Terug naar de krant

Groeiend verzet bij verpleeghuispersoneel

Leeslijst Onderzoek

Verpleeghuizen Het tekort aan testen, mondkapjes en brillen stuit op steeds meer verzet. Wek geen verwachtingen die je niet waar kunt maken, zegt een directeur.

Leeslijst

Ze staan vrijdag in de vroegte voor verzorgingstehuis De Leeuwenhoek op de Rotterdamse Kruiskade met een spandoek: Helden zonder hulpmiddelen? Beschermingsmiddelen nu! In De Leeuwenhoek is bijna de helft van de bewoners van een afdeling voor dementerende ouderen overleden aan Covid-19, bleek deze week.

Hulpverleners zijn gefrustreerd en worden boos om de groeiende tekorten aan beschermingsmiddelen. In verpleeghuizen krijgen medewerkers ze veelal niet. Daar hebben ze dikwijls ook geen recht op volgens de richtlijnen van het RIVM.

Demonstrant Petra van Ham, verpleeghuismedewerker in Delft, vindt dat zij en haar collega’s het te lang hebben gepikt. „Die richtlijnen gaan uit van schaarste. Dat is de verkeerde weg. We hadden veel eerder moeten zeggen: dit kan echt niet. De verzorgenden vragen al weken om goede bescherming, vooral om professionele mondkapjes.”

Ongebruikelijk

Ook dokters vinden inmiddels dat de risico’s van Covid-19 voor hulpverleners te groot zijn. Artsenfederatie KNMG kwam vrijdag met een ongebruikelijk advies aan haar achterban: wees terughoudend met hulpverlening als er niet voldoende beschermingsmiddelen aanwezig zijn. KNMG stelt de adviezen van het RIVM niet ter discussie, maar toont zich bezorgd dat de richtlijnen niet worden gevolgd door de tekorten.

Het is geen stille ramp, maar een te lang genegeerde ramp, zegt Inge Rinzema, voorzitter van de beroepsorganisatie van verpleegkundig specialisten in het verpleeghuis. „Het applaus, de attenties en de heldenstatus; het is allemaal gebakken lucht zonder dat wat we het hardst nodig hebben: de persoonlijke beschermingsmiddelen. Wij willen die middelen, en ze zijn er gewoon niet. Wij kennen ook die beelden uit Italië van al die verzorgers die te veel blootgesteld zijn aan het virus. Als we niets doen gaan we dood, en onze bewoners zullen als eerste gaan.”

Wim Martens, bestuurder van zorginstelling WZU Veluwe, is gefrustreerd. „Wij lopen tegen muren aan, tegen een enorme bureaucratie. Wij hebben kwetsbare patiënten en we maken ons ernstig zorgen over de veiligheid van onze medewerkers.”

10 procent

Martens is verantwoordelijk voor twaalfhonderd medewerkers in zeven verpleeghuizen. Van de bestellingen die hij plaatst, honoreert het Regionale Overleg Acute Zorg ruwweg 10 procent, vertelt hij. Martens bestelde zevenhonderd schorten voor de komende dagen en kreeg er honderd. „Hoe komen wij dan de paasdagen door?”

Hij hoorde minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) de afgelopen week allemaal „fantastische toezeggingen” doen. Zoals de groei van het aantal testen naar 17.500 per dag. „Maar er komt weinig van de grond. In onze branche werken 400.000 mensen. Je wekt als minister verwachtingen die je niet waarmaakt. Zeg dan gewoon dat het er niet is.”

Martens regelde ten einde raad zelf een route voor extra testen voor het personeel, via een lab in het Verenigd Koninkrijk – had hij gehoord van een collega uit het oosten van het land.

Ziekteverzuim

Ondertussen loopt het ziekteverzuim onder zijn personeel op. Een aantal mensen nam ontslag omdat ze het werk niet meer aandurven. „Wij hebben ook medewerkers die thuis blijven vanwege de risico’s voor hun partner. Dat is heel begrijpelijk, maar dat staat niet in de richtlijn van het RIVM. Die houdt daar geen rekening mee. Tussen de richtlijnen en de praktijk zit een wereld van verschil.”

De verpleeghuisbestuurder maakt zich misschien nog wel de meeste zorgen over de fase die nog komen gaat. Zijn personeel staat onder grote druk, moet emotioneel zware afwegingen maken. Hij verwacht een golf van burnouts door stress na de crisis.

„Die medewerkers hebben thuis ook nog kinderen die ze les moeten geven, partners die ze moeten beschermen. En sommigen doen ook mantelzorgtaken voor buren of familieleden.”

Maar gelukkig ervaart hij ook saamhorigheid. Mensen van zijn zorginstelling hebben het plaatselijke ziekenhuis in Harderwijk veel geholpen. „Wij kregen zojuist een partij schorten omdat we veel gedaan hebben als herstel-unit voor het St Jansdal. Dat is mooie solidariteit.”

Correctie (13 april 2010): In een eerdere versie van dit stuk had de demonstrant een verkeerde naam gekregen. Dit is verbeterd.

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 11 april 2020.

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Maximaal 120 woorden a.u.b.
Vul je naam in