Minister Sigrid Kaag vertelde gisteravond aan tafel bij Op1 hoe ze in haar persoonlijke leven racisme van dichtbij meemaakt. "In New York werd gedacht dat mijn man klusjesman is, omdat hij een donkerdere huidskleur heeft. Toen moest ik zeggen: hij is tandarts. En mijn man."
De minister van Buitenlandse Handel en ontwikkelingssamenwerking vertelde in het tv-programma dat we niet naar de protesten in de Verenigde Staten moeten kijken als iets dat in Nederland niet speelt.
'Zo erg is het niet bedoeld'
"In Nederland wordt vaak gedacht dat wij niet de problemen hebben die ze in Amerika kennen", legt Kaag uit. "Er wordt gedacht dat wij niet dezelfde geschiedenis hebben. Maar wij hebben ook een koloniaal verleden. We vergoelijken vaak ook dingen en zeggen: ach joh, zo erg is het niet bedoeld. Ze zeggen het wel een beetje onhandig, maar dat zit er niet echt achter."
"Als je het optelt, dan is er natuurlijk wel een verhaal. Want het is niet aan de meerderheid om te bepalen hoe het voelt en hoe mensen buitengesloten worden", vindt Kaag. En ze kan het weten. "Want ik kijk ook heel erg door de ogen van mijn kinderen en mijn man."
Makkelijker de grens over
Zo werd er in New York bijvoorbeeld gedacht dat haar man een klusjesman was, omdat hij een donkerdere huidskleur heeft. "Toen moest ik zeggen: hij is tandarts. En mijn man." In Zwitserland rijdt Kaag altijd, en niet haar man, want dan komen ze makkelijker de grens over. "Dat is gewoon zo", benadrukt ze.
Zo heeft ze tal van voorbeelden, ook uit monde van haar twee kinderen. "In Nederland komen mijn kinderen elke week wel met een of ander verhaal thuis", legt Kaag uit. Haar kinderen hebben niet haar achternaam, maar die van haar man. "Een van mijn kinderen heeft bij sollicitaties op een gegeven moment gezegd: laat ik me maar Kaag noemen", vertelt de minister. "Nou, bingo. Toen werd ze ineens wel uitgenodigd voor een gesprek."
Veel naïviteit
Zelf heeft ze het ook vaak genoeg meegemaakt. "Mensen bedoelen het best wel goed, maar dan zeggen ze bijvoorbeeld: hé, donkere kinderen. Niet van jou zeker?"
Er zit volgens Kaag veel naïviteit achter. "Maar er is ook een gebrek aan kennis en bewustzijn van hoe wij als samenleving in elkaar zitten." Daarom zijn deze demonstraties, 'van Groningen tot Maastricht', zo goed, legt ze uit. Die creëren bewustzijn: "We moeten dit echt met zijn allen doen."
Zo moet racisme volgens Kaag worden aangepakt:
Racisme is volgens Kaag een stelselmatig probleem. "Daardoor is het in het systeem geslopen. Van de Belastingdienst tot de arbeidsmarkt en de arbeidsbureaus." Dat moet volgens de minister veranderen.
'Tradities moeten meegaan met de tijd'
Hoewel het 'nooit een goed moment is om over Zwarte Piet te praten', wordt het volgens Kaag dan ook tijd dat Zwarte Piet verdwijnt uit het sinterklaasfeest. Dat stelde premier Rutte vorige week al voor.
"We moeten al heel lang erkennen dat als het anderen pijn doet en kwetst, dan is dat niet het deel van een kinderfeest waar je zo aan vast moet houden", vindt Kaag. "Tuurlijk, je kunt zeggen: het is een Nederlands feest, maar dat doet er niet toe. Tradities moeten meegaan met de tijd."
