Meld je aan
De economie krimpt dit jaar in het zwartste scenario met 7,7 procent, meldde het CPB donderdag, dan gaat het Planbureau ervan uit dat Nederland zes maanden op slot gaat. Er stond een groei van 1,4 procent in de boeken.
De tijd van voorzichtig overheidsbankieren is aan de kant geschoven. Ga maar na, Hoekstra schat de kosten van het noodpakket tussen de 10 en 20 miljard euro. Alleen al die bandbreedte is ongeveer net zo groot als de totale defensiebegroting.
Sinds de eurocrisis van tien jaar geleden, is er langzaam toegewerkt naar gezonde overheidsfinanciën. De schuld als percentage van de omvang van de economie dook vorig jaar onder de 50, Europa stelt een plafond van 60 procent. Het begrotingstekort veranderde in 2017 in een overschot.
Sindsdien krijgt Hoekstra bijna wekelijks ongevraagd advies over wat hij met al die miljarden kan doen. Het debat van woensdag over het noodpakket, maakte alle antwoorden overbodig, merkte ChristenUnie-Kamerlid Eppo Bruins op.
Iedereen stemt in om zoveel mogelijk mensen zo goed mogelijk financieel te helpen in deze crisis, maar hoeveel miljarden kan het kabinet uitgeven voordat we echt in de problemen komen?
De 90 miljard euro die Rutte noemde, is de uitkomst van het rekensommetje om de huidige staatsschuld van ongeveer 46 procent op te laten lopen tot de Europese bovengrens van 60 procent. Overigens is er in Europa afgesproken om de begrotingsregels tijdelijk los te laten, zo bezien kan er nog meer geld worden vrijgemaakt om de coronacrisis te bestrijden.
'Nederlands staatspapier is daarbij extreem geliefd'
Hoekstra hoeft niet bang te zijn dat mensen hem geen geld meer willen lenen. "Geldschieters staan massaal in de rij om staatsschuld te kopen", zegt Coen Teulings, oud-directeur van het CPB en hoogleraar economie aan de Universiteit van Utrecht.
"Mensen maken zich zorgen en willen graag een appeltje voor de dorst. Dat geldt moet ergens in worden belegd. Nederlands staatspapier is daarbij extreem geliefd", aldus Teulings. Dat blijkt, de rente op tienjarige staatsleningen is al bijna een jaar negatief, de overheid krijgt dus geld toe als het geld leent.
"Nederland kan dit financieel gezien lang uitzitten", denkt ook Harald Benink, hoogleraar Banking & Finance aan Tilburg University. "Hoekstra moet voor een kwartaal maximaal 65 miljard euro extra lenen, dat is 260 miljard euro voor een jaar. Dat kunnen we opvangen."
'Met discussie uit eurocrisis zijn we heel ver van huis'
Het is dan ook niet de Nederlandse schatkist waar Benink zich zorgen om maakt. Italië wordt het hardst geraakt door het coronavirus en heeft daarbij al jaren een (te) hoge staatsschuld. Dat geldt in mindere mate ook voor Spanje. "De Italiaanse economie had het al zwaar voordat het coronavirus uitbrak. Als de schuld nog verder oploopt, dan zitten ze met de gebakken peren als de crisis voorbij is."
En niet alleen Italië. Want als de situatie in Zuid-Europa nog verder uit de hand loopt, dan zal Nederland de klap ook voelen, denkt Benink "Stel, we krijgen weer die discussie of landen wel of niet in de eurozone moeten blijven zoals tijdens de eurocrisis, dan zijn we echt heel ver van huis."
Teulings is positiever gestemd over de financiële vooruitzichten, de schulden van Spanje en Italië zijn gemakkelijk te financieren omdat er genoeg vraag is naar staatspapieren. De Europese Centrale Bank (ECB) trekt hier speciaal 750 miljard euro voor uit.
Toch waarschuwt ook Teulings voor de situatie die we kennen van de eurocrisis. "Wij hebben er een enorm belang bij dat er niet weer zo'n discussie ontstaat zoals in 2012 of landen de eurozone moeten verlaten."
Wopke Hoekstra, minister van Financiën (Foto: Pro Shots)
'Ondernemers moeten hun vleugels weer uitslaan'
Er moet volgens Teulings zo snel mogelijk worden gezocht naar een balans om de economische activiteit weer op gang te brengen en tegelijkertijd de verspreiding van het virus zoveel mogelijk in toom te houden.
"Ondernemers moeten op een gegeven moment hun vleugels weer kunnen uitslaan. Als een restaurant een jaar lang de deuren moet sluiten, dan wordt het heel moeilijk om de tent weer te openen."Ondernemers moeten op een gegeven moment hun vleugels weer uitslaan. Dat geldt natuurlijk in meer sectoren. Dan is de economie echt voor een lange tijd verziekt."
Teulings wijst ook op de gezondheidsrisico's die een financiële crisis, naast het coronavirus, met zich meebrengt. "Een langdurige recessie is slecht voor de volksgezondheid. In het verleden liep het aantal zelfmoorden tijdens zo'n periode op."
De Nederlandse economie is sterk en veerkrachtig, vindt zowel Benink als Teulings. Benink merkt op dat het niet houden aan de afspraken zoals de 1,5 meter afstand niet alleen asociaal is, zoals Rutte begin deze week nog zei, maar ook kortzichtig.
"Stel, we creëren een nieuwe besmettingshaard omdat we met zijn allen toch naar buiten gaan en geen afstand houden, dan krijgen we een nieuwe ziektegolf en is de economische schade nog veel groter. Hoe langer dit duurt, hoe meer bedrijven failliet gaan en hoe meer mensen hun baan verliezen."
Volg de laatste ontwikkelingen rond het virus in ons liveblog.
Het coronavirus in het kort
- Het coronavirus verspreidt zich vooral van mens op mens via nies- en hoestdruppeltjes. De kans dat je besmet raakt via oppervlakken zoals deurklinken is klein. Deze kans wordt kleiner als je vaak je handen wast.
- Je kunt de kans op verspreiding flink verkleinen door minstens 1,5 meter afstand te houden van anderen.
- Een geïnfecteerde persoon besmet gemiddeld twee à drie anderen. De voorzorgsmaatregelen zijn nodig om dit in te dammen.
- Verreweg de meeste patiënten hebben milde (griepachtige) klachten.
- Bijna alle sterfgevallen betreffen ouderen of andere kwetsbare personen, zoals hart-, long- of diabetespatiënten. Als iedereen de maatregelen naleeft, verkleint dat hun risico's.
- Lees hier welke voorzorgsmaatregelen je moet nemen.
NUjij: Uitgelichte reacties