Medewerkers in de thuiszorg en verpleeghuizen zien nog steeds grote tekorten aan beschermende middelen, ondanks het nieuwe verdeelmodel dat twee weken geleden is ingevoerd. 2 op de 5 medewerkers voelen zich onvoldoende beschermd om hun werk te doen. Dat blijkt uit een rondgang onder honderden zorgmedewerkers.
Twee weken geleden, op 11 april, kwam het kabinet met een nieuwe verdeelsleutel voor beschermende middelen. RTL Nieuws ondervroeg 251 medewerkers in de thuiszorg, wijkverpleging en verpleeghuizen of zij sindsdien verbetering zien.
In de thuiszorg en wijkverpleging geeft 78 procent van de deelnemers aan dat er vóór 11 april een tekort was aan mondkapjes, schorten, handschoenen en gel. Nu, twee weken later, is dat nog altijd 63 procent. In verpleeghuizen gaf 63 procent aan dat er voor 11 april een tekort was, dat is nu nog 61 procent. Beroepsvereniging NU'91 ziet in hun onderzoek onder 600 zorgmedewerkers hetzelfde beeld.
Bang voor besmetting
Nog steeds is een flinke groep bezorgd om door hun werk hun gezin of de kwetsbare groep die ze verzorgen te besmetten. Dat was twee weken 57 procent van de werknemers in thuiszorg/wijkverpleging, nu is dat nog altijd 41 procent.
Ook in verpleeghuizen voelt een groot deel (41 procent) van de medewerkers de angst voor besmetting tijdens hun werk. Dat onderschrijft beroepsorganisatie NU'91: "Er voltrekt zich in verpleeghuizen een stille ramp door uitbraken en besmettingen. Een groot deel van de verpleegkundigen en verzorgenden heeft het gevoel dat zij hun patiënten niet voldoende kunnen beschermen. Dat zorgt voor een grote mentale last."
Hergebruiken of zelf repareren
In het onderzoek zeggen zorgmedewerkers tegen RTL Nieuws: "Alcohol, mondkapjes, alles, beschermende brillen, alles is op, we hebben amper iets."
Een zorgmedewerker beschrijft hoe de beschermende jassen moeten worden gerepareerd of dichtgeplakt met plakband om ze veilig te houden. Een aantal zegt dat er gebruik wordt gemaakt van mondkapjes waarvan het niet duidelijk is of die veilig zijn, of ze moeten de mondkapjes steeds hergebruiken.
Zorgen bij thuiszorgmedewerkers
'Schokkend'
Beroepsorganisatie NU'91 deed een vergelijkbare rondvraag onder hun achterban. Zij schrikken van de uitkomsten. "Het is schokkend om te moeten concluderen dat de beschermende middelen nog steeds niet op orde zijn en dat hierdoor onze mensen in de frontlinie nog steeds onvoldoende zijn beschermd. Die beschermende middelen hadden weken geleden reeds op orde moeten zijn."
Nieuwe verdeelsleutel
Twee weken geleden, op 11 april, kwam het kabinet met een nieuwe verdeelsleutel voor de beschermende middelen. Toen zei minister de Jonge daarover: "Ik doe er alles aan, Martijn van Rijn doet er alles aan, dat voor de Pasen dat nieuwe verdeelmodel af is, omdat het nodig is, om te zorgen dat al die medewerkers ook op persoonlijke bescherming kunnen rekenen."
Het ministerie van VWS laat weten dat er wel degelijk een flinke verschuiving heeft plaatsgevonden in de verdeling van de beschermende middelen. "Er gaan nu veel meer beschermingsmiddelen naar de verpleeghuiszorg en thuiszorg. Op dit moment hebben we 130 miljoen mondmaskers in bestelling."
"Via een speciaal opgezette luchtbrug met Azië komen er nu vrijwel dagelijks miljoenen verschillende typen nieuwe mondmaskers binnen. Deze worden meteen en afhankelijk van het besmettingsrisico verdeeld onder ziekenhuizen en instellingen voor langdurige zorg", laat het ministerie weten via de woordvoerder.
Verdeling van schaarste
Branchevereniging van zorgorganisaties Actiz kaartte deze week aan dat er nog steeds schaarste is onder beschermende middelen, en dat er dus sprake is van een verdeling van die schaarste. "Medewerkers in de zorg thuis en in verpleeghuizen moeten veilig kunnen werken", stelt ActiZ in een verklaring.
'Volgens onze informatie zijn er voldoende beschermingsmiddelen, althans om volgens de geldende richtlijnen te kunnen werken', geeft ActiZ-bestuurslid Conny Helder aan. 'Maar het gevoel van onveiligheid bij medewerkers in de zorg thuis en verpleeghuizen herkennen we zeker. Daarom hebben we zowel aan het ministerie van VWS als aan het RIVM gevraagd om nog duidelijker en met onderbouwing uit te leggen waarom de huidige richtlijnen ook nu de juiste richtlijn is, met alles wat we inmiddels weten.'
'Deze mensen staan achteraan'
Kamerleden maken zich boos over de resultaten van dit onderzoek. Fleur Agema (PVV): "Ik ben er boos over. Minister de Jonge doet steeds alsof er heel veel beschermingsmiddelen aan komen en dat is steeds niet zo. Hij moet de mensen die werken in de verpleeghuizen en de thuiszorg niet achter stellen. Ze staan nu achteraan in de rij als het gaat om beschermingsmiddelen."
John Kerstens van de PvdA herkent deze verhalen. "Schande dat zorgmedewerkers nog steeds in de frontlinie staan ‘zonder helm en geweer’, zoals ze het zelf noemen. Ik krijg daar al weken elke dag mails over."
Ook Corinne Ellemeet (GL) maakt zich zorgen. "Dit waren cruciale weken. We hadden allemaal gehoopt dat er nu het verschil gemaakt zou worden en dat er meer beschermingsmiddelen zouden komen. Het is zorgelijk dat er nauwelijks verbetering blijkt te zijn. Dat klopt ook wel met de signalen die ik zelf heb gekregen. Voor veel mensen in de thuiszorg maar bijvoorbeeld ook in de verpleeghuizen die zeggen: we hebben nog steeds heel weinig beschermingsmateriaal."
Dat is ook wat Maarten Hijink van de SP dagelijks hoort. Hij zegt: ''Het is schandalig dat we zorgverleners hun werk laten doen, terwijl ze niet de juiste middelen krijgen. Mensen zijn bang anderen te besmetten of zelf ziek te worden. De vraag is dan terecht: waarom duurt het zo lang?''
