Zweden houdt na 34 jaar Stig Engström verantwoordelijk voor moord op premier Palme

Petersson baseert zich hierbij op veel indirecte bewijzen, waaronder de wapens die de man in huis had. Hij was ook lid van een schietclub. Engström stond bovendien bekend als een scherp criticus van Palme en worstelde met financiële en drankproblemen.

Met zijn conclusie slaat de openbaar aanklager het boek rond de moord op Palme dicht. ,,Omdat Engström dood is, kan ik hem niet meer vervolgen. De zaak wordt gesloten’’, aldus Petersson.

Olof Palme (59), die zijn beveiligers de bewuste avond vrijaf had gegeven, werd in de drukste straat van de hoofdstad, Sveavagen, om elf uur ’s avonds op korte afstand in de rug geschoten. Hij was op slag dood. Zijn vrouw Lisbeth – in 2018 overleden - raakte gewond. Zij werd geraakt door een tweede kogel, liep een schampschot op. Zijn zoon Marten bleef ongedeerd. Volgens twintig ooggetuigen ging het om één dader, gekleed in een donkerblauwe jas. Hij vluchtte een donkere steeg in en ontsnapte via een trap naar een bovengelegen straat.

De politie begon met een enorme klopjacht. Het moordwapen, een Smith & Wesson .357 magnum revolver, werd niet gevonden. De kogelhulzen wel, door omstanders. Het was een van de voorvallen die wezen op geklungel in het politieonderzoek. Na 17 dagen werd een lid van een rechts-extremistische groep opgepakt maar hij werd al snel weer vrijgelaten. Daarna richtte het onderzoek zich op de separatistische Koerdische groepering PKK maar ook dat traject liep dood.

Uiteindelijk werd in 1989 Christer Pettersson, crimineel en bekende van de politie, veroordeeld voor de moord op Palme. Het vonnis werd een jaar later vernietigd omdat er grote twijfels waren over de wijze waarop Lisbeth Palme de junkie bij een ‘line-up’ had aangewezen als de dader. Ook werd de recherche beschuldigd van een ‘tunnelvisie’. Sinds de vrijspraak van Pettersson liep het onderzoek dood. Tot grote frustratie van vier opeenvolgende onderzoekers. Zij ondervroegen niet alleen duizenden mensen maar kregen ook te maken met liefst 134 mensen die de moord op Palme bekenden.

Het onvermogen van politie en justitie om de dader(s) te achterhalen liet een groot litteken achter in de Zweedse samenleving. Ook haar trots was geknakt. Het gevoel van veiligheid lag aan diggelen. Als zelfs de premier op straat kan worden doodgeschoten is niemand meer veilig.

Olof Palme was twee keer premier. Eerst tussen 1969 en 1976, daarna tussen 1982 en 1986. De sociaal-democraat wordt gezien als de architect van de Zweedse welvaartstaat. Hij veegde de vloer aan met de Amerikaanse oorlog in Vietnam en was ook een fervent criticus van het apartheidsregime in Zuid-Afrika.

Weinig Zweden hadden er nog hoop op dat het moordonderzoek ooit definitief zou worden afgerond. Afgelopen februari kwam daar echter verandering in na de melding van de openbare aanklager Krister Petersson dat hij dicht bij een oplossing was. Daarna bleef het echter stil. Vandaag kwam hij met het nieuws waar zo lang op was gewacht. Ook de conclusies van Petersson, op basis van indirecte bewijzen, zullen volgens analisten niet definitief een einde maken aan alle complottheorieën. 

,,Alleen met duidelijke antwoorden kan het grootste mysterie ooit in de Zweedse geschiedenis worden afgesloten’’, aldus de journalist Gunnar Wall die enkele boeken heeft geschreven over de moord op Palme. Ook de verklaring van Engströms ex-vrouw over haar man zorgt voor vraagtekens. Volgens haar kan hij het niet gedaan hebben. ,,Hij was een lafaard, kon nog geen vlieg kwaad doen’’, aldus de vrouw.