Niet zieke passagiers MS Zaandam mogen ‘coronaschip’ af

Het door het coronavirus getroffen cruiseschip meerde gisteravond onder strikte voorwaarden aan in Port Everglades, bij Fort Lauderdale in Florida. Op het schip hebben tientallen passagiers symptomen van het nieuwe coronavirus en zijn vier passagiers overleden. Er zijn nog vijf Nederlanders aan boord. Ook is het lichaam van een overleden Nederlander nog op het schip. Het assisterende zusterschip Rotterdam legde eveneens aan in Port Everglades.

Eerder gisteren was een groep van veertien Nederlanders overgestapt naar de Rotterdam, liet een woordvoerster van rederij Holland America Line weten aan het ANP.

Een kleine groep ernstig zieke passagiers zal naar lokale ziekenhuizen worden vervoerd. Volgens persbureau Associated Press (AP) zijn 26 passagiers en 50 bemanningsleden ziek en heeft de rederij voor 13 passagiers en 1 bemanningslid ruimte gereserveerd in twee lokale ziekenhuizen.

Passagiers aan boord van beide cruiseschepen die voldoen aan de Amerikaanse richtlijnen om te mogen reizen, vliegen na aankomst in Florida zo snel mogelijk naar huis. 

De autoriteiten in Florida wilden het schip eigenlijk weren omdat het coronapatiënten aan boord heeft, maar president Donald Trump meldde later dat hij de opvarenden toch te hulp zou schieten.

In een verklaring bedankte de Holland America Line Trump en de Amerikaanse autoriteiten voor het laten aanmeren van de Zaandam en de Rotterdam waardoor ‘bijna 1200 gasten’ terug naar huis kunnen.

Ook minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok dankte de Amerikaanse regering voor het laten aanmeren van de twee schepen. ,,De gezondheid en het thuiskrijgen van de passagiers hebben prioriteit”, twitterde Blok.

Burgemeester Dean Trantalis van Fort Lauderdale maakte eerder bekend dat de Amerikaanse kustwacht, de binnenlandse veiligheid, de staats- en federale gezondheidsfunctionarissen en Broward County het eens waren geworden om de cruiseschepen van MS Zaandam en Rotterdam aan te laten meren in Port Everglades. Holland America Line, de maatschappij waar de MS Zaandam en Rotterdam bij horen, stemde in met een strikte set protocollen.

,,Veel inwoners van onze gemeenschap waren ongerust dat de aankomst van de schepen zou bijdragen aan de lokale verspreiding van het virus”, laat Trantalis in een schriftelijke verklaring weten. ,,De protocollen zijn bedoeld om onze gemeenschap te beschermen. De passagiers worden rechtstreeks naar de luchthaven gebracht en worden direct in privéchartervluchten geplaatst.”

De overgrote meerderheid van de passagiers is niet ziek en heeft geen symptomen, benadrukte Trantalis. Een klein aantal ernstig zieke passagiers gaat volgens hem naar lokale ziekenhuizen. Anderen die licht ziek zijn of symptomen hebben, worden op zee op de schepen in quarantaine geplaatst totdat ze herstellen. ,,Gezien het besluit van de provincie om de schepen hier toe te laten, denk ik dat deze voorschriften een humanitaire oplossing bieden voor de opvarenden en tegelijkertijd sterke bescherming bieden aan onze gemeenschap”, besluit de burgemeester.

Passagiers van de Zaandam die tijdens een screening geen tekenen van besmetting met het coronavirus vertoonden - in totaal bijna twee derde van alle opvarenden - werden zondag al overgebracht naar zusterschip Rotterdam.

Over het wel of niet aanmeren van de Zaandam in Florida bestond lange tijd onduidelijkheid. ,,Er is zoveel verwarring. Zoveel onduidelijk. Dan heb je weer hoop, en dan wordt die hoop weer kapotgetrapt. Hoe lang gaat dit nog duren?”, vroeg Arthur Weggeman zich af. Zijn dochter Anne werkt op MS Zaandam en zit al wekenlang vast op zee.

De gouverneur van Florida verzette zich flink tegen de komst van de MS Zaandam. Hij zei zich zorgen te maken om de gezondheid van zijn bevolking. ,,We kunnen het ons niet permitteren dat mensen die niet eens uit Florida komen hier gedumpt worden en onze kostbare hulpmiddelen gebruiken”, zei Ron DeSantis maandag. ,,Het is beter om medische hulp naar de Zaandam te sturen.” Woensdag draaide hij toch bij, ook omdat bleek dat een groot deel van de passagiers Amerikaans staatsburger is, waaronder zo’n vijftig afkomstig uit Florida. ,,Dit is humanitair gezien het juiste’’, zei hij donderdag. ,,Ik denk dat alles goed is geregeld en zeer doordacht wordt uitgevoerd, het zal een gecontroleerde aftocht van boord worden.’’

Maar ook die medische hulp blijft uit, verzucht Arthur Weggeman. Zijn dochter Anne, die als frontoffice medewerker op de MS Zaandam werkt, zit al wekenlang ‘gevangen’ op het schip. Aan boord zijn de lichamen van vier passagiers die bezweken aan de gevolgen van het coronavirus. Zelf was Anne ook een tijdje ziek. ,,Ze heeft tien dagen in isolatie gezeten. We denken dat ze het virus heeft gehad, maar daarvan is hersteld. Er is desondanks veel angst bij haar. De paniek aan boord is groot. Zes mensen liggen kritiek en vechten voor hun leven. En dan is er een gouverneur die daar de schouders voor ophaalt. Een meedogenloze idioot is het.”

Weggeman hekelt het ‘schrijnende gebrek aan ondersteuning' van de Nederlandse overheid. Hij heeft premier Rutte een brief geschreven. ,,Meneer Rutte, dit is wereldnieuws waarbij 20 Nederlandse passagiers zijn betrokken en daarvan is er één overleden! Daarnaast zijn er 40 crewmembers, onder wie mijn dochter, en de kapitein op een schip dat onder onze Nederlandse vlag vaart! Kunt u ons uitleggen wat uw ministeries en ambassades momenteel doen om onze landgenoten te helpen met tegenover ons een gestoorde gouverneur?”, valt te lezen in zijn schrijven. Van de 20 Nederlandse passagiers zijn er 5 nog op de MS Zaandam, de overige 15 zijn overgebracht naar de Rotterdam. 

In totaal hebben 45 van de overgebleven passagiers van de MS Zaandam milde ziekteverschijnselen. Zij blijven, als het schip vanavond aanmeert, aan boord. Negen anderen hebben het coronavirus sowieso opgelopen en moeten hiervoor worden behandeld. Zij worden volgens persbureau ANP naar een ziekenhuis in Fort Lauderdale overgebracht.

Wanneer de opvarenden van de MS Zaandam vanavond aan land gaan, dan is dat een hele opluchting voor Arthur Weggeman. De baas van de Holland America Line, de maatschappij waar de MS Zaandam en Rotterdam bij horen, vreest namelijk dat het dodental aan boord oploopt als het schip niet spoedig mag aanmeren in Florida. ,,Vier mensen zijn al overleden en ik ben bang dat er meer levens in gevaar zijn”, zei hij tegen Amerikaanse media. ,,Op 30 maart vertoonden 76 passagiers en 117 bemanningsleden griepachtige verschijnselen. Deze ongelukkigen zitten onvrijwillig gevangen in een politiek spel.”

Vanwege de ernst van de situatie begon de Amerikaanse president Trump zich met de zaak te bemoeien. ,,Ik ga doen wat het juiste is, niet voor ons, maar voor de menselijkheid. Er zijn mensen die op het schip sterven of ernstig ziek zijn’’, zei hij op een persconferentie. Weggeman haalt de schouders op. ,,Tot nu toe vooral asociaal gedrag van de Amerikaanse overheid die een zeer groot belang heeft om de cruise-industrie in hun havens overeind te houden.”

Passagiers die voldoen aan de Amerikaanse richtlijnen om te mogen reizen, vliegen na aankomst in Florida zo snel mogelijk naar huis. Het is niet bekend of dit ook voor de Nederlanders geldt. Vanavond maakte premier Rutte bekend dat alle Nederlanders die vanaf nu terugkeren uit de Verenigde Staten zeker veertien dagen in thuisquarantaine moeten. 

Het liefst wil Rutte dat reizigers vanuit de VS naar Nederland al bij vertrek worden gecheckt. Omdat dit wat lastiger is te organiseren, is dat op dit moment nog niet mogelijk, zei Rutte. Het gaat niet om een verplichte quarantaine. ,,We vragen ze dat te doen en iedereen werkt goed mee”, aldus de premier.

De Rotterdam had in totaal 797 gasten en 645 personeelsleden aan boord. De Zaandam had 446 gasten en 602 personeelsleden. De Zaandam verliet Argentinië op 7 maart en moest normaal gezien op 21 maart zijn reis eindigen in San Antonio, Chili. Het schip werd in 2000 in gebruik genomen en is het vlaggenschip van de HAL. 

Bekijk hier alle video's over het coronavirus: