‘Er sterven in Amerika nog altijd meer mensen dan er demonstreren’

Jij zit zelf in New York, de stad waar de meeste coronaslachtoffers zijn gevallen. Nu lijkt de stad over de piek heen. Wat doet dat met de mensen?

‘Tot een aantal weken geleden vielen hier bijna duizend doden per dag, dat aantal ligt nu rond de driehonderd. Door de dalende cijfers ontstaat bij de meeste New Yorkers het gevoel dat het ergste achter de rug is. Er wordt wel gesproken over het risico op een tweede golf, maar tegelijkertijd merk je dat de mensen die het virus niet hebben gekregen nu een soort irrationeel gevoel van onkwetsbaarheid ontwikkelen.

‘Hiernaast merk je een groot verschil tussen verschillende bevolkingsgroepen in de stad. Het virus heeft harder huisgehouden in de arme wijken van de stad, waar overwegend Afro-Amerikanen wonen. Zij konden het zich niet veroorloven om thuis te blijven. De mensen uit deze wijken zijn zich sterker bewust van de risico’s dan de witte Amerikanen die de afgelopen weken vanuit huis werkten en de luxe hadden om het openbaar vervoer te mijden.’

In zes weken tijd vroegen ruim 30 miljoen Amerikanen een werkloosheidsuitkering aan, en dat aantal blijft toenemen. In onder meer Michigan en Florida demonstreerden mensen. Verwacht jij dat zulke demonstraties de komende weken vaker voor gaan komen?

‘De meeste Amerikanen hebben amper reserves. Ze kunnen het vaak niet langer dan een maand uitzingen als ze geen inkomen meer ontvangen. Je ziet lange rijen voor de voedselbanken en merkt op straat dat de zorgen toenemen. Een deel van de demonstranten gaat met een economisch motief de straat op. Een ander deel is principieel tegen overheidsingrijpen en baalt dat het niet is toegestaan om je tweede huis te bezoeken of te vissen.

‘In de meeste staten worden de maatregelen nu voorzichtig versoepeld. Zo gaan in Florida de stranden weer open, in Texas de meeste winkels en in Michigan mogen mensen vanaf 7 mei weer buiten werken. Dus ondanks de toenemende zorgen zijn er steeds minder maatregelen om tegen de demonstreren.’

Je was zelf bij een demonstratie in Michigan. Wat voor mensen tref je daar?

‘Absoluut geen domme of ongeïnformeerde mensen. Zij vinden dat ze zelf het risico moeten kunnen nemen om weer aan het werk te gaan. Als de economie instort vallen er ook slachtoffers, is hun argument. Daarnaast komen deze mensen vaak van het platteland, waar relatief weinig slachtoffers zijn gevallen in vergelijking met de grote steden. 

‘Het is dan ook niet zo gek dat zij minder begrip hebben voor de maatregelen dan mensen die in Detroit (de grootste stad van Michigan, red.) zagen wat het virus kan aanrichten. In Detroit zijn meer dan duizend slachtoffers gevallen, ruim een kwart van het totaal in de staat Michigan. Voor de mensen van het platteland is dat letterlijk ver van hun bed.

‘Wel wil ik benadrukken dat de demonstranten veruit in de minderheid zijn. In Michigan waren er afgelopen vrijdag een paar honderd op de been. Er sterven nog altijd meer mensen dan er demonstreren.’

President Trump riep op om de maatregelen in Michigan te versoepelen en haalt uit naar onder meer China en de WHO. Wat vinden de Amerikanen van zijn opstelling?

‘De peilingen wijzen op een kleine teruggang in populariteit, maar de loyaliteit onder de Trump-stemmers is ontzettend groot. De meeste van zijn kiezers vinden dat hem niet zoveel te verwijten valt. De hele wereld is immers getroffen door het virus.

‘Trump haalt nu hard uit naar China, de WHO en de pers. Een groot deel van zijn achterban vindt dat daar ook wat voor valt te zeggen. China heeft grote fouten gemaakt door de uitbraak lange tijd verborgen te houden. En de meeste Amerikanen staan sowieso argwagend tegenover internationale instanties, dus de kritiek op de WHO kan bij het grootste deel van zijn stemmers op begrip rekenen. Verder zijn ze wel gewend dat Trump het gevecht aangaat met de pers. Dat is niet iets van de laatste maanden, dat past in het patroon van Trumps presidentschap.’

In november neemt Trump het op tegen Joe Biden, die wordt beschuldigd van aanranding van een oud-medewerker, Tara Reade. Wat voor invloed gaat dat op de verkiezingen hebben?

‘Biden reageerde donderdag op televisie voor het eerst openlijk op de aantijgingen en deed dat niet erg handig. Hij dacht ermee weg te komen door te zeggen dat hij het niet had gedaan, maar toen MSNBC-journalist Mika Brzezinski doorvroeg, gaf Biden aan dat het persoonlijke archief van zijn periode als senator niet mocht worden doorzocht. Volgens Biden bevat dat archief toch geen personeelsgegevens, alleen allerlei inhoudelijke beleidsnotities, die mogelijk uit hun context kunnen worden getrokken om de verkiezingen te beïnvloeden. Dat argument kwam niet erg sterk over.

‘Als Biden de komende maanden een welles-nietesspelletje moet blijven spelen rond deze zaak, zal dat niet positief zijn voor zijn kansen tijdens de verkiezingen. Voorlopig gaat hij aan kop in de peilingen, maar ongeveer met dezelfde percentages als Clinton vier jaar geleden, toen zij het opnam tegen Trump. We weten allemaal hoe dat is afgelopen.’