Psycholoog Martin Appelo uit Groningen over corona-aanpak Rutte: 'Ik heb zelden zulke domme maatregelen gehoord, hier komt opstand van'

Martin Appelo.

Martin Appelo. Foto: Archief DvhN

Psycholoog en auteur Martin Appelo (57) uit Den Andel is bang dat de strenge coronamaatregelen tot een opstand leiden. ,,Vanuit psychologisch perspectief heb ik zelden zulke domme maatregelen gehoord. Hier komt opstand van.’’

Appelo is erg geschrokken van de toespraak van Rutte, omdat daaruit volgens hem blijkt dat het beleid nog steeds volledig op de intensive care is gebaseerd. ,,Ik snap dat je zo begint, als de vijand sterk is. Maar dat er nu nog steeds nauwelijks mensen meedenken die verstand van psychologie en gedrag hebben, vind ik onbegrijpelijk.’’

Er zitten volgens hem te weinig niet-medici in het team dat Rutte adviseert. ,,Voor de aanpak van zo’n crisis heb je ook sociale wetenschappers, filosofen en mensen van levensbeschouwelijke aard nodig. Kim Putters van het Sociaal Cultureel Planbureau gaat ook heel erg uit van cijfertjes, hij weet niks van de psychologie van mensen. Ik ben ontzettend boos dat de overheid psychologische mechanismen niet meeneemt in besluitvorming, want dit kan gewoon niet goed gaan op deze manier.’’

'Te weinig aandacht voor andere gevolgen van de crisis'

Volgens Appelo heeft de overheid te weinig aandacht voor die andere gevolgen van de crisis. ,,Vlak achter de intensive care gaan ongelooflijk veel bedrijven failliet, ontstaat een enorme werkloosheid en durven talloze mensen niet met hun kwaal naar het ziekenhuis. Daar moet nu ook aandacht voor komen.

,,We hebben met z’n allen ontzettend ons best gedaan om het korte termijn gevaar te weren. Nu het wat beter gaat, er overzicht ontstaat en we ons gezond verstand weer kunnen gebruiken, moeten er ook met z’n allen voor gaan om de economie te redden.’’

'Mensen die nadenken, accepteren de lockdown niet meer'

In een NOS Radio 1 Journaal zei hij woensdagmorgen dat mensen die een beetje nadenken, de intelligente lockdown niet lang meer zullen accepteren. ,,Levende wezens zijn bereid draconische maatregelen te accepteren als ze in acuut gevaar zijn. Dan doen ze alles om hun leven te redden, maar als het acute gevaar minder wordt, wordt de lange termijn weer belangrijker en gaan mensen weer nadenken over de toekomst. Ze keren zich dan tegen maatregelen die de lange termijn van hun leven naar de bliksem helpen.’’

,,We weten inmiddels wie we in quarantaine moeten zetten, bij wie we soepeler kunnen zijn en welke groep de economie draaiende kan houden", gaat Appelo verder. ,,We zullen niet massaal het Malieveld gaan bezetten, maar als dat onderscheid niet wordt gemaakt, denk ik niet dat weldenkende Nederlanders dit beleid nog lang volhouden."

'Besluitvorming niet heel transparant'

Na de uitzending stond de telefoon roodgloeiend en liep Twitter over van de reacties. ,,Die zijn duidelijk. De ene helft van de bevolking staat achter mij, de andere helft is tegen. Los daarvan krijg ik heel veel steunbetuigingen dat dit geluid ook eens te horen is.’’ Hij heeft de indruk dat de besluitvorming niet heel transparant is.

,,Dat voedt mogelijkheid dat de overheid zich door angst laat regeren. Het is ook maar net welke wetenschapper je inhuurt. In Zweden gaat het dagelijks leven grotendeels gewoon door en is de corona curve gelijk. Overal blijkt dat je niet zo collectief bang hoeft te zijn al de eerste weken werd gedacht.''

Rutte slachtoffer van kuddevorming?

Kan Ruttes opstelling ook door psychosociale factoren worden verklaard? ,,Ik ken hem niet, maar op dat niveau zal ook sprake zijn van kuddevorming. Als grote landen voor een lockdown kiezen, moet je heel sterk staan om wat anders te doen. Hij zal geneigd zijn naar Angela Merkel te luisteren. In de pas willen lopen bij de EU. Op dat niveau spelen allerlei mechanismen. Wat als Zweden een prominentere plek zou hebben? In Israël zijn ze juist nog strenger. En ondertussen zijn de resultaten gelijk en is nog heel veel niet bekend. Ze zeggen dat het nog wel een jaar kan duren maar dat weten we niet. Het virus kan zichzelf ook opheffen.’’