Fokkers moeten veel te vroeg met de gaskist langs de duizenden nertsenkooien lopen
Geen grote grijpers met dode dieren, geen af en aan rijden van vrachtwagens. De ruiming van de nertsen gebeurt in betrekkelijke rust in en buiten de stallen. ‘Het is verschrikkelijk om te zien dat je grote aantallen dieren doodmaakt en naar een destructor afvoert.’
‘Het is een zwarte dag’, zegt een collega-nertsenfokker terwijl hij zich bij de ingang van het nertsenbedrijf van Huub Kuijpers in een beschermende overall hijst en een stofmasker krijgt overhandigd van een medewerker van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit NVWA. ‘Hier zit 40 jaar van zijn leven in en dan wordt zijn bedrijf op zo’n manier beëindigd. Het is één groot drama.’
Wilt u dit artikel liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie
Hij komt zaterdag helpen bij het vergassen van negen- tot tienduizend nertsen op het bedrijf van Kuijpers in het buitengebied van Deurne – 1.600 moederdieren met hun pups. Het is de eerste nertsenfokkerij die wegens besmetting met het coronavirus wordt geruimd. Zondag en de komende week zullen de andere negen bedrijven volgen.
De nertsenfokker en zijn medewerkers voeren het karwei zelf uit, de medewerkers van de NVWA controleren of het volgens de regels gebeurt. Nertsenfokkers zijn gewend om nertsen te vergassen, dat hoort bij hun vak. Elk jaar worden eind april of in mei duizenden pups geboren die zeven maanden later in november of december in de gaskist met koolmonoxide worden gedood, waarna hun pelzen worden geëxporteerd.
Maar nu moeten ze veel te vroeg met de gaskist langs de duizenden gaaskooien lopen. De pups, die bij de geboorte zo klein en dun zijn als een pink, zijn amper een maand oud. En ook alle moederdieren gaan de gaskist in. Buiten de stallen staat al een container van destructiebedrijf Rendac te wachten. Alle nertsen worden vernietigd, met vacht en al.
Noodzakelijke stap
‘Het is altijd verschrikkelijk om te zien dat je grote aantallen dieren doodmaakt en naar een destructor afvoert’, zegt NVWA-woordvoerder Benno Bruggink bij het rood-witte lint voor de stallen. ‘Maar in het kader van de diergezondheid en ook de gezondheid van de mens is dit een noodzakelijke stap. Daarom voeren we dit uit.’
Dierenrechtenorganisaties hadden nog een kort geding aangespannen om het in hun ogen zinloos doden van zoveel dieren te voorkomen. Vrijdagavond kregen ze ongelijk van de rechter: de ruimingen konden doorgaan.
Het ruimen van nertsenfokkerijen is ook voor de NVWA een nieuwe activiteit. De overheidsdienst heeft de afgelopen decennia wel de nodige ervaring opgedaan met het massaal doden van varkens, kippen, runderen en geiten. ‘Maar hiervoor is geen uitgewerkt draaiboek’, zegt Bruggink. ‘We beschouwen dit eerste bedrijf als een soort oefening.’
Later op de dag wordt nog een delegatie van de Raad voor Dierenaangelegenheden (RDA) verwacht. De deskundigen op het gebied van dierenwelzijn gaan bekijken of de ruimingen netjes verlopen en de dieren niet onnodig lijden. ‘Als het hier goed gaat, is dat een voorbeeld voor de ruiming van de andere bedrijven’, aldus de woordvoerder.
Rust
Hier geen grote grijpers met dode dieren, het beruchte beeld van de ruimingen van varkens- en koeienbedrijven. Ook geen af en aan rijden van vrachtwagens of ander groot materieel. De ruiming van de nertsen vindt in betrekkelijke rust plaats in en buiten de stallen; zo af en toe steekt een gezicht met mondmasker over het afscheidingsscherm heen.
Om snelheid te maken hebben de nertsenfokker en zijn medewerkers een tweede gaskist, een kleine container op wielen met een koolmonoxidefles, ingezet tussen de schier eindeloze rijen nertsenkooien. Volgens de NVWA is dit een klein bedrijf, enkele andere besmette nertsenhouderijen hebben veel meer dieren. Kuijpers, die zelf ook besmet is geraakt met corona door zijn zieke dieren, laat zich tijdens de nare en ondankbare werkzaamheden niet buiten de afrastering zien.
Buiten langs de weg staan enkele dierenactivisten van Animal Rights toe te kijken. Ze vinden het jammer dat ze het kort geding hebben verloren. Maar ze zijn hier niet om te demonstreren of actie te voeren, zegt campagneleider Erwin Vermeulen, al komt de politie voor de zekerheid een kijkje nemen.
‘Het heeft geen zin om te demonstreren bij een bedrijf dat het toch al moeilijk genoeg heeft’, meent hij. Eigenlijk is hij hier vooral op uitnodiging van de regionale omroep, die zijn reactie wilde hebben op de eerste nertsenruiming.
Moeilijk verhaal
Het is ook best een moeilijk verhaal voor de dierenactivisten: ze willen het doden van nertsen voorkomen, maar tegelijk willen ze de hele sector zo snel mogelijk sluiten, waardoor uiteindelijk toch ook alle nertsen moeten worden gedood. ‘Het liefst zou ik natuurlijk al die miljoenen afpakken van Jos van Deurzen, die multimiljonair is geworden met het fokken van nertsen, en daarmee een enorm opvangcentrum maken’, zegt Vermeulen.
Maar dat is een droomwens. Daarom blijft hij strijden voor het versneld sluiten van alle nertsenfokkerijen in Nederland, en niet pas eind 2023. ‘Elk jaar worden er vijf miljoen pups geboren en later vergast’, aldus Vermeulen. ‘Als je drie seizoenen eerder stopt, worden vijftien miljoen dieren gered. Dat is de winst die er te behalen valt.’
Rond vier uur ‘s middags zijn alle nertsen in Deurne gedood.
Massaal doden van nertsen werd eerder uitgesteld door kort geding dierenbeschermers. Daarom mag de NVWA vrijdag nog geen begin maken met het ruimen van zeven nertsenfokkerijen op acht locaties in Oost-Brabant en Noord-Limburg.
De rechter gaf toestemming omzaterdag te beginnen met het ruimen van de nertsenfokkerijen. Dierenrechtenorganisaties hadden een kort geding aangespannen om het vergassen van de dieren te voorkomen.
Nederlands ‘nertsenhoofdstad’ Gemert-Bakel is een brandhaard van het coronavirus geworden. Dus heeft de gemeente een motie aangenomen die minister Schouten oproept hard in te grijpen.