Direct naar artikelinhoud
Nieuwe regelingen

UWV gaat haar drukste weken ooit tegemoet. Kan de instantie dat wel aan?

Beeld Studio Vonq

Arbeidsrechtjurist Pascal Besselink verwacht een hausse aan werk bij het UWV nu allerlei regelingen voor werkgevers van start gaat. Met alle risico’s van dien.

Uitkeringsinstantie UWV gaat haar drukste weken ooit tegemoet. Niet alleen zullen tienduizenden, misschien wel ruim honderdduizend noodlijdende bedrijven een beroep doen op de speciaal voor hen in het leven geroepen loonkostenregeling. Sinds 1 april vragen ook nog eens tienduizenden werkgevers compensatie aan voor eerder betaalde transitievergoedingen. Die enorme drukte brengt heel wat risico’s en discussie met zich mee, verwacht arbeidsrechtjurist Pascal Besselink van juridisch dienstverlener DAS.

Misbruik ligt op de loer

Is er bij het UWV wel voldoende mankracht om al die aanvragen van door het coronavirus gedupeerde ondernemers op te pakken, vraagt Besselink bijvoorbeeld zich af. Kunnen de ict-systemen het wel aan? Of ontstaat er juist in deze drukke tijden een digitale opstopping? Daarnaast waarschuwt de arbeidsjurist voor een enorme werklast op de afdeling Bezwaar en Beroep van het UWV en wijst hij in het geval van de coronaregeling op het risico op misbruik van belastinggeld.

Met de in een paar weken in elkaar gezette NOW-regeling, kort voor de ‘Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid’, schiet het kabinet gedupeerde bedrijven te hulp die hun loonkosten nog amper kunnen ophoesten. Wie minimaal 20 procent omzetverlies draait kan tot 90 procent van de loonkosten vergoed krijgen. Mits er geen ontslagen vallen en salarissen betaald blijven worden. 

Om al die getroffen ondernemers zo snel mogelijk (binnen twee tot vier weken) van dienst te zijn, zijn de eerste controles minimaal. Misbruik ligt daardoor op de loer, zegt Besselink. “Bedrijven kunnen een voorschot krijgen van 80 procent. Achteraf wordt berekend of het juiste bedrag is uitgekeerd.” Gaan bedrijven ondertussen failliet, dan kan het eventueel te veel voorgeschoten geld niet teruggevorderd worden. 

‘Niet ideaal’

Maar, zegt Besselink ook, veel bedrijven hebben het geld hard nodig. Hij verwacht dan ook geen grootschalige fraude. Veel vervelender zijn de bestaande onzekerheden omtrent de NOW. De regeling is in een paar weken in elkaar gezet, volgens Besselink ‘heel knap’,  maar heeft daardoor ook wat  losse eindjes. Wanneer tellen bonussen wel mee voor de loonsom en wanneer niet? En hoe zit het met pas opgestarte bedrijven die nog geen jaar bezig zijn en niet kunnen aantonen hoeveel omzet ze afgelopen voorjaar draaide? 

Volgens Besselink kunnen deze onduidelijkheden leiden tot een lagere uitkering en bezwaarschriften bij de afdeling Bezwaar en Beroep. In het uiterste geval leidt de discussie zelfs naar een gang naar de rechter. “Dan kun je het UWV via een kort geding dwingen tot het betalen van een voorschot. Maar dat is voor ondernemers ook niet ideaal. Al die tijd hebben ze hun geld namelijk niet.”

Transitievergoedingen

Dan is er nog die andere groep werkgevers die wacht op een compensatie, namelijk degenen die onlangs een slapend dienstverband hebben verbroken. Voor werknemers met zo’n dienstverband is er, na een ziekbed van minstens twee jaar, geen zicht op terugkeer op de werkvloer. Loon krijgen ze ook niet meer. Toch blijft ontslag vaak uit, omdat dat de werkgever tienduizenden euro’s aan transitievergoeding kan kosten. Om werkgevers aan te sporen tot ontslag, kwam het Rijk een jaar geleden met een compensatieregeling. Wie de transitievergoeding betaalt, kan dat geld terugkrijgen via een fonds waaruit het UWV uitkeert.

Alleen juist nu duizenden werkgevers de vergoeding hebben overgemaakt en sinds week beroep kunnen doen op de compensatieregeling, is er veel onduidelijkheid. Want krijgen werkgevers hun geld ook terug als ze hun medewerker op last van de rechter een schadevergoeding hebben betaald? Is dat hetzelfde als een transitievergoeding bij ontslag? En wanneer heeft een werkgever voldoende zijn best gedaan zijn zieke werknemer weer aan het werk te helpen? Al die vraagtekens kunnen een lagere compensatie dan gewenst tot gevolg hebben. Met wederom veel bezwaarschriften en mogelijk beroepsprocedures als resultaat.

Was het wel zo verstandig om het toch al drukke en onderbezette UWV in te zetten voor de uitvoering van de NOW? Veel keus had minister Koolmees niet. “UWV is bij uitstek de instantie voor deze uitkeringen.” Maar om opstoppingen in aanvragen te voorkomen en op te lossen, zegt Besselink, moet het ministerie nu al voorbereidingen treffen.

Lees ook:

Tientallen miljarden voor de economie: een ongekend noodplan voor een ongekende situatie

Het kabinet trekt tien tot twintig miljard euro uit om de ergste economische nood te leningen. Of zonodig meer. Een overzicht van de maatregelen.