Limburgse bisschop zal voorganger Gijsen niet rehabiliteren

Gijsen betastte tussen 1958 en 1961, voordat hij bisschop was, de geslachtsdelen van twee jongens, meldde het Katholiek Nieuwsblad in 2014. Dit nadat de klachtencommissie voor seksueel misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk twee klachten over misbruik tegen Gijsen gegrond had verklaard. De commissie noemde geen naam, maar kerkelijke bronnen bevestigden tegenover de krant dat het om de vroegere bisschop ging.

De stichting Sint Jan vindt dat de commissie het misbruik te gemakkelijk heeft erkend, en vroeg bisschop Smeets om rehabilitatie van Gijsen. Smeets laat in een brief aan de stichting weten dat het bisdom zich conformeert aan het beleid en de klachtenprocedures die binnen de kerk zijn afgesproken. Zolang dat beleid niet wordt veranderd, wijkt de bisschop daar niet van af.

De stichting verwees naar een uitspraak van de rechtbank in 2018 die oordeelde dat de procedure tegen Gijsen onzorgvuldig was. Maar volgens Smeets betekent deze uitspraak niet, dat het misbruik niet heeft plaatsgevonden. De rechtbank liet zich volgens hem niet uit over schuld of onschuld van Gijsen, maar constateert dat het geen gemakkelijke zaak zal zijn om het bewijs voor onschuld te leveren, aldus Smeets. ,,Wanneer de stichting van mening is dat dit bewijs wel te leveren is, staat het haar vrij daartoe een procedure te starten’’, besluit de bisschop zijn reactie.

Gijsen overleed in juni 2013 op 80-jarige leeftijd in Sittard. Hij was van 1972 tot 1993 bisschop van Roermond. Rome stelde hem aan om de in de ogen van Rome te progressieve Nederlandse kerk weer in het conservatieve gareel te dwingen. Veel katholieken raakten onder Gijsen teleurgesteld en verlieten de kerk. Zijn intolerante houding jegens homo’s leidde in april 1979 tot een grote demonstratie in Roermond, de eerste ‘roze zaterdag’.

Hij stond bekend als een eigenzinnige en zeer behoudende bisschop. Hij trok zich op een gegeven moment terug in Oostenrijk om later bisschop te worden op IJsland. In 2007 kwam hij terug naar Nederland en werd rector van de zusters Karmelietessen in Sittard.

Tijdens zijn periode als bisschop in IJsland vernietigde Gijsen een brief van een slachtoffer van seksueel misbruik, zo bleek eind 2012 uit een rapport van een IJslandse commissie die onderzoek deed naar seksueel misbruik binnen de katholieke kerk. Gijsen kreeg toen een ongeopende brief in handen van een man die schreef dat hij was misbruikt door een IJslandse priester. Door de brief te vernietigen, is Gijsen volgens de IJslandse commissie nalatig geweest. Hij had een onafhankelijk onderzoek moeten instellen.

Volgens Gijsen zelf had de man slechts het vermoeden dat de priester in kwestie een seksuele relatie met hem wilde beginnen. Na een gesprek zouden ze samen hebben besloten de brief te vernietigen.