In gepolariseerde VS lijken de raciale scheidslijnen alleen maar dieper te worden
De aanleiding is politiegeweld tegen de zwarte bevolking, de achtergrond is de hardnekkige achterstand van die bevolking. De protesten in Minneapolis en elders in de Verenigde Staten verlopen volgens een patroon dat zich al zeker vijftig jaar periodiek herhaalt.
‘Het was geen gospellied dat mijn mensen van hun ketenen bevrijdde. Het was oorlog’, riep de zwarte activist Tay Anderson in Denver in een megafoon. ‘Nu ik jullie aandacht heb en jullie steden in brand staan, laat me jullie horen zeggen: black lives matter, zwarte levens doen ertoe!’
Het was een opvatting die de afgelopen dagen vaker weerklonk in de Verenigde Staten. Met brave demonstraties bereiken we niets, zeiden betogers, we worden alleen gehoord als we brand stichten, plunderen, chaos veroorzaken, angst inboezemen.
De directe aanleiding voor de rellen in Minneapolis en andere steden was, zoals zo vaak, dodelijk geweld van de politie tegen een zwarte man – in dit geval de 46-jarige George Floyd, die sigaretten wilde kopen met een vals bankbiljet. De achtergrond is de hardnekkige achterstand van de zwarte bevolking in de Verenigde Staten.
De onvrede hierover komt periodiek tot uitbarsting. Zo was het al in 1965, toen in Los Angeles de arrestatie van een beschonken zwarte automobilist uit de hand liep. Daarna braken ongeregeldheden uit die een week duurden, voor 40 miljoen dollar aan schade opleverden en 34 mensen het leven kostten. In de zomer van 1967, die ironisch genoeg als Summer of Love te boek staat, vielen er 83 doden bij rellen in 159 steden. Wat het aantal slachtoffers betreft was het geweld in de jaren zestig veel ernstiger dan dat van de afgelopen dagen, toen zes doden werden geteld.
In 1967 stelde president Johnson een commissie in, die tot de conclusie kwam dat racisme en gewelddadig politieoptreden de belangrijkste oorzaken voor de rellen waren. Meer dan vijftig jaar later hebben de Verenigde Staten deze problemen nog altijd niet opgelost.
Politiecultuur
De aandacht voor het politiegeweld is sterk toegenomen sinds een politieman in 2014 de 18-jarige Michael Brown doodschoot, in de plaats Ferguson. Mede door het verplichte gebruik van bodycams is er meer aan het licht gekomen. Niettemin constateerde The New York Times vorige week dat het moeilijk is de politiecultuur te veranderen. Volgens de American Civil Liberties Union zou de voorzitter van de politievakbond in Minneapolis in 2015 hebben gezegd dat klachten van burgers worden beschouwd als fouten in het basketbal: wie er te weinig krijgt, werkt niet hard genoeg.
Daarnaast worden agenten vaak niet veroordeeld. De wet geeft de politie veel ruimte om geweld te gebruiken en jury’s hebben vaak begrip voor politiemensen die in een fractie van een seconde een beslissing moeten nemen.
De jaren zestig waren gewelddadiger dan nu. De belangrijkste zwarte leider toen, Martin Luther King, werd vermoord door een witte racist, hoewel hij strikte geweldloosheid predikte. Toch was er destijds meer hoop op verzoening, vindt CNN-commentator Julian Zelizer. De rellen van nu spelen zich af in een gepolariseerd land, waar de raciale scheidslijnen alleen maar dieper lijken te worden. Zwarte activisten zijn bitter over het uitblijven van verbeteringen. Aan de andere kant gebruikt president Trump de rellen om het sentiment onder zijn aanhangers op te stoken.
‘De meest valse honden’
Vrijdagavond verzamelde zich een menigte in de buurt van het Witte Huis. De meeste demonstranten waren vreedzaam, al gooiden sommigen stenen en flessen naar de politie, die de toegang tot de ambtswoning van de president afsloot. Als de demonstranten door het cordon zouden breken, twitterde Trump, ‘zouden ze verwelkomd worden door de meest valse honden en de verschrikkelijkste wapens die ik ooit heb gezien. Veel agenten van de geheime dienst wachten op actie: we zetten de jongeren vooraan, meneer, ze zijn er dol op.’
Hier twitterde geen president die een natie in crisis bij elkaar probeert te houden, maar een straatvechter die overal een cultuurstrijd van maakt omdat hij maar één doel voor ogen heeft: zijn herverkiezing in november.
‘Als zwarte Amerikaan ben je nooit, nóóit veilig’
Al dagen is de stad Minneapolis het toneel van demonstraties, brandstichting en plundering. De aanleiding: de dood van een zwarte man, de 46-jarige George Floyd, door politiegeweld. Weer eentje.
Bijna 40 steden VS stellen avondklok in; tankwagen rijdt in op menigte
In zo’n 40 Amerikaanse steden is zondag een avondklok ingesteld. Dat laat CNN weten. De maatregel is een reactie op de hevige rellen van de afgelopen dagen, nadat de 46-jarige George Floyd bijna een week geleden door politiegeweld om het leven kwam. Het gaat onder andere om Los Angeles, Miami, Atlanta, Chicago, Minneapolis, Philadelphia, Dallas en Seattle.
Protesten steeds grimmiger in VS, Trump overweegt inzet leger
De protesten tegen politiegeweld in de Verenigde Staten na de dood van de 46-jarige George Floyd, worden steeds grimmiger. Ondanks de ingestelde avondklok kwam het in verschillende staten tot grote demonstraties, die vaak vreedzaam begonnen, maar ontaardden in zware rellen.