Woekeren er al maanden branden voort onder de Siberische grond? (economist.com)

Artikel:

"Vanuit de lucht gezien waren de noordelijke delen van Siberië begin mei een vlekkerig wit, hun dunner wordende wintersneeuwbedekking onderbroken door de bruine aderen van meanderende rivieren. Genesteld in sommige van deze curven, namen satellieten echter stukken grond waar die warmer waren dan de grond eromheen. De patches groeiden en vermenigvuldigden zich naarmate de maand vorderde. Voordat de maand om was, stonden sommige stukken zichtbaar in brand.

Branden zijn niet ongewoon in het noordpoolgebied, zelfs in deze tijd van het jaar. Maar de buitengewone branden van afgelopen zomer hebben onderzoekers extra alert gemaakt op eigenaardigheden. In juni, juli en augustus 2019 brachten branden binnen de poolcirkel 173 miljoen ton koolstofdioxide in de atmosfeer.
De 182 miljoen ton die in het hele jaar werd uitgestoten, verbrak het vorige record van 110 miljoen ton, gevestigd in 2004. Dichte rookwolken smoorden de Siberische steden. De branden consumeerden niet alleen bomen en grassen, maar ook turf dat normaal gesproken bevroren zou zijn geweest. Alaska kende ook een ongewoon actief brandseizoen.

Het inferno van vorig jaar maakt de hotspots in het vroege seizoen van dit jaar bijzonder interessant. Branden kunnen ondergronds overwinteren, vooral als ze hun weg vinden naar turf dat het vuur net voldoende zuurstof bieden om langzaam onder de sneeuw voort te smeulen. Nadat een bosbrand een netwerk van ondergedompelde turflagen heeft aangestoken, kunnen de ervan afstammende brandjes maanden later opduiken: hoewel puristen fronsen bij het horen van de term, zijn ze bekend geworden als 'zombievuren'.

Een recent Nederlands onderzoek naar gegevens over overwinteringsvuur, gepresenteerd tijdens een bijeenkomst van de European Geosciences Union die in dezelfde week werd gehouden dat de satellieten de hotspots in Siberië zagen, suggereert dat ze vaker zullen optreden in jaren na grote branden. Hoewel dergelijke branden een bepaalde afstand onder het oppervlak kunnen overbruggen en dus niet opnieuw hoeven te verschijnen waar ze het laatst zijn gezien, zijn de meeste stationair. Het feit dat sommige van de vlammen van mei in gebieden waren die vorig jaar zijn verbrand en rijk zijn aan turf, is dus suggestief. Waarnemingen ter plaatse zullen echter nodig zijn voor meer zekerheid.

Als de branden overwinterden, is dat op zich geen slecht voorteken; uit de Nederlandse studie bleek niet dat overwinterende branden een nieuw jaar bijzonder brandgevoelig maken. Uitzonderlijke brandseizoenen worden normaal gesproken voorafgegaan door hete, droge vroege zomers, zoals vorig jaar. Gelukkig lijkt de grond rond de Noordelijke IJszee momenteel natter dan gemiddeld, behalve in de noordoostelijke uithoeken van Siberië. Dat gezegd hebbende, lagen de temperaturen in Siberië en Groenland in april ver boven het gemiddelde van 1981-2010 - op sommige plaatsen met meer dan 10 °C. Een warme, vochtige lente kan toch zomaar een hete, droge zomer worden.

Arctische branden krijgen minder aandacht dan die in Brazilië, waar de wereld zich al decennia zorgen over maakt, of gebieden als Californië, Australië en de Middellandse Zee, die dichter bevolkt zijn. Maar regionale en wereldwijde feedbackmechanismen maakt ze bijzonder alarmerend. Door donkere littekens achter te laten op het land die ze verbranden en roet veel verder weg verspreiden, vergroten ze de capaciteit van het land om de zomerzon op te nemen, waardoor de regio nog warmer wordt. Hoe warmer het wordt, hoe brandbaarder het is - en hoe meer kooldioxide en methaan worden uitgestoten.

Op de schaal van wat mensen doen, is de 173 miljoen ton koolstofdioxide van vorig jaar merkbaar - ongeveer 30 grote kolencentrales die een jaar lang volop werken - maar niet overweldigend. Er zijn echter honderden miljarden tonnen koolstof opgeslagen in het noordpoolgebied, een regio die al tweemaal zo snel opwarmt. Het is een omslagpunt om in de gaten te houden."

Zo warmt de aarde ook op natuurlijk