Krijg je sneller de griep tijdens een vliegreis?

De winter is in aantocht, de dagen worden korter en de nachten langer. En daarmee is ook het griepseizoen begonnen. Vaak wordt gedacht dat je door de luchtventilatie in het vliegtuig sneller ziek wordt. Dit valt echter bijzonder mee. Bij de introductie van de griepprik dit jaar bereikte mij als arts bij KLM Health Services weer een aantal vragen rond de griep:

1. wat veroorzaakt griep?

Influenza (in de volksmond griep) is een virale infectie van de luchtwegen veroorzaakt door influenzavirussen. Voor het noordelijk halfrond is de piekperiode griep van november tot en met maart. Voor het zuidelijk halfrond is de piekperiode van mei tot en met september.
De meest voorkomende symptomen zijn:
– Acuut begin
– Koorts
– Bovenste luchtwegsymptomen (verkoudheid, spierpijn, hoofdpijn, moeheid en algehele malaise).

Besmetting vindt voornamelijk plaats via de respiratoire route (via virus bevattende druppeltjes in de lucht oftewel aerogene transmissie). Er zijn dan maar weinig virus bevattende druppeltjes nodig om ziek te worden. Besmetting via direct contact (kussen en handen geven) speelt ook een rol, maar er zijn dan weer meer virussen nodig om daadwerkelijk besmet te worden, nog los van overlevingsduur van het virus buiten het lichaam. Na besmetting met het virus duurt het 1 -5 dagen voordat je daadwerkelijk ziek wordt.

Luchtvochtigheid, temperatuur en UV straling (zonlicht) spelen eveneens een rol in overleving van het virus. Het virus overleeft het beste bij koude en droge omstandigheden zoals tijdens de winter. Onder invloed van zonlicht worden virusdeeltjes snel geïnactiveerd. Dit verklaart waarom je in de wintermaanden dus sneller gevoeliger bent voor “de griep”: meer kou en minder zon. Ook zit je meer binnen en (soms) dicht op elkaar. Hier lees je nog meer over de griep.

2. Krijg je door de luchtventilatie in een vliegtuig sneller de griep?

De luchtcirculatie aan boord van het vliegtuig vindt verticaal plaats, dus van boven (de hoofden van passagiers) naar beneden (verlating via openingen in de vloer) en niet van voor naar achter zoals vaak gedacht wordt.

Source: IATA Medical Manual 2018

Elke 2-3 minuten vindt er luchtverversing plaats. De lucht in het vliegtuig komt voor de helft van buiten. Deze lucht wordt speciaal gefilterd. De andere helft van de lucht in de cabine, wordt hergebruikt nadat het ook eerst goed gefilterd wordt en ontdaan van o.a. koolstofdioxide (CO2) en micro-organismen zoals bacteriën. De lucht aan boord van een vliegtuig is al met al veel schoner dan de lucht in gebouwen of in bijvoorbeeld het openbaar vervoer op de grond.

De lucht in het vliegtuig is wel erg droog. Als de luchtvochtigheid op een laag niveau is, wordt je neus en keel droog, waardoor het immuunsysteem op die plaatsen minder goed werkt. Het resultaat is dat we veel ontvankelijker zijn voor bacteriën en virussen. Zorg dus dat je goed gehydrateerd blijft.

Griep krijgen aan boord is dus niet direct een gevolg van de luchtcirculatie. Een eventuele bijdrage aan de griep kan wel te vinden zijn in het dicht op elkaar zitten. Dit is niet anders dan het risico dat je loopt in het openbaar vervoer op de grond of andere openbare plekken.

Neem dus de bekende voorzorgsmaatregelen:

– Was regelmatig je handen
– Drink voldoende (non-alcoholische en niet cafeïne houdende dranken)
– Gebruik papieren zakdoekjes
– Raak je neus en mond zo min mogelijk aan

3. De griepvaccinatie

Jaarlijks wordt voor elk halfrond op basis van de meest recente epidemiologische gegevens van de WHO een influenza vaccin samengesteld dat kort voor het griepseizoen beschikbaar komt. Voor zowel het noordelijk als het zuidelijk halfrond is er dus een andere samenstelling van het vaccin.

In Nederland worden risicogroepen (zoals senioren en mensen met een medische indicatie) geadviseerd om een vaccinatie te nemen.

Als frequente (zaken)reiziger kan het zinvol zijn om je te laten vaccineren, niet vanwege de luchtkwaliteit aan boord van het vliegtuig. Dat is niet het risico. Wel is het zo dat je als frequente reiziger, door je reisgedrag sneller bloot wordt gesteld aan diverse soorten virussen, en dus ook aan influenzavirussen. Slaaptekort door jetlags, (snel opeenvolgende) temperatuurwisselingen, klimaatverschillen, veranderd eetpatroon en mogelijk stress vragen veel van jouw eigen immuunsysteem. Om die reden kan een vaccinatie wel zinvol zijn om een ernstige vorm van griep te helpen voorkomen. De griepprik is ook verkrijgbaar bij onze Travel Clinics.

Zorg goed voor jezelf en voorkom de griep.