Harde clash in rechtszaal terreurzaak: ‘Complotgekkie? Dat is niet ver naast de waarheid’

Het Openbaar Ministerie stelde bij de aanhouding van de zes mannen, op 27 september 2018, ‘een grote aanslag in Nederland te hebben voorkomen’. ,,Het plan was vermoedelijk om met bomvesten en kalasjnikov (AK47’s) een aanslag te plegen op een evenement en op een andere plaats een autobom tot ontploffing te brengen’’, aldus een woordvoerder toen. De aanhoudingen kwamen op het moment dat heel Nederland al een tijd vreesde voor zo'n grote jihadistische aanslag, zoals die in de jaren ervoor waren geweest in Parijs, Brussel, Berlijn, Barcelona en Manchester.  ,,En we denken nu, aan het eind van het onderzoek, nog steeds dat we een aanslag hebben voorkomen", aldus officier van justitie Ferry van Veghel woensdagchtend.

Volgens de Arnhemse hoofdverdachte Hardi N. is hij echter uitgelokt door inlichtingendienst AIVD. Het zou te zien zijn in berichten die hij via zijn telefoon uitwisselde met Abu Hajar, een jihadist waar Hardi online contact mee had, maar dus mogelijk in werkelijkheid een AIVD-agent. In eerdere pro forma zittingen stelde justitie dat apparaat nog aan het onderzoeken te zijn. Maar die telefoon is de politie kwijtgeraakt, zegt zijn advocaat Weening.  ,,Dit is een enorme terreurzaak. En er verdwijnt een belangrijks bewijsstuk? Dit lijkt wel een film. Het lijkt erop of we worden tegengewerkt, ook door de rechtbank.’’ Dat is onzin, zegt officier  van justitie Ferrry van Veghel. ,,In een verhaal in het AD stelde u dat mensen u een complotgekkie noemen als u over die verdwenen telefoon begint. Ik zal u zo niet noemen, maar het is niet ver bezijden de waarheid.” Het OM bevestigt dat de telefoon, een iPhone 5, kwijtgeraakt is bij een interne verhuizing. ,,Maar dat maakt voor de zaak niet uit, de hele inhoud was er al vanaf gehaald  en zit in het dossier.”  

Meerdere advocaten in de zaak deden een verzoek aan de rechtbank om het hoofd van inlichtingendienst AIVD te laten horen. Ook willen ze dat de mensen die schuilgaan achter Abu Hajar en Abu Mousab, volgens de verdediging AIVD-agenten, horen. Volgens het OM is dat niet nodig. ,,In dit dossier zit geen spoortje van uitlokking.”

Er werden in eerste instantie zeven mannen opgepakt in de zaak: vier vlakbij een vakantiepark in Weert, de drie anderen in Arnhem. De groepsleden, tussen de 19 en 34 jaar oud, rond hoofdverdachte Hardi N. leerden elkaar kennen in Arnhem en omgeving. Drie van hen waren recent naar de regio Rotterdam verhuisd. Drie van de arrestanten zijn op dat moment al bekende jihadisten: ze zijn enkele jaren eerder veroordeeld omdat ze probeerden naar Syrië te reizen. Een van de zeven mannen wordt na enkele weken weer vrijgelaten, de andere zes zitten inmiddels bijna twee jaar vast. 

Al snel blijkt dat de groep in de val is ingelopen door een ingenieus opgezette undercoveractie van de politie. Twee politie-infiltranten leggen in april 2018 contact met Hardi N. Dat doen ze nadat de politie een tip krijgt van inlichtingendienst AIVD dat Hardi op zoek is naar wapens voor een aanslag. De undercoveragenten doen zich voor als tussenpersoon en wapenleverancier. Uiteindelijk komen vier mannen, waaronder Hardi, en de twee agenten samen in een bungalow op een vakantiepark in Weert. Daar krijgen de vier kalasjnikovs en bomvesten overhandigd, waar ze direct mee trainen. Wat ze niet weten is dat het huisje vol hangt met camera’s en afluisterapparatuur en dat de wapens onklaar zijn gemaakt. Als de groep het vakantiepark verlaat, worden ze opgepakt.

Wat gedurende de voorafgaande zittingen onduidelijk is gebleven is welke rol geheime dienst AIVD speelde in de jaren voordat ze aan de politie doorgaf dat Hardi N. op zoek ging naar wapens. De jihadist werd waarschijnlijk al sinds zijn vrijlating in de gaten gehouden door de dienst. Ook had hij online contact met ene Abu Hajar, vermoedelijk een undercoveragent van de AIVD. Hardi N. beschuldigt die geheim agent van uitlokking. ,,Hij heeft het zaadje in mijn hart gepland.”

De zitting op de eerste dag van het proces (er zijn er elf ingepland) zou de hele dag duren. Maar werd rond 11.30 geschorst vanwege technische problemen, de microfooninstallatie ging kapot. Omdat die niet snel gemaakt kon worden, gaat de zaak pas vrijdagochtend weer verder.

In Achter het Verhaal vertelt Cyril Rosman hoe de terreurcel werd opgerold en blikt hij vooruit op de rechtszaak.