" van het hedendaagse radicalisme en terrorisme. Dat heeft de Gentse professor en radicalisme-expert Rik Coolsaet gezegd in de onderzoekscommissie naar de aanslagen van 22 maart. Deradicalisering starten vanuit religie zal dus niet lukken, waarschuwde hij.

Volgens Coolsaet heeft deze generatie terroristen - anders dan bij al-Qaida - geen kaas gegeten van politiek of religie. "Doorgaans zijn ze niet geïnteresseerd in theologische of ideologische discussies. Veel vaker hebben ze het gevoel dat ze hier geen toekomst hebben", argumenteert de Gentse prof.

Met een soort "catalogus van oplossingen voor alle mogelijke persoonlijke problemen" speelt terreurgroep IS op die gevoelens in. "Ze bieden een soort instant bevrediging, door het beloven van broederschap, respect, een plaats, perspectief, macht en de mogelijkheid om sadistische daden te plegen met hogere idealen."

Eén profiel van dé 'foreign terrorist fighter' bestaat dus niet, drukte Coolsaet de parlementsleden op het hart. "Het is een puzzel met vele kleine stukjes. En je kan er niet omheen dat ze vaak in een sociaal-economisch achtergestelde situatie zitten, maar zonder te zeggen dat er een causaal verband is", klonk het. "Je kan het individuele pad naar een terreurdaad enkel verklaren door een samenspel van omgeving, groepsdynamieken en persoonlijke kenmerken. Voeg die allemaal samen en helaas, daar is geen simpel antwoord voor."

Ideologie of religie is volgens Coolsaet in elk geval "niet doorslaggevend". "Het heeft natuurlijk een rol. Het rechtvaardigt, het verantwoordt een bepaald pad en het is vooral de lijn die al die verschillende groepen samenbrengt in een soort - in hun ogen - historische beweging. Maar het is geen grondoorzaak."

Staar je dus niet blind op de islam of het salafisme, smeekte Coolsaet. "Als je het deradicaliseringsbeleid zou starten vanuit religie, dan ga je er niet in slagen om bij hen door te dringen", waarschuwde hij. Het doel van deradicalisering moet vooral een herverankering van de betrokken jongeren zijn in hun lokale context.

"Of we het willen of niet, moslims moeten deel zijn van de oplossing", besloot Coolsaet, die dan ook meermaals aandrong op een "deradicalisering van ons mediatieke en maatschappelijke discours over de islam".

Of we het willen of niet, moslims moeten deel zijn van de oplossing
Professor Rik Coolsaet