Sarah Cooper toont de absurditeit van Trump door hem bloedserieus te playbacken

Toen Donald Trump op 23 april voorstelde om corona te bestrijden door ontsmettingsmiddel te injecteren, en aan zijn eigen medisch specialist Deborah Birx mansplainde dat een behandeling met hitte of licht ‘een geweldig idee is om te onderzoeken’, realiseerde de Amerikaanse comedian Sarah Cooper zich er om satire te maken van Trump helemaal geen imitatie nodig is. Hij verzint de absurditeit zelf, sterker kun je het niet maken. Een toevallige combinatie van TikTok en thuiszitten tijdens de coronacrisis leidde tot een haastig gemaakt filmpje van Cooper getiteld ‘How to Medical’, dat toen ze het ook via Twitter deelde binnen enkele uren miljoenen keren werd bekeken. Het is geen filmpje waarin ze commentaar geeft à la Lubach, geen vertolking van de president zoals Alec Baldwin vaak doet in het populaire Saturday Night Live, maar gewoon: playbacken.

In ‘How to Medical’ hoor je de eigen woorden van de president: ‘En dan zie ik het ontsmettingsmiddel, dat het in een minuut heeft verslagen. Eén minuut. En is er een manier waarop zoiets kunnen doen, door een injectie naar binnen, of, of bijna een schoonmaak? Want het gaat naar de longen zie je, en het doet daar een heleboel. Dus het zou interessant zijn dat te onderzoeken.’

In tegenstelling tot reguliere satire wordt er niets van Trumps uiterlijk, gebaren of gewoonten overdreven. Het is Trumps stem uit de mond van een zwarte vrouw in een kale huiskamer, met een kurkdroog gezicht en laconieke kleine gebaren, een fles ontsmettingsmiddel in de hand, en voilà, er is een nieuwe vorm bedacht om het volk te laten zien dat de keizer in zijn nakie staat. Acteur Ben Stiller noemde het filmpje ‘understated perfection’, actrice Bette Midler en talkshowpresentator Ellen DeGeneres prezen haar op Twitter, Donald Trump blokte haar en Jerry Seinfeld gaf haar in een interview met The New York Times een pluim: ‘Ze is grappig omdat ze niet denkt dat ze grappig is. […] Als je bloedserieus bent, is het veel grappiger.’

Er lijkt een nieuw genre uitgevonden. Sarah Cooper ging daarna, op veler verzoek, ook Trumps volgende persconferenties playbacken. Toen hij sprak over het verdriet dat mensen hebben die een naaste hebben verloren, en daarna meteen zei dat dit misschien wel het beste jaar ooit voor de economie is, verwisselde Cooper tijdens het nuchtere playbacken subtiel een geliefde in een fotolijstje voor een dollarbiljet. En toen Donald Trump afgelopen maandag over hydroxychloroquine zei ‘Weet je, ik wil dat de mensen in dit land zich goed voelen’, trok Sarah Cooper met een blik als van een geheimzinnige drugsdealer een strip pillen uit haar blouse en gaf die weg. In andere korte scènes speelt ze een journalist of verpleegster, of Deborah Birx, die hoofdschuddend reageren op de woorden van de president. In Coopers versie van Trumps toespraken hoor je het gewicht van de woorden opnieuw. Presentator Lawrence O’Donnell van het Amerikaanse televisiekanaal MSNBC twitterde wat veel kijkers dachten: ‘We hoeven nooit meer naar de president te kijken. Kijk gewoon naar Sarah Cooper.’

Cooper, een voormalig productmanager voor Google, die in 2014 internetsucces had met een blog getiteld 10 Tricks to Appear Smart During Meetings en daarna haar baan opzegde om comedian te worden en de goed verkochte komische boeken 100 Tricks to Appear Smart in Meetings en How to Be Succesful Without Hurting Men’s Feelings schreef, zag net als vele uitvoerende artiesten haar agenda leeglopen met de komst van de coronacrisis. Ze werd door haar 11-jarige neefje gewezen op het bestaan van TikTok, een platform dat vooral door jongeren wordt gebruikt. Het medium nodigt uit tot het maken van video’s waarover je andersmans geluid kunt plaatsen. Dat levert honderden miljoenen in elkaar geknipte en geplakte filmpjes op van jonge tieners wereldwijd die populaire dansjes nadoen op popliedjes en hun helden playbacken – precies de techniek die Cooper inzette voor haar comedy. 

‘How to Medical’ was slechts het tiende filmpje dat ze plaatste, na enig geëxperimenteer. Het succes verbaasde haar. Tegen The Atlantic zei ze dat ze zich er ‘enigszins schuldig’ over voelde, omdat het relatief weinig moeite kostte het te maken – ze deed het even snel terwijl haar man stond te koken – en er geen enkel schrijfwerk aan te pas kwam.

Omdat ze Trump niet nadoet of van commentaar voorziet, maar zelf laat spreken, is het voor Trump-aanhangers minder makkelijk haar te bekritiseren. Het zijn immers zijn eigen woorden.

Cooper stapt met haar filmpjes in een gat dat is ontstaan nu comedy niet meer met publiek kan worden uitgevoerd. Naast de video’s over Trump maakte ze ook filmpjes waarin ze Elon Musk playbackt die aan een journalist uitlegt dat zijn nieuwe baby X AE A12 heet, en uit zijn slof schiet wanneer de interviewer niet blijkt te weten dat A12 ‘alleen maar het coolste vliegtuig ooit’ is (genoemd naar de straaljager Archangel-12, de codenaam van de Lockheed-12). In een andere video playbackt ze de burgemeester van Las Vegas, Carolyn Goodman, die uitlegt dat ze de bevolking van haar stad als ‘controlegroep’ aanbiedt voor coronarichtlijnen.

Het zijn woorden van mensen aan de top van de maatschappelijke piramide, gestript van het uiterlijk vertoon dat bij hun macht hoort. Want om de woorden van Donald Trump hangt een aura van bevestiging: het officiële decor, de professionals uit het Witte Huis die om hem heen staan, de medisch experts, de journalisten, de uitzending op televisiekanalen, de analyses in nieuwsjournaals, en bovenal zijn titel: president van de Verenigde Staten. Die context geeft zijn woorden keer op keer een stille legitimatie. Sarah Cooper verwijdert die context en laat zien hoe de macht eruitziet zonder het harnas dat haar omhoog houdt.