Door de hevige economische crisis die de afgelopen maanden is ontstaan, staan ook eerder gemaakte afspraken tussen werkgevers en werknemers op de tocht. In meerdere sectoren gaan afgesproken loonsverhogingen voorlopig toch niet door. Maar vakbond FNV is helder: van uitstel mag geen afstel komen.
In de technische groothandel, sierteelt, zwembaden en metaal en techniek zijn al voorstellen gedaan om loonsverhogingen uit te stellen. Dat blijkt uit een rondgang van De Telegraaf.
Geen loonsverhoging, wel extra vakantie
In die laatste sector is zelfs al afgesproken dat de loonsverhoging van 3,5 procent per 1 juli onder strikte voorwaarden kan worden uitgesteld tot 1 december. Of dat ook daadwerkelijk gebeurt, verschilt van bedrijf tot bedrijf en het personeel moet er wel mee instemmen.
In ruil voor het offer, krijgen werknemers dan extra vakantiedagen. Volgens branchevereniging Focwa heeft de crisis er zo hard ingehakt dat de afgesproken loonsverhogingen 'begonnen te knellen'. "Elke euro die je niet hoeft te betalen kan een faillissement voorkomen", zegt woordvoerder Brecht Grieten tegen de krant.
Dispensatie
FNV-bestuurder Jacqie van Stigt benadrukt tegen RTL Z dat werkgevers niet moeten denken dat de loonsverhogingen, waar vorig jaar hard voor is gestreden tot stakingen aan toe, nu van de baan zijn. Zij kunnen tot uiterlijk 1 december dispensatie krijgen, maar niet langer.
In de cao is zo'n dispensatiemogelijkheid al opgenomen, maar die wordt in normale tijden eigenlijk nooit gebruikt, legt Van Stigt uit. De bonden en de werkgevers hebben nu 'coronaspelregels' opgesteld. Zo moeten bedrijven kunnen onderbouwen wat de gevolgen van de crisis nu zijn en wat de verwachtingen zijn. Als ze aan de eisen voldoen, kunnen ze dan aanspraak maken op die dispensatieregeling.
Moeilijk te schatten
Hoeveel bedrijven gebruik kunnen en gaan maken van de afspraken durft de bond niet te schatten. Ongeveer de helft van de bedrijven heeft de afgelopen maanden een beroep gedaan op de NOW-regeling, vertelt Van Stigt, maar daaruit is niet meteen af te leiden dat die bedrijven ook in aanmerking komen voor dispensatie.
Lonen verlaagd
In de andere sectoren moet er trouwens nog een hoop gebeuren voordat er ook daadwerkelijk een akkoord wordt bereikt over de vergaande stap om een afgesproken loonsverhoging uit te stellen. FNV Recreatie liet eerder al weten niet gediend te zijn van het voorstel van werkgevers en ook in de Technische groothandel is er nog geen overeenstemming.
Maar als het echt slecht gaat met het bedrijf, kan zelfs een loonverlaging tot de mogelijkheden behoren. Dat is bijvoorbeeld het geval bij KLM. Het bedrijf en de piloten zijn in gesprek over een verlaging van de salarissen.
Dat moet ook wel, want de overheid eist een loonoffer van het personeel in ruil voor staatssteun.
Toekomst grauw over de hele linie
Voor werknemers ziet het er trouwens op loongebied over de gehele linie niet erg positief uit voor de komende jaren. Maandag schatte DNB al in dat de reële lonen van werknemers de komende jaren gaan dalen.
Dat betekent dat de zeer kleine loonstijging die nog is voorzien voor de jaren 2021 en 2022 lager gaat zijn dan de inflatie. Daardoor daalt de koopkracht van werknemers naar verwachting.
