Een symbolische, stille iftar
Het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) organiseerde dit jaar een aangepaste, symbolische variant op de nationale iftar. Het reikte ook voor het eerst de Vredesprijs uit.
Dit jaar begon de nationale iftar in het Haagse restaurant Juliana Plaza aanmerkelijk rustiger dan anders. Waar zich normaal gezien rond het verbreken van het vasten een rumoerige gezelligheid meester maakt van de ruimte, hing er vanavond een plechtige stilte in de voormalige kerk. En dus kon je tijdens de toespraken zachtjes de pannen horen sissen in de keuken.
Rond de 200 gasten nodigt de landelijke moskeekoepel Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) jaarlijks uit. Het overgrote merendeel daarvan moest worden afgezegd vanwege het coronavirus. In plaats daarvan kwam er een aangepaste, symbolische variant op het evenement, met een elftal prominente gasten. Zoals elk jaar waren er vertegenwoordigers van de joodse en christelijke gemeenschap bij. Onder de genodigden ook de hoofdredacteur van deze krant, Cees van der Laan, en minister Grapperhaus van justitie en veiligheid, tevens minister van eredienst.
Het enige wat hetzelfde bleef was het thema: vrijheid en optimisme, naar aanleiding van 75 jaar bevrijding. “Tsja”, zegt mede-organisator Ebubekir Ozture als hij de microfoon krijgt. “Je zou misschien denken dat dit thema in deze tijd niet zo voor de hand ligt vanwege corona. Maar we hebben er toch aan vast gehouden, juist vanwege de beperkingen en moeilijkheden van dit moment.”
‘Tel geen dagen, maar zorg dat de dagen tellen.’
Mensen die elkaar normaal gezien een knuffel zouden geven, of een hand, kijken elkaar nu op anderhalve meter van elkaar een beetje verloren aan. Het contrast met de voorgaande jaren valt ook andere gasten op. “Ik merk ook dat ik meteen langzamer ga praten”, zegt Aydin Peksert, bestuurder bij het CMO en medewerker bij DENK. “Wat dat betreft is het wel een saaie ramadan. Iedereen is thuis. Het is heel monotoon. Heel veel van hetzelfde. Je kan niet uit eten, je kan geen gasten ontvangen - en al helemaal geen families, wat juist gebruikelijk is.”
De minister houdt een overdenking, waarbij hij de bokslegende en moslim Mohammed Ali citeert, voor inspiratie in deze door corona bevangen tijd. “Tel geen dagen, maar zorg dat de dagen tellen.”
“Hoe verleidelijk is het om de dagen te tellen dat het coronavirus de dagen in zijn greep houdt”, aldus de minister. “Of om te treuren. Maar wat levert het op? Voor je het weet is er weer een dag treurend en tellend doorgebracht. Een dag waarop je ook naar iemand had kunnen omkijken. Daar draait het binnen elke religie om. Ook binnen de islam. En zeker in de ramadan, waarin je nog meer dan anders de verbinding zoekt.”
De minister noemt nog een aantal ramadanwaarden, zoals barmhartigheid, zelfdiscipline en vrijgevigheid. “Die hebben we juist nu zo hard nodig.”
Groot compliment
Voor het eerst wordt een prijs uitgereikt namens het CMO, de Vredesprijs 2020. Hij is voor Jan Post Hospers, die als predikant van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) al jaren tot taak heeft de verbinding met de islamitische gemeenschap te zoeken. Op een schildersezel staat de prijs te wachten, gehuld onder een doek. Het is een schilderij van een met goud en bloemen afgezette kaftan.
Als de joodse Hanneke Gelderblom, oud-gemeenteraadslid voor D66 in Den Haag, en samen met de predikant betrokken bij het OJCM (Overleg Joden, Christenen en Moslims), hem kort toespreekt, klinkt Hospers er eerst nog vrij nuchter onder. De microfoon wordt aan hem doorgegeven met behulp van een servet, een voorzorgsmaatregel tegen het coronavirus. “Als je zo’n prijs krijgt van de moslimgemeenschap, met een verhaal erbij van joodse zijde, dan voel ik dat als een ontzettend groot compliment.”
Even later haalt CMO-voorzitter Muhsin Köktas herinneringen op aan zijn jeugd in Almelo, waar door kinderen van de kerk geld werd ingezameld voor de bouw van de moskee. De predikant vraagt de microfoon weer terug. Hij wijst naar de andere kant van de zaal, waar zijn echtgenote Trijnie zit. “Zij was een van die basisschoolkinderen in Almelo”, vertelt hij. Dan blijkt de uitreiking toch meer met hem te doen dan op het eerste oog te zien was. Zijn stem stokt, en dan is het nog stiller. Maar Trijnie is al opgestaan en loopt op hem toe. Ze slaat haar armen om de dominee heen – en dan is er toch nog een knuffel gegeven vanavond.
Lees ook:
De ‘ivtar’ is virtueel en vegetarisch
Met het idee van een vegetarische iftar belandden de jonge Indonesische moslims vorig jaar op de zevende plaats tussen de burgerinitiatieven in de Duurzame 100 van Trouw. Dit jaar werd het met 28 deelnemers voortgezet.