Trots op deze Nederlanders: zo ziet 'samen kunnen we het' eruit

De wereld ligt stil. Scholen, bedrijven, restaurants, winkels, recreatiegebieden en pretparken zijn gesloten. De dingen die we doen, doen we vooral in onze huizen, tuinen, op onze balkons, in onze straten, wijken.

Maar in die stilte is er ook hectiek. Achter de schermen. Er zijn heel veel mensen die keihard en stug doorwerken. Juist nu. Ze hebben allemaal een gevoel van 'schouders eronder', en worden allemaal gekenmerkt door een bepaalde vastberadenheid. Zo van: ik werk door. Wat er ook gebeurt. 

De helden op de achtergrond

23 van die harde werkers spraken we voor de serie 'Zij houden Nederland draaiende'. In eerste instantie denk je dan aan de helden in de zorg, maar er zijn ook helden die niet in die zogenoemde 'frontlinie' werken. Zij zorgen er bijvoorbeeld voor dat artsen mensenlevens kunnen blijven redden.

Zoals Judith, die haar kinderopvang dag en nacht openhoudt, zodat kinderen van zorpersoneel kunnen blijven slapen. "Laat je dochter hier, zodat jij vannacht op krachten kunt komen", had Judith gezegd tegen een verpleegkundige. Die had moeten huilen van opluchting (en vermoeidheid).

Denk ook aan system engineer Kadir, die in een megafabriek in Best (tachtig voetbalvelden groot) CT-scanners repareert waarmee ziekenhuizen longfoto's kunnen maken. Zo kunnen artsen vaststellen of een patiënt besmet is. Normaal doen Kadir en zijn collega's zes weken over zo'n scanner. Nu twee. "We voelen dat er haast is."
 

Haast

Wie ook wordt gedreven door haast: vrachtwagenchauffeur Arie (al wil hij wel even benadrukken dat hij niet sneller rijdt dan mág).

Arie rijdt door heel Nederland met een speciale vrachtwagen, een soort omgekeerde koelkast waar het 21 tot 25 graden is. Zodat de medicijnen die hij vervoert goed blijven en 'al dat spul' meteen door ziekenhuizen kan worden gebruikt.

"Het is drukker dan ooit", zegt Arie. Juist nu.

Sommige mensen kregen ineens met een werkdruk te maken die ze nooit eerder waren tegengekomen in hun baan. Dat kan vakkenvuller Jeremy beamen: hij heeft de afgelopen weken wel honderd keer het zweet van zijn voorhoofd geveegd toen het gehamster in zijn supermarkt begon. En pakketjesbezorger Alieke heeft het idee dat het kerst is, zo veel moet ze bezorgen.

Er zijn ook mensen die door deze crisis in de financiële problemen komen. Ook die mensen moeten worden opgevangen, dus ook voor die mensen staan hulptroepen klaar.

Voedselbankmedewerker Niek draait overuren in zijn mega-magazijn in Utrecht en probeert zo veel mogelijk gezinnen van avondeten te voorzien. En het worden er steeds meer. UWV-medewerker Bert heeft heel veel panikerende, bezorgde ondernemers aan de lijn die wakker liggen door geldzorgen. "Dit heb ik nog nooit meegemaakt", zei Bert erover. "Dit is niet normaal."

Geruststellen, keer op keer

Maar, het moet gezegd: de wereld ís ook niet normaal nu. De wereld is anders dan anders. De mensen die blijven doorwerken, zagen ook hun vak veranderen. 

Apothekersassistente Daniëlle vertelt hoe mensen ineens met mondkapjes op haar apotheek in komen. Drogist Lammie heeft nog nooit eerder lege paracetamolschappen gezien in haar winkel en woonbegeleidster Danisha is geen woonbegeleidster meer, maar 'geruststeller'. Keer op keer is ze bezig haar verstandelijk beperkte cliënten te vertellen dat het wel goed komt.

"Straks mag je weer naar buiten, maar het duurt nog wel even", zegt ze dan tegen haar cliënten. En aan RTL Nieuws vertelde ze: "Ik wil ze zo graag knuffelen, juist nu, maar dat kán nu niet." In de woongroep waar Danisha werkt, turven bewoners nu hoeveel knuffels ze nog van Danisha tegoed hebben. De teller staat op 200. 

Niet voor de dagjesmensen

Voor mensen zoals Danisha – de mensen die de zwakkeren in de samenleving verzorgen, opvangen, zo nodig opvrolijken en geruststellen – voor hén blijft treinconducteur Roy zijn diensten draaien. "Niet meer voor dagjesmensen, maar voor die alleenstaande moeder die geen auto heeft en overuren draait in het ziekenhuis", zei hij.

Buschauffeur Bart houdt zichzelf dat ook voor als hij weer door de 'ongekend lege straten' van Haarlem rijdt. "Er zijn mensen die ons nodig hebben. Ik zie nog meer dan normaal in hoe belangrijk het is dat wij doorgaan."

Juist nu

En zo zijn er nog meer beroepen die in deze tijd een soort vangnet voor ons land zijn. Ze hebben het rustiger, vervelen zich soms zelfs, maar stoppen met werken? Kan niet. Geen dénken aan. Want voor een kleine groep in de samenleving zijn ze wel nodig. Juist nu.

Zoals stewardess Tum, die enkel nog vliegt met de laatste repatriëringsvluchten. Doodse stilte aan boord, bezorgde blikken, paniek als iemand kucht. Leuk is het niet, vertelde Tum eerlijk. Maar wel noodzaak. "Mensen willen naar huis."

Ook brandweerman André werkt nu meer als achtervang. Ook hij heeft het namelijk rustiger – er zijn minde grote branden en minder verkeersongelukken omdat mensen thuis zijn. Dus ja, stiekem is het soms wel een beetje saai in de kazerne, maar wat moet hij dan? Thuis blijven? Nee joh.

"Ik ben geen bankzitter. Ik ben brandweerman", zei hij. En: "Wij staan paraat voor als het moet."

Harder werken

Die grote mate van paraatheid, de bereidheid om harder en meer te werken: die hadden deze 23 mensen allemaal. Zonder uitzondering. Een gedrevenheid die niet te veinzen is, niet afhankelijk is van een ondertekend werknemerscontract. Een gedrevenheid die nu eenmaal ín je zit.

Misschien is dat dan wat je 'passie' kunt noemen. Of 'liefde voor het vak'. 

Eén van de 23 geïnterviewden zei: "Tja, het zit nu eenmaal in mijn dna. Word je mee geboren." En iemand anders: "Zo ben ik nu eenmaal opgevoed. Niet zeuren, maar doorgaan."

Niet dat ze er te koop mee lopen, hoor, met dat harde werken. Je hóórde de mensen haast door de telefoon heen hun schouders ophalen terwijl ze hun verhaal deden.

Zo van: ach. Ja. Het is normaal. Toch?

Vuilnisman Dennis ziet het als zijn plicht om de straten schoon te houden. "Juist nu de wereld een chaos is, mensen banger zijn, moeten de straten opgeruimd zijn." 

Ook rioolmedewerker Vincent doet 'gewoon' zijn ding en voorkomt dat toiletten overlopen en het 'een vieze zooi wordt' in ons land. "Het is wel anders om nu te werken", zei hij, "voor sommige mensen ben ik de enige visite. En ik mag geen handen schudden, geen kopje koffie meer drinken bij de mensen thuis. Maar weet je? We gaan door."

Want ook een stilstaande wereld moet draaiende worden gehouden.