WHO paste coronabeleid aan op basis van data van obscuur Amerikaans bedrijfje. Bij het personeel: een sciencefictionschrijver en een pornomodel

Amper elf personeelsleden zouden er werken bij het bedrijfje, dat beweert de grootste en snelste database van ziekenhuizen ter wereld te hebben. Bovendien lijken die volgens The Guardian weinig of geen ervaring te hebben met wetenschap en data-analyse. Een van de wetenschapsredacteurs is een sciencefictionschrijver. En een marketing executive werkt ook als pornomodel en hostess.

Op sociale media is Surgisphere amper aanwezig. Het telt iets meer dan 100 volgers op LinkedIn en een 170-tal op Twitter (waar tussen oktober 2017 en maart 2020 niets gepost werd).


De man achter het bedrijf – dat in 2008 werd opgericht als een bedrijf dat medische boeken publiceerde – is Sapan Desai, een arts met een niet onbesproken achtergrond. In het verleden werd hij al genoemd in drie dossiers rond medische wanpraktijken, aantijgingen die hij zelf “ongegrond” noemt. Ook nu houdt hij staande dat er niets mis is met zijn bedrijf.

Het onderzoek van The Guardian volgde op de publicatie van een geruchtmakende studie rond het antimalariamiddel hydroxychloroquine in The Lancet. Aanvankelijk werd dat middel goede effecten toegeschreven bij de behandeling van coronapatiënten en de Amerikaanse president Donald Trump vertelde zelfs dat hij het preventief nam, maar de nieuwe studie toonde aan dat het middel net een hogere mortaliteitsgraad had en kon leiden tot hartproblemen. Op basis daarvan stopte de WHO met de wereldwijde testen van hydroxychloroquine.

De studie bleek gebaseerd op gegevens die Surgisphere verzamelde, van 15.000 coronapatiënten uit 1.200 ziekenhuizen over de hele wereld. Journalisten van The Guardian ontdekten dat er iets niet klopte met de Australische cijfers. Zo zouden vijf Australische ziekenhuizen data geleverd hebben, goed voor 600 coronapatiënten en 73 overlijdens op 21 april. Maar op 21 april waren er volgens data van de bekende Johns Hopkins Universiteit maar 67 overlijdens door corona.

The Guardian contacteerde daarop 7 grote ziekenhuizen in Melbourne en Sydney die essentieel waren in de Australische cijfers, maar die bleken nog nooit van het bedrijf gehoord te hebben.

Surgisphere heeft nog niet gereageerd op de onthullingen. Het wilde ook niet zeggen hoe het precies te werk gaat bij het verzamelen van data en welke methodologie het gebruikt. Het zou in totaal gaan om gegevens van 96.000 patiënten in 1.200 ziekenhuizen over de hele wereld.

Ook andere studies bleken data van Surgisphere gebruikt te hebben. Onder meer een studie naar het anti-parasitair geneesmiddel ivermectine, dat het aantal overlijdens bij zwaar zieke coronapatiënten zou verminderen en de regering van Peru ertoe aanzette om het te gaan gebruiken.

The Lancet en The New England Journal of Medicine publiceerden intussen een bericht waarin ze hun bezorgdheid uiten over de data van Surgisphere, in afwachting van een onderzoek naar de zaak. Er zal daarvoor een onafhankelijke audit gebeuren naar de cijfers van het gecontesteerde bedrijf.