Veel soorten vleeswaren kennen tegenwoordig een vegetarische variant. Dit geldt bijvoorbeeld voor kipfilet, ham, salami, filet americain, smeerworst en gegrild gehakt. Makkelijk voor wie wat minder vlees wil eten, maar wel snel zijn boterhammen wil beleggen.
Uit onderzoek van de Consumentenbond blijkt dat het plantaardige broodbeleg niet alleen diervriendelijker is, maar ook iets gezonder dan vleeswaren is. De organisatie berekende de Nutri-Score van 33 verschillende soorten reguliere vleeswaren en vegetarische varianten. Een A staat voor een gezonde keuze en een product met score E is de minst gezonde optie.
Veel gegeten broodbeleg met bijbehorende Nutri-Score:
- Zelfgemaakte hummus: A
- Pindakaas van 100 procent pinda's: B
- Hummus uit de supermarkt: C
- Pindakaas met minder dan 100 procent pinda's: C
- Kaas: D
Vleeswaren scoorden veelal een D of E en vergelijkbare vegetarische producten scoorden iets hoger met een C of D. Zo krijgen kipfilet en ham Nutri-Score D en de vegetarische tegenhangers meestal een C en soms zelfs een A.
De vleesvervangers danken deze betere score over het algemeen aan de gezondere samenstelling. Die bevatten minder verzadigd vet dan vleeswaren. "Vooral vette vleeswaren als salami en gegrild gehakt bevatten veel verzadigd vet", vertelt Babs van der Staak van de Consumentenbond. De vegetarische varianten bevatten meestal zonnebloem-, raapzaad- of koolzaadolie. Deze oliën bestaan vooral uit onverzadigde vetten.
Toch gaat het volgens Van der Staak te ver om vegetarisch broodbeleg gezond te noemen. "Naar onze mening bevatten ze te veel zout. Gemiddeld bevatten vegetarische vleeswaren bijna 2 gram zout per 100 gram, bij vleesbeleg is dat iets meer dan 2 gram."
Het Voedingscentrum vindt dat er in vleesvervangers niet meer dan 1,1 gram zout mag zitten. Mede daardoor vallen vegetarische vleesvervangers buiten de Schijf van Vijf.
Zelf je boterham beleggen
Ook Jacinta Bokma, foodinspirator en auteur van onder meer De Snelle Vegetariër, heeft het een en ander aan te merken op vegetarisch broodbeleg. In haar kookboeken staat genieten op een makkelijke manier voorop. "Zelf maken is gewoon het lekkerst, het goedkoopst en je weet wat erin zit. We weten ondertussen allemaal dat kant-en-klaar broodbeleg nog steeds te veel zout of zoet bevat."
Vijf keer verrassend vegetarisch op de boterham:
- Makkelijke vegan eiersalade (voeg vegan mayo toe aan geroerbakte tofoe)
- Boterham gadogado (pindakaas, komkommer, taugé en sambal)
- Mediterrane wittebonenspread (met Parmezaanse kaas en verse oregano of rozemarijn)
- Hummus met tijm en een beetje truffelolie
- Spread van zongedroogde tomaten en cashewnoten (ook lekker als vulling van sushi)
Als retailadviseur en smaakontwikkelaar zou Bokma dolgraag nieuw vegetarisch broodbeleg ontwikkelen. "De toekomst is plantaardig, die markt zal alleen nog meer aantrekken. Maar het moet ook lekker, makkelijk en gezond zijn. Je wil toch weten wat er in je eten zit en of het goed is voor je lijf."
Met een beetje creativiteit beleg je daarom zelf je boterham gezond en vegetarisch in plaats van kant-en-klare producten te gebruiken, zegt ze. "En dat hoeft echt niet veel werk te zijn. Denk aan hummus, al dan niet zelfgemaakt, een bonenspread, ricotta met tuinkruiden van je eigen balkon, een broodje gadogado met pindakaas, komkommer, taugé en sambal."