Terug naar de krant

Pandemie legt tekortkomingen supermacht bloot

Leeslijst commentaar

verenigde staten

Leeslijst

Het hele land is geraakt, maar het zijn de beelden uit New York die het Amerikaanse drama op afstand zichtbaar maken. Het witte hospitaalschip Comfort van de Amerikaanse marine in de haven, het transport van stoffelijke overschotten per heftruck in Brooklyn, het noodhospitaal van witte tenten in Central Park. De stad die als geen andere symbool staat voor ongebreidelde mogelijkheden van globalisering en kapitalisme, is nu het epicentrum van de pandemie in de VS.

Het aantal slachtoffers nam de afgelopen dagen snel toe. Johns Hopkins University telde zondag 308.850 besmettingen (waarvan 63.306 in New York), en 8.407 doden (New York 2.624). Het totaal aantal doden zou kunnen oplopen tot tussen 100.000 en 240.000 als de Amerikanen zich strikt houden aan de beperkingen die nu van kracht zijn. Vorige week werden Amerikanen opgeschrikt door het nieuws dat honderdduizend nieuwe lijkzakken besteld waren.

De komende twee weken, zeggen virologen, worden cruciaal. Buiten New York zijn er ernstige besmettingshaarden in Detroit en Louisiana en nieuwe haarden in Pennsylvania en Colorado. President Trump was zaterdag heel direct over de prognose voor de nieuwe week: „there will be a lot of death.”

De epidemie leidt ook razendsnel tot economische rampspoed. In twee weken tijd vroegen bijna 10 miljoen Amerikanen steun aan bij de overheid omdat ze hun baan zijn kwijtgeraakt, normaal zijn dat er in een vergelijkbare periode rond 500.000. De economie zou dit jaar met 7 procent kunnen krimpen.

De VS mogen dan supermacht zijn en voorbeeldland, de pandemie legt de zwakheden van het land genadeloos bloot. De afkeer van een grote overheid, de grote inkomensverschillen, de slechte ontslagbescherming en de schrale gezondheidszorg zijn nu nadelen.

Daar komt bij dat het gedrag van president Trump wekenlang ronduit onverantwoord was. Door het probleem eerst te ontkennen en vervolgens te bagatelliseren ging kostbare tijd verloren. Half-januari was duidelijk dat er een virusuitbraak was in het Chinese Wuhan, de Amerikaanse overheid begon pas halverwege maart met de aanschaf van mondkapjes.

Pas oog in oog met de rampspoed en onder de aanhoudende druk van dramatische prognoses draaide Trump bij. En ook nu nog doet hij onverantwoorde uitlatingen.

Zaterdag maakte hij weer hoopvol gewag van een coronamedicijn en terwijl hij de bevolking in ernstige bewoordingen voorbereidde op een rampzalige week, opperde hij ook de mogelijkheid dat de beperkingen met Pasen versoepeld zouden kunnen worden om kerkgang mogelijk te maken. Vrijdag kregen Amerikanen het advies mondkapjes te dragen, Trump zei dat hij het advies niet zou opvolgen. Met dedain voor wetenschap en een permanente guerrilla tegen de ‘deep state’ kun je het van een pandemie niet winnen.

De VS zijn een land dat niet gewend is om zich in te dekken tegen mogelijke toekomstige rampspoed en waar de zorg voor zwakkeren niet vanzelfsprekend een overheidstaak is. Dat wreekt zich nu. Maar de VS zijn ook het land dat steeds weer wist te verrassen met nieuwe vindingen, creativiteit en energie. Een eerste en omvangrijke reddingsoperatie voor de economie bewees dat de sterk verdeelde Amerikaanse politiek niet geheel verlamd is. Hopelijk laat die befaamde ‘can-do’-houding de Amerikanen de komende weken niet in de steek en maakt Trump de situatie niet nog erger dan ze al is.

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 6 april 2020.

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Maximaal 120 woorden a.u.b.
Vul je naam in