Rutte wil met Italië en Spanje om tafel: wel bereid tot gift, maar geen eurobonds

Rutte sloot zich vanmiddag aan bij de woorden van minister van Financiën Wopke Hoekstra, die gisteren zei dat Nederland meer empathie had moeten tonen. ,,We vonden allebei dat we niet de goede toon hebben gevonden", aldus de premier. ,,Er is geen twijfel dat ook dit land solidair is met landen die ook zwaar getroffen zijn of nog zwaarder getroffen zijn.”

Volgens Rutte is Nederland bereid andere landen te helpen met de medische zorg, ook financieel. Daarom heeft hij het initiatief genomen voor een gemeenschappelijk fonds. Dat fonds moet volgens hem niet bestaan uit garanties of leningen, maar uit een gift. Volgens hem is ‘een aantal rijke landen’ ook bereid zo'n gift te doen. Om hoeveel geld het gaat, zei hij er niet bij. Ook het ministerie van Financiën kan desgevraagd geen bedragen noemen en houdt het op een 'substantiële’ bijdrage.

Het voordeel van een gift is volgens Rutte dat getroffen landen geen geld hoeven terug te betalen. Rutte laat echter ook de mogelijkheid open dat het Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM) wordt ingezet om de nood te lenigen. In dit noodfonds zit op dit moment ruim 400 miljard euro die aan landen kan worden uitgeleend. 

Rutte is zelfs bereid, ‘als dat nodig is', meer geld in dit ESM te stoppen. Toch ziet hij ook bezwaren die kleven aan het fonds, omdat landen die vanuit het ESM worden gesteund doorgaans aan strenge voorwaarden moeten voldoen. ,,We snappen heel goed dat je nu geen afspraken kunt maken die je normaal afspreekt”, stelt Rutte. Tegelijkertijd moet volgens hem worden voorkomen dat landen die nu een beroep op noodsteun doen, bij een eventuele volgende crisis weer in de problemen komen. ,,Daar moet je met elkaar een intelligente discussie over voeren”, aldus de premier.

Wat Nederland pertinent niet wil, is de introductie van gezamenlijke schuldfinanciering via zogeheten eurobonds. Zuid-Europese landen sturen daar al langer op aan, maar volgens Rutte is Nederland zeker niet het enige land dat zich hiertegen verzet. Volgens Rutte doorbreekt gezamenlijk schuldpapier het ‘subtiele evenwicht’ tussen lidstaten. ,,Daarmee zet je echt de stap naar een transferunie.” Dat is voor hem niet acceptabel.

Rutte hoopt in een conference call met premiers Giuseppe Conte (Italië) en Pedro Sánchez (Spanje) de lucht te klaren. Ook hoopt hij het meningsverschil over eurobonds uit te praten. ,,Zolang dat op tafel blijft liggen, blokkeert dat het nadenken over een andere oplossing”, aldus Rutte. 

Kijk hier naar onze video's over corona: