Nog steeds 29 Haagse jihadisten in Syrië en Irak; aandacht voor extremisme blijft nodig

© archief
DEN HAAG - Nog steeds zitten 29 volwassenen en tientallen kinderen uit Den Haag in Syrië en Irak. Zij maken onderdeel uit van een grotere groep van ruim 150 Nederlanders die naar Syrië en omringende landen zijn gereisd met een 'jihadistische intentie'. Dat blijkt uit een rapport van de gemeente Den Haag over de aanpak van polarisatie, radicalisering en extremisme vorig jaar.
Uit het stuk dat door waarnemend burgemeester Johan Remkes aan de Haagse gemeenteraad is gestuurd word ook duidelijk dat hier in de stad enkele tientallen mensen rondlopen die vanwege hun extremistische opvattingen mogelijk een gevaar vormen voor de samenleving. Zij volgen een speciaal programma ('contra terrorisme, extremisme en radicalisering') zodat ze weer 'aansluiting' krijgen bij de maatschappij.
De extremisten krijgen daarbij op allerlei fronten hulp. Zoals bij het vinden van een woning, het krijgen van een inkomen, wegwerken van eventuele schulden en het vinden van dagbesteding. Remkes: 'De hierbij gehanteerde werkwijze sluit nauw aan bij de wijze waarop ex-gedetineerden worden ondersteund bij hun terugkeer in de samenleving, met het oog op het voorkomen van recidive.'

Complex

Maar makkelijk is het niet, aldus de burgemeester. Volgens hem is deradicalisering een 'complex fenomeen', een ‘intrinsiek proces, waar de overheid veel minder invloed op kan uitoefenen'. Wel is het aantal gevaarlijke extremisten in de stad 'relatief stabiel'. De hele Nederlandse jihadistische beweging bestaat, blijkt uit het rapport, uit ruim vijfhonderd personen.
De verwachting is dat de Hagenaars die nu nog in Syrië en Irak zitten heel moeilijk terug kunnen komen naar ons land. 'Van potentiële terugkeerders blijft een dreiging uitgaan, ook voor Den Haag. Zoals bekend, spant de regering zich niet actief in om in Irak of Syrië verblijvende uitreizigers of hun kinderen terug te halen en wordt hen in een aantal gevallen het Nederlanderschap ontnomen', aldus het rapport.

Plek krijgen in de maatschappij

Toch bestaat de mogelijkheid dat er een aantal erin slagen terug te komen. En dat is tot nu toe ook in beperkte mate gelukt. ‘Zij zullen in dat geval op termijn, al dan niet na het uitzitten van een gevangenisstraf, weer een plek krijgen in de samenleving.’ Omdat goed te laten verlopen, zijn voorbereidingen getroffen. Bijvoorbeeld door het leggen van contact met in Den Haag achtergebleven gezinsleden van uitreizigers.
De afgelopen jaren ontstond ook met regelmaat discussie over de komst van omstreden predikers naar Den Haag en een eventueel verbod daarvan. Remkes stelt dat op dit gebied inmiddels een duidelijke lijn is ontstaan. Het is aan het Rijk om te bepalen of ze, als het gaat om mensen van buiten de EU, een visum krijgen. Als het gaat om predikers die geen visum nodig hebben, gaat de gemeente met de organisatie in gesprek om de 'maatschappelijke impact' te bespreken. Het is dan aan de organisatie om de bijeenkomst al dan niet door te laten gaan. Als dat wel gebeurt, kan achteraf worden opgetreden worden als blijkt dat er strafbare uitspraken zijn gedaan.

Rechts-extremisten

Naast dat gemeente, politie en veiligheidsdiensten aandacht houden voor radicale moslims, worden ook rechts-extremisten in de gaten gehouden. Na de aanslagen in 2019 in Christchurch, Oslo en Halle kwamen er ook in Den Haag signalen binnen dat er hiervoor alle reden is. De extreemrechtse scene in Nederland is 'relatief klein, gefragmenteerd en geweldloos'. Toch, stelt het rapport: een aanslag van extreemrechts georiënteerde eenlingen kan ook in Nederland niet worden uitgesloten.
Daarom is in Den Haag vorig jaar meer aandacht geweest voor het opbouwen van een netwerk in deze kringen, zodat deze vormen van extremisme snel kunnen worden gesignaleerd.

Laksheid

Remkes waarschuwt in een brief aan de gemeenteraad ook voor laksheid op het gebied van radicalisering. 'Het risico is aanwezig dat de alertheid op extremisme afneemt als er een periode geen incidenten meer zijn geweest. Daarvan ben ik mij terdege bewust. Het is daarom noodzakelijk dat er aandacht voor extremisme blijft.'